Vestfirska fréttablaðið - 14.06.1984, Blaðsíða 5

vestlirska
^ isafjarðarkanpstaðor
íbúð óskast
4 — 5 herbergja íbúð óskast til leigu fyrir
skólastjóra Iðnskólans fyrir 1. júlí.
Upplýsingar í síma 4215, 3502.

VEGAGERÐ RÍKISINS
UTBOÐ
Vegagerð ríkisins óskar eftir tilboðum í flutn-
ing efnis, Breiðadalsheiði — Arnardalur
(2500 m3). Verki skal lokið fyrir 21. júlí 1984.
Útboðsgögn verða afhent hjá Vegagerð
ríkisins, ísafirði. Tilboðum skal skila til Vega-
gerðar ríkisins, ísafirði fyrir kl. 14:00, 2. júlí
1984.
Vegamálastjóri.
HÓTEL ÍSAFJÖRÐUR
VEITINGAR íSAL M.í.
Laugardaginn 16. júní er opið fyrir veitingar
í sal Menntaskólans á ísafirði.
Boðið verður upp á 12 rétta matseðil
og óvænta uppákomu.
Borðapantanir í síma 4111
w
Verið velkomin
HÓTEL ÍSAFJÖRÐUR
SÍMINNER4011
AUGLÝSINGAR
sem eiga að birtast í mánudagsblaði
þurfa að berast fyrir ki. 17:00 á föstudögum
— • —
AUGLÝSINGAR
í fimmtudagsblað þurfa að berast
fyrir kl. 17:00 á þriðjudögum
— • —
ÞAÐ ER OPIÐ
frá kl. 10:00 til 12:00 og kl. 13:00 til 17:00
alla virka daga og sunnudaga kl. 13:00 tii
17:00 hjá okkur að Hafnarstræti 14
SÍMINN ER 4011
RfTSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR
I vestfirska
TRETTABLADID
5
„Að byggja upp þjóðfélag
mannsins.“
— Samkvæmt Samhygðarhug-
sjón?
„Já. Margir hafa verið að
spyrja hvað Samhygð væri.
Svarið er mjög einfalt, Sam-
hygð lætur sig varða allt sem
viðkemur manninum og velferð
hans, en þó alltaf án þess að
beita ofbeldi eða þvingunum.
Þetta er virkt andofbeldi —
active noneviolence — sem er
sama aðferð og Gandhi notaði á
sínum tíma.“
— Og þið trúið að þessi undir-
skriftasöfnun beri árangur?
„Við segjum að það sé þess
virði að reyna það, að láta
heyrast í milljónum manna
sömu rödd. Það sem verið er að
fara fram á er full atvinna fyrir
alla sem vilja vinna. Ef ekki er
tekið tillit til alls þessa fjölda, þá
verður annað fivort að leita
nýrra leiða til að hafa áhrif eða
kannski skipta um stjórnvöld.
Allavega ekki gefast upp. Ekki
safna milljónum undirskrifta og
svo gerist ekkert og þá er bara
hætt. Alltaf að finna nýjar leið-
ir. Eiginlega má segja að þessi
hreyfing temji sér viðhorf sem
einkennast af því að leita alltaf
lausna.“
— í þessu hlýtur að felast að
heimurinn sé að einhverju leyti
vondur eins og hann er.
„Við lítum bara á staðreyndir
og sjáum að ofbeldi eykst,
sjálfsmorðum fjölgar, geðveiki-
tilfellum fjölgar, sjálfsflótti í alls
konar vímuefnum og í lífs-
gæðakapphlaupinu eykst. Þetta
teljum við nægilega skýrar vís-
bendingar um að ekki stefni að
öllu leyti uppávið."
— En hvað kemur okkur við
hvað er að gerast úti í heimi?
„Það kemur einmitt
skemmtilega fram við þessa
undirskriftasöfnun þegar við
tölum um að þetta sé evrópskt
átak, þá segir fólk, já, en það er
ekkert atvinnuleysi hér á ís-
landi, hvað kemur okkur við
það sem er að gerast úti í heimi?
Þá höfum við gjarnan bent á að
fólki fannst Evrópa koma okkur
við þegar okkur var veitt aðstoð
í sambandi við gosið á Heima-
ey. Því skyldum við ekki sýna
siðferðislegan stuðning? Það
virðist dálítið vera i landanum
að vilja tilheyra heiminum þeg-
ar það hentar.
Þegar menn segja, ég vil
hæfilegt atvinnuleysi, spyr ég
þá vanalega, vilt þú ganga á
undan með fordæmi og vera sá
fyrsti til að verða atvinnulaus?
Og ef menn segja nei, þá segi ég
hiklaust við þá að þeir séu sið-
lausir, vegna þess að það er sið-
laust að ætlast til þess af öðrum
sem menn eru ekki tilbúnir að
gera sjálfir. Það er siðferði sem
byggir á því að koma fram við
aðra eins og maður vill að
komið sé fram við sig. — Svo
verður fólk að gera upp við sig
sjálft hvort það vill skrifa undir
eða ekki, annað væri ofbeldi.
— Eru margir svona siðlausir á
ís!andi?„Nei, þeir eru tiltölu-
lega fáir, sem betur fer.“
— Þú veitir mjög miklu af þín-
um kröftum í Samhygð núna?
„Jújú, það er það skemmti-
legasta sem ég geri. Sko, ég spyr
sjálfa mig, hvað er mikilvægast í
lífinu? Hvað er það sem skiptir
mig mestu máli? Og svarið sem
ég fæ er samskipti, samskipti
við fólk, samskipti við sjálfa
mig. Þar sem eru vandamál, þar
er eitthvað að samskiptum, þar
eru ekki opin samskipti, gagn-
kvæmt traust og virðing."
— Finnst þér skortur á þessu í
okkar samfélagi?
„Já, mér finnst okkur hafa
farið mjög aftur, en mín reynsla
af að tala við fleiri þúsund
manns er sú að það sé voðalega
grunnt á því mjúka og góða í
fólki. Og ef manni sjálfum tekst
að koma fram við fólk með
svolítilli hlýju og vingjarnleika,
plús kátínu, þá er voða grunnt á
því sama hjá hinum. Þetta
finnst mér mjög jákvæð og
skemmtileg reynsla. Það virðist
vera nokkurs konar töfrafor-
múla, hlýleiki og kátína. Það er
því mikið undir manni sjálfum
komið hvernig fólk bregst við.
Hvernig líður t.d. þeim sem eru
í kringum fúlan mann?“
— En ef maður getur nú ekki
verið hlýr og kátur, er maður þá
alveg glataður?
„Neinei,“ segir hún og hlær
svo geislar af henni kátínan.
„Nei, það fer voða mikið eftir
því hversu nálægt maður getur
verið sjálfum sér. Hversu hald-
góða sjálfsþekkingu maður
hefur, sjálfsstjórn, sem mér
sýnist líka vera það sem allir
sækjast eftir að hafa. — Neinei,
svo getur maður líka lagt sig
fram eftir föngum, t.d. með því
að hafa frumkvæði að sam-
skiptum. Og ef maður gerir sér
grein fyrir því getur maður
þjálfað sig í að hafa frumkvæði.
Það er eins og maður kannast
við að þegar fólk sem þekkist
kannski lítillega hittist úti á götu
virðast báðir alltaf vera að
bíða eftir að hinn heilsi. Óör-
yggi,“ kveður hún uppúr.
— Hvernig ætli standi á þessu?
„Ég hef þá skýringu að ís-
lendingar sem einstaklingar og
sem þjóð hafi frekar neikvæða
sjálfsvirðingu, þ.e.a.s. hafi lítið
sjálfstraust."
— Er það þess vegna sem við
þurfum sífellt að spyrja útlend-
inga hvað þeim finnist um landið
okkar?
„Já, alltaf að fá staðfestingu.
Sama gerist ef einhverjum ís-
lendingi vegnar vel einhvers
staðar, þá blásum við okkur
upp, nokkuð sem við þyrftum
ekki að gera ef við værum ör-
ugg. Þetta er svipað og óörugg-
ur einstaklingur, hann hefur
tilhneigingu til að miklast. —
Þetta er kannski ekkert skrítið
þegar maður spyr sjálfan sig
hvaða hlutverk þessi þjóð hafi á
heimssviðinu. Margar þjóðir
hafa haft ákveðið hlutverk,
verið leiðandi í heimspeki, list-
um, tækni o.s.frv. Hvaða hlut-
verk hafa íslendingar?
Veiða þorsk, veiða þorsk.
Þess vegna vil ég halda því fram
að hlutverk fslendinga eigi að
vera að sýna fordæmi í heimin-
um, byggja upp betra þjóðfélag
hér heldur en annars staðar, þar
sem mannleg viðhorf eru í önd-
vegi, og sýna öðrum fram á
hvernig hægt er að byggja upp.
Þetta ætti nefnilega að vera til-
tölulega auðvelt hjá okkur af
því við erum svo fá. Líka vegna
Þessi mynd var tekin á sönghátíðinni í vetur.
Ljósm. Halldór Sveinbjörnsson
Ingibjörg Guðmundsdóttir, sú sem söng á ísóvision um daginn, gekkísíðustu viku
um götur ísaljarðar og safhaði undirskriftum í nafiti Samhygðar. Með atvinnu
gegn atvinnuleysi. Vestfirska tók hana inn af götunni, bauð henni sæti og spurði
hvað fyrir henni vekti.
Það getur verið erfitt að sannfæra suma.
þess hve langt við erum komin í
allri tækniþróun og velmegun.
Við þurfum ekki lengur að hafa
áhyggjur af frumþörfum eins og
margar þjóðir. Á íslandi
eru öll vandamál huglægs eðlis.“
— Ættum við kannski öll að
ganga í Samhygð til að leysa
þau?
„Neinei, það er ekki endilega
markmiðið. Markmið þessarar
hreyfingar er að hin mannlegu
viðhorf verði alls staðar í önd-
vegi. Tileinka sér að koma fram
við aðra eins og maður vill láta
koma fram við sig. Ég vil ekki
láta hagnast á mér, ég vil ekki
láta meiða mig, ég vil ekki láta
deyða mig, ég vil ekki láta mis-
muna mér vegna skoðana, þar
af leiðandi ætti ég ekki að koma
svona fram við aðra.“
— Þetta minnir á kristindóm-
inn. Eru þetta einhvers konar
trúarbrögð?
„Nei. Innan þessarar
hreyfingar eru búddistar, mú-
hameðstrúarfólk, kristnir o. fl.
Þetta er frekar húmanismi, lífs-
máti. Það er lögð áhersla á að
það skipti meira máli hvað
maður gerir heldur en hvað
maður segir.“
— Hvernig komst þú í kynni
við Samhygð?
„Ég var bara svona heppin,“
segir hún og hlær. „Ég byrjaði
nú að stúdera ýmsa hluti hjá
Simson í gamla daga. Hann var
minn fyrsti andlegi lærimeist-
ari. Við áttum margar stundir
saman. Hann var að fræða mig
um lífið og tilveruna.“
— Var það eitthvað í stíl við
Samhygðarhugsjónina?
„Já og nei. Það sein sameig-
inlegt var að hann lagði alltaf
áherslu á allt sem var jákvætt.
Ég hef ekki kynnst nema
tveimur eða þremur mönnum
sem hafa verið jákvæðir út í
gegn. Svo var ég bara eins og
margir aðrir að leita að ein-
hverju sem skipti meira máli en
bara að vinna, éta og sofa, þó
það sé ágætt út af fyrir sig. Og
þá kynntist ég Pétri Guðjóns-
syni og fór á námskeið í sjálfs-
þekkingu hjá honum. Og það
er eiginlega sú mesta skólun
sem ég hef gengið í gegnum um
ævina. Það sem ég lærði var
hvers lags óskaplega sjálfs-
blekkingu og lygi maður gengur
með.“
— Var það ekki sárt?
„Jú, en maður uppsker ríku-
lega. Ég held t.d. að það hafi
komið mörg um á óvart, eins og
ég hef verið í sviðsljósinu lengi
— og ég tek eftir því þegar ég
segi fólki frá því — að ég þjáðist
alltaf af minnimáttarkennd og
óöryggi þegar ég var í músík-
inni. En ég æfði hlutverk hins
örugga og lék það svo vel að
allir trúðu því.“
— Þú hefur verið svona góð
leikkona.
„Sennilega. Eða sjálfsbjarg-
arviðleitni. Þegar vöntun er
reynir maður að bæta sér hana
upp með einhverju móti. Og
þegar maður fer að spekulera í
fólki sér maður að svona gæti
nú verið ástatt um fleiri.
Þátttaka mín í öllu þessu
starfi með Samhygð hefur aftur
á móti gjörbreytt mér. Nú finn
ég ekki fyrir óöryggi þannig að
það hái mér. Þetta þakka ég
Þegar ég kom aftur
til Evrópu fékk ég
sjokk, vegna þess að
ég sá það svo skýrt
hvað fólk er í raun-
inni vont hvert við
annað hér. Það er
pirrað og tortryggið.
Ingibjörg með
undirskriftarlistana.
Þess vegna vil ég
halda því fram að
hlutverk íslendinga
eigi að vera að sýna
fordæmi í heiminum,
byggja upp betra
þjóðfélag hér heldur
en annars staðar, þar
sem mannleg viðhorf
eru í öndvegi, og
sýna öðrum fram á
hvernig hægt er að
byggja upp.
þeirri sjálfsskoðun sem ég het
farið í gegnum.“
— Þarf aðstoð annarra við slíka
skoðun?
„Sjálfsagt eru einhverjir sem
geta gert þetta uppá eigin spýt-
ur. Það má líkja þessu við
ferðalag. Við skulum segja að
við ætlum að fara á Hom-
strandir. Ég get auðvitað farið í
þessa ferð á eigin spýtur, ég get
lent í öllu mögulegu á leiðinni
og hún getur tekist vel. Svo get
ég farið í þessa ferð með leið-
sögumanni sem þekkir til. Þá er
ég öruggari um að fara réttar
leiðir.“
— Fyrst við erum farin að tala
um ferðalög, þú hefur ferðast
víða í sambandi við Samhygð.
Við fréttum t.d. af þér í Suð-
ur-Ameríku nýlega, hvað lærð-
irðu þar?
„Já, eftir að hafa séð hvað
hægt er að gera þar við erfiðar
aðstæður fann ég til pínulítillar
skömmustutilfinningar þegar
ég kom heim. Það ætti að vera
barnaleikur að breyta okkar
þjóðfélagi þannig að það verði
til fyrirmyndar. Þarna suðurfrá
býr fólk við óskaplega fátækt,
yfir 30% atvinnuleysi og jafnvel
herforingja yfir sér dag og nótt,
en er þó ekki á því að gefast
upp.
Þegar ég kom aftur til Evrópu
fékk ég sjokk, vegna þess að ég
sá það svo skýrt hvað fólk er í
rauninni vont hvert við annað
hér. Það er pirrað, hrætt og tor-
tryggið. í Suður-Ameríku er
fólk miklu ljúfara í viðmóti. Þar
taka allir við dreifimiðum og
segja þakka þér fyrir. Hérna ger-
ist það jafn vel, að vísu ekki á
ísafirði, en í Reykjavík, að fólk
ansar manni ekki einu sinni. Það
lætur eins og maður sé ekki til.
Maður ávarpar það og það
strunsar bara beint áfram. Ég
botna ekki í svoleiðis nokkru.
En venjulega held ég nú að
skýringin sé sú að fólk er hrætt
og tortryggið, ekki að þetta sé
svo slæmt fólk.“
Síðustu 4 — 5 vikur, hef ég
verið í því 4 — 6 tíma á dag að
tala við fólk. Nei, ég verð ekki
þreytt á því, það er frekar eins
og batteríið hlaðist. Þess vegna
held ég að það sé nokkurs konar
iífselixír að eiga nógu mikil sam-
skipti við annað fólk, og þá helst
þannig að maður sé ekki alltaf
að hugsa um að fá eitthvað í
staðinn. Það virðist vera lögmál
að maðurinn verði aldrei ham-
ingjusamur með því að hugsa
bara um sig og sitt. Þess vegna er
það hryggilegt að það virðist
vera í tísku núna að hugsa um
sjálfan sig. Það er ekki í tísku að
tala um það sem skiptir máli.
Það er ekki í tísku að tala um til-
gang lífsins. Það er ekki í tísku
að vinna sjálfboðastarf. Það er í
tísku að hugsa um sjálfan sig.“
— Að lokum Ingibjörg, hvaða
ráð hefurðu handa feimnum og
óöruggum íslendingi sem vill
verða betri maður?
„Númer eitt, tvö og þrjú er að
þjálfa sig í mannlegum sam-
skiptum. Við höfum í okkar
starfi lagt mesta áherslu á að
þjálfa fólk í tjáningu til þess að
draga úr mesta óörygginu og
hræðslunni, því án þess er svo
lítið hægt að gera í heimi sem
byggist á mannlegum sam-
skiptum."