Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1984, Qupperneq 84

82
MULAÞING
Sveinn Halldórsson, rúmlega sjötugur að aldri. Hann var einnig hjá
þeim næsta ár en þriðja árið er hjá þeim drengur, sem hét Halldór
Jónsson. Fjórða árið er hjá þeim vinnukona, sem hét Guðrún Aradóttir
en drengurinn er þar ekki. Hann finnst hvorki meðal brottfluttra né
innkominna í næstu sóknum og hefur ýmsum getum verið leitt að hvarfi
hans. Líklega hefur hann dáið og Stefán jarðsett hann í Víðidal. En
fljótlega dró til þess er verða vildi með örðugleika á búsetunni, því
veturinn 1835-1836 varð sem fyrr segir sá harðasti á fyrri hluta 19.aldar
um Norðaustur- og Austurland. Þá féll eitthvað af fé Stefáns en fáeinar
kindur munu þó hafa skrimt af. Hjörðu þau við lélegan kost til vors 1838
að þau réðust í húsmennsku að Flugustöðum í Alftafirði, voru þar eitt
ár, en virðast hafa flutt næsta vor í Fossárdal í Berufirði að sögn kirkju-
bókar. Mætti samt láta sér detta í hug að sú staðfesta hafi brugðist
þeim, þegar til átti að taka og að þau hafi jafnvel leitað aftur í Víðidal
eitt ár enn, því næsta ár, 1840, leitar Anna enn athvarfs á Aðalbóli hjá
dóttur sinni og tengdasyni og er talin þar innkomin frá Víðidal. Eru þau
Stefán þá talin skilin að borði og sæng. Hafa ástir þeirra trúlega verið
kulnaðar í þessu furðulega veraldarvolki og má það teljast vonum
seinna hvað Onnu áhrærir. Hún lét ekki fjöllyndi Stefáns á árunum í
Litluvík verða til þess að slíta þá samvistum við hann, heldur flutti síðar
með honum í eyðidal, sem liggur fjarri mannlegu samfélagi. Var hann
þó búinn að sýna af sér nægilega leti og ábyrgðarleysi til þess að hún
gæfist upp á að fylgja honum. En ýmislegt má þó enn tína til um Stefán.
Séra Bergur Magnússon á Hofi í Alftafirði vottar hiklaust að þau Anna
séu vel læs og vel kunnandi, að siðferðileg framkoma Stefáns sé sæmi-
leg og að þau hagi sér ,,ei illa“. Stefán var sagður greindur, fróðleiks-
gjarn og minnugur, en latur á heimili og mun afls ekki hafa samið við
föður sinn og bræður á yngri árum, enda voru þeir allir hinir mestu
starfsmenn. Og ólík reyndust úrræði þeirra hálfsystkinanna, hans og
Valgerðar í Eskifelli, sem frá er sagt í öðrum kafla þessarar samantekt-
ar. 1 Húsvíkingaþætti Sigfúsar Sigfússonar er Stefán sagður haglegur
og greindarlegur, fremur fríður sýnum og gáfumaður, þýður oft í við-
móti, fræðandi og skemmtinn og sagði mikið af sögum. Reyndi jafnvel
að fást við lækningar og þóttist geta losað menn við reimleika.
Anna mun að mestu hafa dvahð hjá dóttur sinni á Aðalbóh eftir þetta
basl sitt með Stefáni. Hún andaðist 15. júní 1862 og var þá komin undir
áttrætt. Verður ekki séð að þau Stefán hafi leitað samfunda eftir 1840.
En hann hélt sér að miklu leyti uppi á umferð eftir þetta. Mun lengst
hafa dvahð um kyrrt sem vinnumaður í Berufjarðarhjáleigu tvö eða þrjú