Skírnir - 01.09.1998, Blaðsíða 46

316
SIGURJÓN ÁRNI EYJÓLFSSON
SKÍRNIR
vera að ótrúmennska í hjónabandi er afgerandi brot í huga Jesú,
en það má rekja til þess að það er Guð sem leiðir og tengir hjón
saman (Mk 10.7-9). Samkvæmt Jesú var hjónaskilnaður einnig
brot á boðorðum Guðs (Mk 10.19). Hann segir þannig í fjallræð-
unni: „Þér hafið heyrt, að sagt var: ,þú skalt ekki drýgja hór‘. En
ég segi yður: Hver sem horfir á konu í girndarhug, hefur þegar
drýgt hór með henni í hjarta sínu. Ef hægra auga þitt tælir þig til
falls, þá ríf það úr og kasta frá þér. Betra er þér, að einn lima
þinna glatist, en öllum líkama þínum verði kastað í helvíti" (Mt
5.27-29). Orðið „kona“ vísar í þessu samhengi til eiginkonu ann-
ars manns, og orðið sem er þýtt með „að líta girndarhug"
(:moikheuö) felur beinlínis í sér „að tæla konu“.22 Jesús varaði
þannig við því að spilla hjónabandi annarra. Orð Jesú í fjallræð-
unni eiga þó ekki bara við um brot á kynlífssviðinu, heldur al-
mennt um það að afvegaleiða þá sem geta lítt varið sig, eins og
konur, börn og smælingja (Mk 9.43-48). Slíkar áminningar finn-
um við hjá fleiri samtíðarmönnum Jesú og voru þær að vissu leyti
dæmigerðar fyrir gyðingdóminn þá. En þær merkja annað í
hreinu gyðinglegu samhengi en í kristnu.
Á dögum Jesú var algengt að litið væri á konuna sem hluta af
heimilinu. Hún var að vissu leyti eign eiginmannsins og hafði
svipaða réttarstöðu og börn og þrælar. Konur fengu ekki að taka
virkan þátt í guðsþjónustum, heldur voru alfarið hlustendur og
stóðu fyrir utan samkomusalinn. Sérhver trúaður gyðingur bað
daglega og þakkaði Guði fyrir að hafa ekki skapað sig sem konu
og eiginmaður var varaður við því að tala of mikið við konu
sína.23 Því var ekki að undra að lærisveinar Jesú skyldu furða sig á
því að hann ræddi við konur (Jh 4.27). Konan var talin völd að
því að syndin kom í heiminn: „Syndin á upphaf sitt hjá henni og
vegna hennar deyjum við allir“ stendur í Síraksbók (Sír 25.24).
Engu að síður var konan lofuð, sérstaklega sem eiginkona, móðir
og húsmóðir. I samræmi við það var hver sá sem var ógiftur tal-
inn lifa án blessunar, gleði og gæða. Ógiftir karlar voru litnir
22 Luz: Das Evangelium nach Matthaus, 264.
23 Schrage: Ethik des Neuen Testaments, 97; Luz: Das Evangelium nach
Matthaus, 265.