Skírnir - 01.01.1974, Blaðsíða 20

18
KRISTJÁN ELDJÁRN
SKÍRNIR
menn fyrir hag hennar og viðgangi, eða þá hvort tveggja í senn,
sem mörg dæmi sanna. Nöfn þeirra eru þau nöfn, sem hæst ber í
samtímasögu okkar. Fyrir þeirra líf og starf stendur nú íslensk list
í þeim blóma, að nokkra undrun vekur, með fámennri þjóð. Fyrir
þeirra áhrif og árangur, þegar lengra er horft, lögðu framtaks-
samir og bjartsýnir menn út í það ævintýri, sem margur kallaði
vogunarspil fyrir fjórum árum, að efna til listahátíðar á Islandi.
Þeim bjartsýnismönnum varð að trú sinni á sigur góðs málstaðar.
Nú er efnt til þriðju listahátíðarinnar eins og ekkert væri sjálf-
sagðara en að slíkt sé reglubundinn þáttur í borgarlífinu og með
þjóðinni. I þriðja sinn bjóðum við velkomna til landsins og til
samfagnaðar með íslenskum listamönnum þá frægðarmenn erlenda,
sem svo eru miklir auðfúsugestir hvar sem er á byggðu bóli, að
þeim er ekki annar vandi meiri á höndum en sá að velja milli
allra þeirra glæsidyra sem þeim standa opnar. Slíkt eru mikil
tíðindi, og má nærri geta að við munum vilja láta svo góða gesti
finna að við kunnum vel að meta slíkan drengskap, enda hafi þeir
heila þökk, svo og allir þeir menn innlendir sem með ráðum og dáð
hafa gert þessa sæluviku listanna að veruleika.
Góðir áheyrendur. Eg mætti fyrir skömmu kunningja mínum á
götu hér í borginni, og við fórum að tala um skáldskap, einkum
skáldskap nokkurra vel metinna samtíðarskálda íslenskra. Hann
sagði margt þessi kunningi minn, en klykkti út með þessum orðum:
Skáldin hjálpa manni til að lifa. Þetta eru einföld orð, en sann-
leikurinn býr í einföldum orðum. Ef það er satt — og það er vissu-
lega satt — að listamennirnir hjálpi manni til að lifa, vekur það
margar hugsanir, meðal annars og ekki síst þá rökréttu hugsun, að
þjóðfélagið hljóti að eiga að hjálpa þeim til að lifa. Þegar einhver
okkar á meðal vorkennir afa og ömmu að þau skyldu aldrei fá að
hlusta á sinfóníuhljómsveit leika og urðu að láta sér nægja draum-
inn um himnaríki, sem var öðru fremur draumur um músík, þá
er það viðurkenning þess að við eigum sjálf kost á þeim munaði
hérna megin grafar. Svo er fyrir að þakka, að nú munu allmargir
íslenskir iistamenn á ýmsum sviðum búa við það atlæti að þeir
geti heils hugar og óskiptir gefið sig að list sinni og náð þeim
þroska sem efni standa til. Listahátíð er vel til þess fallin að rifja
þetta upp og meta það að verðleikum. - En betur má ef vel á að