Vestfirska fréttablaðið - 15.10.1992, Blaðsíða 7
VESTFIRSKA
_____ Fimmtudagur 15. október 1992 7
---1 FRÉTTABLAÐIÐ |= --
Mér var aldrei treyst til að vera aðalmaður í neinni nefnd...
- Þú hefur lengi verið áberandi í bæjarlífinu
á ísafirði, bæði í félagsmálum og sem sívinn-
andi byggingameistari. Maður hélt að þú værir
sæmilega stæður eftir að hafa byggt fjölmörg
hús, bæði stór og smá. Svo ertu allt í einu svo
gott sem kominn á hausinn. Hvað veldur?
Búinn að tapa nánast öllu
„Það er náttúrlega sumpart út af því að ég
hef verið dálítið for og frakkur og tekið mikla
áhættu, og þar með stefnt fjárhag mínum og
fjölskyldu minnar í tvísýnu. Afleiðingamar eru
þær að við urðum að selja og töpum nánast öllu
sem við vorum búin að koma okkur upp.“
- En þú hefur ekki verið lýstur gjaldþrota,
eða hvað?
„Nei, ég hef að minnsta kosti ennþá komist
hjá því að lýsa mig gjaldþrota, ogég vinn undir
drep að því að koma mér hjá því. Ýmsir hafa
lýst furðu sinni á því að ég skyldi ekki hafa
látið gera mig upp fyrir löngu. En mér finnst
enn vera von, og meðan svo er vil ég reyna að
standa í lappirnar."
- Hvað kemur þú til með að gera fyrir
sunnan, nú þegar allt virðist vera að fara í
kaldakol, ekki síst hjá verktökum og bygginga-
fyrirtækjum á suðvesturhorninu? Hefurðu ein-
hver verkefni eða einhverjar sérstakar áætlan-
ir?
Naumast verra í Reykjavík
en annars staðar...
„Ég hef nú ekki gert mikil plön. Þann tíma
framan af árinu sem ég var hér á Isafirði eftir
að konan fór til Reykjavíkur stóð ég í miklum
deilum við Byggingarfélag ísafjarðar, bæjar-
sjóð Isafjarðar og Húsnæðisstofnun ríkisins.
Ég held að möguleikarnir í Reykjavík séu al-
veg nógu góðir ef maður vill bjarga sér. Ég
kvíði framtíðinni ekkert sérstaklega mikið. Ég
er ekkert fastur í því að fara í byggingariðnað-
inn, þó að hann standi mér vissulega næst. Ég
er alveg til í að reyna ýmislegt annað. Ég hef
trú á því að þeir sem vilja og hafa kjark og
áræði til að gera eitthvað, þeir geti það, og
komist bærilega af, í Reykjavík ekki síður en
annars staðar.“
- Ég man eftir því, fyrir þó nokkrum árum,
að bæjarfulltrúi einn talaði um að húsin sem
þú byggðir væru eitthvað svo smekkleg útlits.
Hefurðu verið með ákveðinn arkitekt á þínum
vegum?
„Þetta mun hafa verið Alþýðubandalags-
maður, sem mér hefur alltaf verið hlýtt til. Það
eru ekki margir bæjarfulltrúar sem hafa gefið
mér komplíment í gegnum tíðina. Ég hef reynt
það, í öll þau skipti sem ég hef látið teikna fyrir
mig hús, að hafa sem best samstarf við arkitekt-
ana og reynt að koma á framfæri mínum eigin
hugmyndum um það hvernig húsin ættu að líta
út, væntanlegum kaupendum til góða. Fyrst og
fremst hef ég reynt að hafa stærðarmörk með
þeim hætti að fólk réði við að kaupa húsin eða
íbúðirnar."
Þegar svalirnar voru sagaðar af
Aðalstræti 20 svo að tveggja
hæða strætisvagnar væru ekki
alltaf að reka sig í þær
- Fyrir eitthvað um sex-sjö árum man ég að
það voru sagaðar steyptar svalir af Aðalstræti
20. Þetta var mjög sérstæð aðgerð, undir lög-
regluvernd ef ég man rétt. Hvernig stóð á
þessu?
„Það er nú saga að segja frá því, og mikil
átök sem áttu sér stað í sambandi við byggingu
hússins við Aðalstræti 20. Það er hörmungar-
saga, vil ég segja, hörmungarsaga bæjaryfir-
valda, þeirra manna sem stjórnuðu bæjarfélag-
inu á þeim tíma og reyndu eftir mætti að leggja
steina í götu þeirra sem vildu byggja upp hér
á ísafirði. Af því að þú nefnir svalirnar, þá
voru hin fáránlegustu rök fyrir því að þessar
svalir mættu ekki vera á húsinu. Rökin voru í
nokkrum liðum: í fyrsta lagi að þær myndu
hindra umferð tveggja hæða strætisvagna. í
öðru lagi að þær myndu skyggja fyrir sólu í
húsnæði Brunabótafélagsins, sem þá var, þar
sem Ríkisútvarpið er núna. Og í þriðja lagi að
fólk myndi reka höfuðið í svalirnar þegar mikill
snjór væri. Þetta voru helstu rökin fyrir því að
þessar svalir mættu ekki vera á húsinu. Þetta
mál allt varð mér óskaplega dýrt og mildu dýrara
en það eitt að saga svalirnar af. Ég lenti í
miklum fjárhagserfiðleikum vegna þess að
húsnæðismálastjómarláninu seinkaði út af
þessu um hálft annað ár og ég losnaði ekki út
úr þeim erfiðleikum fyrr en á síðastliðnu ári.“
Stórvarasamt fyrir menn sem
eru mikið yfír
tveir og fímmtíu á hæð...
- Hvað var hátt undir þessar svalir, svona
upp á hættuna á því að reka í þær hausinn?
„Tveir metrar og sjötíu sentimetrar. Og
varðandi tveggja hæða strætóinn: Til þess að
geta rekist á svalirnar hefði hann í fyrsta lagi
þurft að aka inn á miðja gangstétt og í öðru
lagi að keyra niður Ijósastaurinn sem þarna er.
Þar fyrir utan held ég að það sé engin hætta á
því að það komi tveggja hæða strætisvagnar
hér á ísafirði á næstunni."
Fæddur og uppalinn í Hnífsdal
og naut kennslu
Oskars Friðbjarnarsonar
- Út í aðra sálma: Æskuslóðirnar, hvaðan
ertu?
„Ég er fæddur á Bakka í Hnífsdal árið 1949.
Foreldrar mínir eru Guðný Finnsdóttir og
Þórður Sigurðsson. Faðir minn var bóndi á
Bakka en fluttist síðar niður í Hnífsdal, á
Skólaveg 5 þar sem ég átti heima í fimmtán ár.
Ég var náttúrlega frjáls eins og fuglinn eins og
aðrir krakkar í Hnífsdal. Ég gekk í barnaskól-
ann í Hnífsdal og var þar undir handleiðslu
Kristjáns heitins Jónssonar skólastjóra og Ósk-
ars Friðbjarnarsonar kennara, sem nú er fyrir
löngu kominn alveg í hákarlinn. Það var gaman
að vera í tímum hjá Óskari. Hann var ágætur
kennari og hafði einstakt lag á okkur."
- Ertu einbirni?
„Nei, en ég er yngstur. Ég á tvær systur,
Guðrúnu, sem býr á Höfða á Höfðaströnd í
Skagafirði, og Sigríði, konu Jens Kristmanns-
sonar á Engjaveginum á fsafirði.“
- Fórstu ekki á sjóinn á unglingsárum, eins
og flestir hér vestra?
Alltaf landkrabbi
„Nei. Eftir ferminguna fóru jafnaldrar mínir
á síld, strákar eins og Aðalbjörn Jóakimsson
og Friðbjörn Friðbjörnsson og Ingimar Hall-
dórsson. Ég hef aftur á móti alltaf verið land-
krabbi. Ég vann í frystihúsinu í Hnífsdal, síðan
við byggingu Félagsheimilisins í Hnífsdal og
hjá Eyrarhreppi undir verkstjórn föður míns
sem vann mikið og lengi hjá hreppnum. Hnífs-
dalur var ákaflega vel sjálfstæður efnahagslega
og margir Hnífsdælingar voru sárir og óánægð-
ir þegar sveitarfélagið var sameinað ísafjarðar-
kaupstað fyrir tuttugu árum.“
- Þórður faðir þinn sótti sjóinn jafnframt
búskapnum...
„Já, hann sótti sjó alveg frá unglingsárum.
Þegar hann var um fermingu stundaði hann
sjóróðra úr Ögurnesinu."
- Hvenær fluttist þú úr Hnífsdal?
Kvænist og sest að á ísafírði
„Það var ekki fyrr en kringum 1973. Þá
kvæntist ég Ernu Jónsdóttur (Eggertssonar,
Halldórssonar) og við hófum búskap á Hlíðar-
vegi 29 á ísafirði. Þar eignuðumst við tvær dæt-
ur og bjuggum þar f tæpan áratug, allt þangað
til að við fluttumst í húsið sem við byggðum
okkur
Sunnuholti 1. Húsið hönnuðum við að miklu
leyti sjálf í samráði við arkitekt sem teiknaði
fyrir okkur.“
- Þú gekkst á ungum aldri til liðs við Sjálf-
stæðisflokkinn og gegndir ýmsum trúnaðar-
störfum á þeim vettvangi hér vestra. Svo var
allt í einu eins og þú værir orðinn utanveltu í
þeim félagsskap. Mig minnir að þú hafir verið
eitthvað viðriðinn I-listann við síðustu bæjar-
stjórnarkosningar...
Pólitísk félagsstörf
„Jú, í kringum 1970 gekk ég í Fylki, félag
ungra sjálfstæðismanna á ísafirði. Ég varð
fljótlega formaður félagsinsog var það í líklega
sex-sjö ár. Starfið var kannski ekki mikið á
þeim tíma, frekar en í mörgum öðrum slíkum
félögum, en þannig hófust afskipti mín af fél-
agsmálum. En maður fylgdist með og kynntist
mörgum í gegnum þetta. Ég átti þátt í því að
endurreisa Vesturland á þessum árum, og
ágætur vinur minn, Úlfar Agústsson, tók að
sér ritstjórn. Það gekk mjög vel, breytt var um
stíl í útgáfu blaðsins og það kom út nokkuð
reglulega um langan tíma. Fjárhagsgrund-
völlurinn var hins vegar ótraustur eins og
löngum hefur verið, ekki gekk nógu vel að afla
auglýsinga og svo að fá þær greiddar. Síðan var
ég formaður Fulltrúaráðs sjálfstæðisfélaganna
á ísafirði í tíu ár. Sá ferill endaði með því að
ég fór út í það, ásamt stjórn Fulltrúaráðsins,
að gera upp hæðina sem Sjálfstæðisflokkurinn
hefur lengi haft í Hafnarstræti 12. Eins og oft
gerist fór kostnaðurinn töluvert langt fram úr
þeim áætlunum sem gerðar voru, en slíkt ætti
kannski ekki að koma mjög á óvart þegar um
er að ræða endurnýjun og viðgerðir á gömlu
húsnæði. Út af þessu spunnust allskonar kýt-
ingar. Sumir af samstarfsmönnum mínum í
Sjálfstæðisflokknum báru á mig nokkuð þung-
ar sakir og vildu reka mig úr formennskunni.
Ég held nú að það hafi jafnað sig með tíma-
num. Eftir þetta var ég formaður í Sjálfstæðis-
félagi ísfirðinga, þar til fyrir þremur árum að
ég náði ekki endurkjöri.“
í-listinn
„Varðandi í-listann á ísafirði, þá er það rétt
að ég átti þátt í framboði hans og varð afskap-
lega ánægður með þann mikla sigur sem hann
vann í kosningunum. Ég gerði þetta kannski
ekkert með glöðu geði í upphafi, en mér fannst
það nauðsynlegt að Sjálfstæðisflokkurinn byði
fram sterkan lista sem höfðaði til mikils fjölda
sjálfstæðismanna á ísafirði. En eins og D-Iist-
inn var settur upp á þeim tíma, þá fannst mér
og mörgum öðrum að hann myndi ekki höfða
til nægilega margra, miðað við þá stöðu sem
flokkurinn átti að vera í og var í. Þau átök sem
þá urðu og hafa orðið síðan eru náttúrlega í
fersku minni, það er svo stutt síðan. Þetta urðu
mér sár vonbrigði að svona skyldi fara, að
slitna skyldi upp úr samstarfi D-lista og í-lista,
því að þetta var í fyrsta skipti í sögunni sem
sjálfstæðismenn ná hreinum meirihluta í
bæjarstjórn ísafjarðar, og alveg grátlegt að það
skyldi vera eyðilagt með þeim hætti sem gert
var, með því að meiða hver annan.“
Oft upp á kant...
- Þú hefur löngum átt í nokkrum útistöðum
og ágreiningi hér á ísafirði...
„Já, það er þetta með ágreininginn sem hef-
ur orðið um mt'na persónu. Þegar ég var form-
aður Fulltrúaráðsins setti ég mér það markmið,
að halda á hverju ári fund um fjárhagsáætlun
bæjarsjóðs, þar sem bæjarfulltrúar flokksins
höfðu framsögu. Það var nú allur gangur á
mætingu á þessa fundi. Einnig gekkst ég oft
fyrir fundum með einstökum þingmönnum.
Þessir menn komu oft heim til mín og borðuðu
hjá mér. Þetta skapaði tengsl við þessa aðila,
en á hinn bóginn skapaðist af þessu öfund hjá
sumu fólki, sem taldi að ég væri að ota mínum
tota og nota flokkinn til þess að pota mér og
mínum hagsmunum áfram. Ég er nú hræddur
um að
aðrir hafi fengið meira úr þeim aski en ég.
En einhverjir héldu að ég fengi meira en aðrir,
og ég man sérstaklega þegar ég var að byggja
Aðalstræti 20, þá átti nánast Sjálfstæðisflokk-
urinn að hafa lagt þá hluti alla upp í hendurnar
á mér. En ég get sagt t.d. frá kaupum ÁTVR
á húsnæði í því húsi.“
Albert og Ríkið
„Ég vissi af því að aðstaða afgreiðslumann-
anna hjá Áfenginu hér á ísafirði var vægast
sagt mjög erfið og þröng, þar sem Slunkaríki
er núna, og myndi mörgum finnast það lítið
núna. Ég hafði áhuga á því að byggja á þessari
lóð og taldi ekki óskynsamlegt að byrja á því
að athuga með ÁTVR, hvort fyrirtækið vildi
ekki fá húsnæði í væntanlegu húsi þarna við
Aðalstrætið. Ég fór fyrst í ráðuneytið og hitti
þar Höskuld Jónsson ráðuneytisstjóra (það var
ekki fyrr en seinna sem hann varð forstjóri
ÁTVR). Hann sagðist ekki geta mælt með því
að ÁTVR færi út úr Stjórnsýsluhússhugmynd-
inni, sem þá var, vegna þess að ísfirðingar
hefðu ekki viljað taka við neinum af þeim
stofnunum sem ríkið þurfti þá að hýsa, svo sem
lögreglustöðinni og fleirum, nema ÁTVR sem
þeir höfðu fallist á að fengi þarna horn út úr
húsinu, einmitt þar sem lögreglan er núna. Á
þessum tíma urðu stjórnarskipti í landinu. Ég
var áður búinn að fara á fund Jóns Kjartans-
sonar forstjóra ÁTVR og hann hafði lýst mikl-
um áhuga á þessu, sagðist vera lengi búinn að
leita eftir betra húsnæði á ísafirði. Ég fór aftur
í ráðuneytið og hitti þáverandi fjármála ráð-
herra, Albert Guðmundsson. Hann sagði mér
að ná samkomulagi við „lögfræðingagengið
hérna frammi" og Jón Kjartansson, og ef það
tækist, þá skyldi hann skrifa undir.
Á þessum orðum Alberts hékk ég svo allan
tímann, þrátt fyrir að bæjarstjórn ísafjarðar
beitti sér alla tíð af alefli fyrir því að koma í
veg fyrir að ég næði samkomulagi við ÁTVR
og fjármálaráðuneytið. Forystumenn í bæjar-
stjórninni héldu að þetta væri samsæri milli
mín og Alberts Guðmundssonar, sem fælist f
jrví, að tækist mér að ná ÁTVR út úr Stjórn-
sýsluhúsinu, þá myndi fjármálaráðuneytið
hætta við að byggja húsið. Þetta var náttúrlega
algjörlega út í hött, enda náði ég ÁTVR og
Stjórnsýsluhúsið kom þrátt fyrir það.“
Þökkum innilega auðsýnda samúð og hlýhug
við andlát og útför eiginmanns míns,
föður, tengdaföður, afa og langafa
Annasar Kristmundssonar
Engjavegi 34, ísafirði
Fiiðgeiðui Guðný Guðmundsdóttii
Steinunn S.L. Annasdóttii Halldói Benediktsson
Vilhelm S. Annasson Sæiún S. Axelsdóttii
ÁsgeiðuiH. Annasdóttii Ómai G. Elleitsson
Beigþóia Annasdóttii Kiistján Eiríksson
SigmunduiJ. Annasson Agnes Kailsdóttii
GuðnýA. Annasdóttii Siguijón Haialdsson
DagnýAnnasdóttii Húnbogi Valsson
bamaböin og bamabainaböin.
Séistakai þakkii til staifsfólks Fjóiðungssjúkiahússins á ísafiiði
fyríi góða umönnun.