Glóðafeykir - 01.05.1967, Blaðsíða 22

99
GLÓÐAFEYKIR
milli nafnorðatölu og sagnorðatölu í ritum höfunda, í máifræðinni
beita þeir vélurn sínum við yzta borð orðanna: hljóðin. I þessi vís-
indi vantar ekkert — nema sálina. Takmarkið virðist vera að gera
mennina vélar eða vélaþjóna, og láta alla með því móti standa jafnt
að vígi, heimskingja og vitmenn. Ef mælingarnar næðu takmarki
sínu, mundu menn á endanum verða jafnblindir á sálarlíf sitt og
annarra sem úr og almanök hafa gert þá blinda á stjörnugang og
sólarfar. Þeir mundu þá ganga með manngildiskvarða í vasanum og
leggja hann á hvern nýjan kunningja. Og ættu þeir um tvær konur
að velja, mundu þeir leggja þær inn á hagstofu, láta reikna þær út
og meta til hundruða og bíða hlutlausir úrslitanna.
En líklega tekur heilbrigð skynsemi í taumana, áður en svo langt
er komið. Þó er ekki þar með sagt, að mannkynið verði ekki áður
farið að bíða tjón á sálu sinni af mælingarfaraldrinum . . .“
(Áfangar E).
Davíð Stefánsson frá Fagraskági:
„En það eru fleiri en þú, sem ginnkeyptir eru fyrir erlendum
varningi. Þegar hraðlestur var rnest iðkaður í barnaskólum í Vestur-
heimi, var auðvitað sjálfsagt að hefja sarna sið hér. Allt var undir
því komið, að barnið gæti þulið sem flest orð á mínútu, hitt skipti
engu, hvort það skildi eða mundi nokkuð af því, sem lesið var. Þeg-
ar nýr skattur er lagður á fólkið í einhverju nágrannaríki, er sjálf-
sagt að skella honum á Islendinga, eins fljótt og auðið er. Þegar
ensk eða sænsk skáld yrkja rímleysur, er óhjákvæmilegt að gera slíkt
hið sama á íslandi. Þúsund ára erfðir eru fyrirlitnar á einu andar-
taki. Glópar vilja öllu ráða og þykjast allt vel gera. Fjarstæða er
það engin, heldur rökrétt ályktun, að einn góðan veðurdag telji þeir
málið úrelt.“
„Nýlega heyrði ég hljóðfæraleikara framleiða í útvarpi hávaða,
sem nefndur var tónsmíð: Högg, mismunandi rnörg í senn, á stöku
stað tengd saman með þvengmjóum bláþræði, sviplausum hljóð-
pípublæstri. Þetta var of auvirðilegt til þess að hægt væri að rekja
uppruna þess til frumstæðustu villimanna, en sór sig að einhverju
leyti í ætt við uppskafið járnarusl í höndum glópsins. Hér var held-
ur ekki um að ræða barnslega einfeldni, sem mildar hugarfarið og
hreinsar sorann úr hjörtunum. Hér birtist hlustendum óhroði
spilltrar menningar, — andleg holdsveiki, náhljóð myrkvaðra sálna.“
(„Mælt mál“. — Úr „Bréfi til uppskafnings“).