Skírnir - 01.09.1998, Page 104
374
ÁRMANN JAKOBSSON
SKÍRNIR
skína að Kjartan sýni hér þrátt fyrir allt ofurkapp. Niðurstaða
konungs er þó að Kjartani leyfist allt. Hann þarf ekki að skírast
fyrr en honum sýnist: „skal slíkra manna lengi bíða“ (121). Og
þegar hann lætur undan er konungur „allglaðr við þetta ok mælti:
„Sannat hefir Kjartan orðskviðinn, at hátíðir eru til heilla beztar“
(122-23).
Kjartan er sagður „handgenginn Óláfi konungi“ (123) en sam-
skipti þeirra eru ekki eins og konungs og hirðmanns.33 Konungur
vill ekki sjá af Kjartani. Þar sem þeir eru jafnháir gefur konungur
honum skarlatsklæði. Að mati Laxdæluhöfundar sæma þau
Kjartani. Klifað er á að konungur meti hann mest allra og að það
sé verðskuldað:
Konungr mat Kjartan umfram alla menn fyrir sakar ættar sinnar ok
atgorvi, ok er þat alsagt, at Kjartan væri þar svá vinsæll, at hann átti sér
engan pfundarmann innan hirðar; var þat ok allra manna mál, at engi
hefði slíkr maðr komit af íslandi sem Kjartan. (123)
Vinsældir eru lykildyggð konunga og Kjartan er jafn vinsæll og
konungur sjálfur, ekki síst hjá eigin mönnum: „engi vildi skiljask
við Kjartan fyrir ástar sakar“ (115).
Tekin eru af öll tvímæli um göfgi Kjartans þegar konungur
vill gifta honum systur sína, Ingibjörgu, til að halda honum í
landi (127). En þau Kjartan hafa oft verið „á tali“, eins og það
heitir í sögunni. Á íslandi bíður Guðrún Ósvífursdóttir, „gpfgust
jafnborinna kvenna hér á landi“ (228). En þó að Kjartan sé „ótig-
inn“ (130) er hann að mati konungs of góður fyrir jafnbornar
konur: „kost muntu eiga at taka þann ráðakost í Nóregi, er engi
mun slíkr á Islandi“ (130). Með þeim orðum á konungur vita-
skuld við Ingibjörgu.
Þegar konungur býður Kjartani hönd systurinnar viðurkennir
hann Kjartan sem jafningja, rétt eins og þegar Mýrkjartan býður
Ólafi að gerast konungur Ira. Þegar Kjartan fer leiðir konungur
hann til skips og Ingibjörg gefur honum moturinn til þess að færa
Guðrúnu og til þess „at þær Islendinga konur sjái þat, at sú kona
33 Sbr. Ármann Jakobsson. í leit að konungi, 254-64.