Vestfirska fréttablaðið - 15.03.1978, Page 4

4
(J7“ 'fadf'i.Jca
Leggur fram ályktun um
notkun friðlýstu húsanna
f síöasta tölublaði
var sagt frá skipan
nefndar er skyldi vera
bæjarstjórn ísafjaröar
til ráðuneytis um varö-
veislu og viðhald
friölýstu húsanna
í Neöstakaupstaö og
Hæstakaupstað.
Nefndin hefur þegar
hafið störf og á fundi
sínum 1. mars sl. sam-
þykkti hún ályktun um
notkun húsanna og á-
ætlun um framkvæmd-
ir viö þau á þessu ári.
Ályktun um notkun frið-
lýstu húsanna og fram-
kvæmdir í Neðstakaup-
stað.
Verslunarhúsin í Neðsta-
kaupstað, sem bæjar-
stjórn befur nú friðlýst,
eru byggð af fjórum aðil-
um, sem fóru með verslun-
ina í tíð dönsku einokunar-
verslunarinnar á 18. öld:
1. Tjöruhús byggt 1734
af félagi lausakaupmanna
(1733-1742).
2. Krambúð byggð 1757
af Hörmangarafélaginu
(1743-1758) eða 1761 af
Konungsversluninni fyrri
(1759-1763), en um það
ber heimildum ekki sam-
an. Líklega er þó síðara
ártalið rétt.
3. Faktorshús byggt 1756
af Almenna verslunarfé-
laginu (1764-1773).
4. Turnhús byggt 1784-
1785 af Konungsverslun-
inni síðari (1774-1787).
Þessi hús eru því ein-
stætt sýnishorn af húsagerð
danskra einokunarkaup-
manna á 18. öld og þeim
húsakosti, sem hér var not-
aður allt fram á þessa öld.
Eftir að Ásgeirsverslun
eignaðist Neðstakaupstað-
inn 1883 voru gerðar þar
miklar umbætur í sam-
bandi við saltfiskverkun-
ina, hafskipabryggjan var
þá endurbyggð og stækk-
uð, húsakostur aukinn og
járnbrautir lagðar um fisk-
verkunarstæðin, fram á
bryggju og upp í Mið-
kaupstað. Allt fram til
1939, að saltfiskmarkaðir
okkar í Miðjarðarhafslönd-
um lokuðust fyrir áhrif
heimstyrjaldarinnar síðari,
stóð vagga saltfiskverkun-
arinnar á ísafirði í Neðsta-
kaupstað. Leifar þessa
tíma eru nú flestar horfnar
og fátt eftir í Neðstakaup-
staðnum, sem minnir á
þennan tíma.
Nefndin telur sjálfsagt
að þessum merka þætti í
atvinnusögu fsafjarðar
verði reistur eins veglegur
minnisvarði í Neðstakaup-
stað og kostur er og leggur
því til:
1. Að uppbygging á
Neðstakaupstaðarsvæðinu
verði við það miðuð, að
koma fyrir á svæðinu þeim
áhöldum og tækjum, sem
notuð voru við útgerð og
fiskvinnslu allt fram til síð-
ari heimsstyrjaldarinnar.
Brautarteinarnir frá
Tunnuhúsinu verði endur-
byggðir og komið fyrir á
þeim 2-3 vögnum, sem
notaðir voru við flutning á
saltfiskinum úr stakkstæð-
in. Einnig verði komið fyr-
ir á svæðinu öllum stærri
áhöldum og tækjum, sem
ekki er hægt að geyma inn-
anhúss.
2. Að í Tjöruhúsinu verði
komið fyrir vélum og öðr-
um áhöldum frá upphafi
tæknialdar. Þetta hús hef-
ur nú í hálfa öld verið
notað sem vélarhús fyrir
frystihúsið í Neðsta. Árið
1928 lét ísafjarðarkaup-
staður stækka og endur-
bæta frystihúsið, en það
var upphaflega byggt
1896. Var þá sett upp lítil
Atlas-frystipressa í Tjöru-
húsinu, og var hún notuð
til 1956, en þá var sett þar
upp Sabroe-pressa, sem
notuð var þar til á seinasta
ári. Nú stendur þar gömul
Sabroe-pressa, ásamt eim-
svölum og öðrum útbún-
aði. Er lagt til að vélin,
ásamt tilheyrandi útbún-
aði, verði látin standa, og
komið verði þar fyrir fleiri
gömlum frystivélum, sem
nú eru orðnir safngripir.
Einnig verði komið þar
fyrir gömlum mótorvélum
frá bátaflotanum, sem
hægt er að fá til varðveislu.
Leitað verði samvinnu við
vélstjóradeild Iðnskólans
við að koma vélunum þar
fyrir.
3. Að krambúðin verði á-
fram notuð til íbúðar.
4. Að framkvæmdir í
Faktorshúsinu verði við
það miðaðar, að húsið
verði einnig notað til íbúð-
ar í framtíðinni.
5. Að Turnhúsið verði í
framtíðinni notað sem
safnhús og framkvæmdir
miðaðar við það. Verði þar
komið fyrir öllum stærri
áhöldum og tækjum í
tengslum við atvinnusögu
staðarins, s.s. vöskunarkör-
um, kerrum, hjólbörum,
trog- og rimlabörum,
bræðslukörum, síldarsölt-
unaráhöldum, tunnutrill-
um, o. s. frv. Ennig verði
komið þar fyrir öllum út-
búnaði og veiðarfærum,
sem snerta fiskveiðar okk-
ar.
6. Að kannaðir verði
möguleikar á að flytja
fimmta húsið, sem friðlýst
hefir verið, faktorshúsið í
Hæstakaupstað - Aðal-
stræti 42 — byggt 1788,
niður í Neðstakaupstað og
nota það áfram sem íbúð-
arhús.
1. jan. 1987 eru liðin 200
ár síðan ísafjörður hlaut
fyrst kaupstaðarréttindi.
Færi vel á því að miða
framkvæmdahraða við
það, að nauðsynlegustu
framkvæmdum á Neðsta-
kaupstaðarsvæðinu væri
lokið fyrir þann tíma.
Gömlu dansarnir
verða í Góðtemplarahúsinu á ísafirði
föstudagskvöld 17. mars frá kl. 10
Ásgeir og félagar
leika fyrir dansi
Gústaf stjórnar af miklu fjöri
Tryggið ykkur miða og borð
kl. 6 - 7 sama dag.
Takmarkaður fjöldi og
snyrtilegur klæðnaður
Verslunarstarf
ER LAUST HJÁ
4 VERSLUNINNI HAMRABORG
Upplýsingar gefur Úlfar Ágústsson
í síma 3166
LH
HAMRABORG HF

N
Til sölu
Verslun á ísafirði í fullum gangi á besta stað í
bænum. Góðir tekjumöguleikar. Til sölu nú
þegar. Upplýsingar í símum 91-33170 í
Reykjavík og 94-3507, 94-3880 á ísafirði.
V*
Á þessu ári er lagt til að
unnið verði að eftirfarandi
verkefnum og varið til
þeirra framkvæmda 7
millj. króna:
1. Að Skipulagshóp
Ingim. Sveinssonar verði
falið að gera skipulagsupp-
drátt af Neðstakaupstaðar-
svæðinu, sem sýni stærð
þess og framtíðarnotkun.
Svæðið verði síðan mælt
upp og girt næsta sumar.
2. Að haldið verði áfram
viðgerð á Faktorshúsinu í
Neðstakaupstað og stefnt
að því að ljúka henni á
árinu.
3. Að gerðar verði nauð-
synlegar endurbætur á
þaki Turnhússins, til að
koma í veg fyrir frekari
skemmdir á húsinu, og
komið verði fyrir vinnu-
ljósum og vinnuhita í hús-
inu.
4. Að Tæknideild bæjar-
ins verði falið að gera ítar-
lega athugun á ástandi
hússins Aðalstræti 42 og
áætlun um kostnað við að
flytja húsið niður í Neðsta-
kaupstað.
5. Að kornhúsið og áföst
hús verði rifm næsta sum-
ar.