Skírnir - 01.09.1998, Blaðsíða 160
430
UNNUR BIRNA KARLSDÓTTIR
SKÍRNIR
Ágúst rakti einnig hvernig hinir „óhæfu“ væru fjárhagsleg byrði á
samfélaginu og vitnaði í Jukeættina því til stuðnings, en hún sam-
anstæði af betlurum, glæpamönnum, vændiskonum, morðingjum
og öðru miður gæfulegu fólki og hefði kostað bandaríska ríkið
stórfé.20
Guðmundur Finnbogason ræddi einnig um hversu miklir
kynspillar og fjárhagsbyrði þeir „kynverstu" væru fyrir nútíma-
samfélag:
Aður starfaði náttúran sjálf að mannkynbótum. Það dó, sem duglausast
var, að eins hið lífvænasta lifði, og lengi reistu mennirnir lítið rönd við
þessu náttúruvali, eða beittu sömu hörðu aðferðinni, báru út vanburða
börn, drápu glæpamenn, geltu göngumenn, vanhirtu vitfirringa og fá-
bjána, svo að þessi olnbogabörn náttúrunnar uku lítið kyn sitt. Nú halda
mannúð og læknislist og uppeldisstofnanir öllu þessu við eftir mætti.
Glæpamenn, geðveikir menn, fábjánar og hvers konar vandræðamenn
„ávaxtast sem önd í mó“ og verða þyngri og þyngri byrði fyrir þjóð-
félögin.21
Þeir Guðmundur og Ágúst fjölluðu þó ekki um kostnað íslenska
ríkisins af þeim „kynverstu“ en erlendis höfðuðu mannkynbóta-
sinnar ósjaldan til skattgreiðenda í málflutningi sínum; að það
væri ekki aðeins líffræðileg nauðsyn heldur efnahagslega hag-
kvæmt að draga úr viðkomu óhæfra. Þannig gæti arfbótastefnan
slegið tvær flugur í einu höggi, dregið úr útgjöldum ríkisins og
kynbætt þjóðina. Slík viðhorf áttu umtalsverðan hljómgrunn
þegar þrengdi að í efnahagslífi ríkja, líkt og gerðist í kreppunni á
fjórða áratugnum.22
20 Ágúst H. Bjarnason: Siðfrxði, 221. Rannsókn Richards Dugdale á ættmeið
Juke hafði upphaflega birst árið 1874. Rakti hann ættir nokkurra afbrota-
manna, vændiskvenna og fleiri olnbogabarna samfélagsins aftur um sjö ættliði
til sömu forfeðranna. Dugdale kenndi slæmu uppeldi og umhverfi að hluta til
um ógæfusamt líferni og glæpahneigð ættmennanna og taldi að bæta hefði
mátt hegðun þeirra og líferni með réttu uppeldi og betri aðbúnaði. 1 túlkun
mendelista varð ættarsagan hins vegar sambærileg sögu Kallikakættarinnar; af-
komendur Juke væru óforbetranlegt og ólæknandi misindisfólk af ýmsu tagi
sökum ættgengra siðferðisgalla. Sjá Kevles: In the Name of Eugenics, 71; Paul:
Controlling Human Heredity, 43, 48-49.
21 Guðmundur Finnbogason: „Mannkynbætur", 198.
22 Kevles: In the Name of Eugenics, 72-73; The Wellborn Science, 84-85, 90.