Skírnir - 01.04.1991, Qupperneq 261

SKÍRNIR
FREGNIR AF BÓKUM
255
sýnir Vésteinn fram á að kenningar um munnlega frásagnarhefð og
sjálfstæðan höfundskap geta farið vel saman.
Theodore M. Andersson fjallar um aðra Islendingasögu sem Guðbrandur
hafði miklar bætur á, þ.e. Ljósvetningasögu. Andersson tekur undir þá
skoðun Guðbrands að sagan geti vel verið rituð í byrjun 13. aldar en sé ekki
frá því um og eftir 1250 eins og flestir fræðimenn nú til dags halda fram.
Richard Perkins fjallar í grein sinni um hvernig munnlegar sagnir hafa
myndast af ýmiskonar gripum gerðum af mannahöndum á söguöld hvort
sem þeir hafa einhvern tíma verið til eða ekki.
Robert Cook ritar grein um röð kvonbæna í Hallfreðarsögu sem hefur
vafist fyrir fræðimönnum hingað til. Vandamálið er að handritagerðum
sögunnar ber ekki saman og erfitt er að ákvarða hvorn lesháttinn beri að
velja. Robert leysir vandamálið með því að taka kenningar Björns M. Ólsen
upp aftur og útfæra betur. Hann telur líklegast að skrifari Möðruvallabókar
hafi breytt röð kvonbæna til samræmis við Vatnsdælasögu.
Sverrir Tómasson fjallar í grein sinni um viðhorf Snorra til skáldskapar.
Hann telur að Snorri hafi verið fyrstur til að líta á skáldskap sem áreiðan-
legar heimildir fyrir sagnaritara. Þessi afstaða Snorra hvatti sagnaritara til
dáða að mati Sverris og leiddi til þess að Islendingasagnaritun hófst.
Annar fræðimaður er einnig á slóðum Snorra í grein sinni um för Þórs til
Utgarða-Loka. Sá heitir Michael Chesnutt og telur hann að keltneskar sagnir
séu hér ótvírætt að baki sögnum Snorra. Um þetta hafa fræðimenn deilt frá
því á síðustu öld.
Tvær merkar greinar fjalla um dróttkvæði og skilning fræðimanna á þeim.
Önnur er eftir O.D. Macrae-Gibson sem m.a. veltir fyrir sér þeirri spurn-
ingu að hve miklu leyti hægt sé að taka túlkanir og útskýringar Snorra á
dróttkvæðum bókstaflega. Hann bendir á að vísur í Islendingasögum séu
órjúfanlegur hluti af listrænni heild þeirra og fræðimönnum hætti mörgum
til að líta framhjá þessari staðreynd. Macrae-Gibson telur að vísur gegni
helst því hlutverki að afhjúpa skapgerðareinkenni persóna í sögunum. Hin
síðari er eftir Margaret Clunies Ross. Hún gefur ágætt yfirlit yfir skilning
fræðimanna á dróttkvæðum á ýmsum tímum. Guðbrandur var einna fyrstur
til að flokka kenningar, í bók sinni Corpus Poeticum Boreale 1883. Þá nefnir
hún einnig flokkun Rudolf Meissner frá 1921 og að lokum minnist Clunies
Ross á rannsóknir John Lindow og Bjarne Fidjestöl á áttunda áratugnum.
Peter Hallberg kannar í grein sinni tíðni orðasambandsins „fyr(ir) sakir“
í fornum textum og reynir að aldursgreina þá út frá henni.
Að lokum skulu nefndar tvær ágætar greinar sem báðar fjalla um
eddukvæði. Ursula Dronke fjallar aðallega um aldur Lokasennu í grein sinni
og tekur undir með Guðbrandi að kvæðið sé ort af heiðnu skáldi á tíundu
öld. I fyrsta lagi er níðkveðskapur tólftu og þrettándu aldar ólíkur