Feykir - 02.02.1994, Page 4

4 FEYKIR 5/1994
„Mundir þú hafa unað þér þá stund á Furðuströndum"
Bréf Jóns Ósmanns til Páls Vídalíns Bjarnasonar sýslumanns, sem skrifað var fyrir 80 árum
Söfnin í Skagfirói gefa út ársrit er Safnamál heitir og er
ritiö helgað þeim málaflokki. Er það prentaö í 450 eintök-
um og ætlaó velunnurum safnamála í héraðinu. Venjan
er aö í hverju hefti birtist eitthvað úr þeim merku heimild-
um sem héraðsskjalasafninu berast. í síóasta heíti Safna-
mála er út kom fyrir síóustu jól er birt sendibréf, sem sá
góókunni maður, Jón Ósmann, skrifaöi vini sínum, Páli
Vídalín Bjamasyni, sem verið hafói sýslumaður á Sauó-
árkróki 1905-1912, en nú fluttur úr héraði til Stykkishólms
og tekinn viö sýsluvöldum á Snæfellsnesi. Það vom dæt-
ur Páls, þær Hildur og Jóninna Margrét, sem færðu safn-
inu þetta skemmtilega bréf aó gjöf ásamt öóm frá Jónasi
lækni Kristjánssyni. Ósmann skrifaöi þetta bréf tæplega
fjómm mánuöum áóur en hann hvaif af þessum heimi.
Rúmlega þrem vikum síóar skrifar Ósmann bréf öðmm
vini sínum, Jóni Magnússyni í Minna-Holti í Fljótum og
segir þar flestar hinar sömu fféttir, m.a. um selinn stóra.
Annars er það bréf ekki eins ítarlegt. Það bréf ásamt fleiri
bréfum frá Ósmann gáfu þau systkini, Sigurður Ami og
Lilja frá Húsabakka, saíhinu s.l. vetur.
Jón Ósmann t.v. og Jónas Kristjánsson læknir með þriggja vetra kampinn.
I áðumefndu bréfi Jónasar
læknis, dagsettu 26. apríl 1914,
segir m.a. svo:
„Með þessu bréfi segi ég þér
lát gamla vinar okkar Osmanns.
Það fannst bréf eftir hann látinn til
mín og biður hann mig í því að
bera þér hinztu kveðju sína og
þakklæti fyrir alla vináttu og
tryggð við sig. Hann hafði oft lát-
ið það í ljósi, bæði viö mig og
aðra, að hann kysi sér legstað í
Ósnum, enda varó sú reyndin á.
Hann haföi verið venju fremur
þunglyndur í vetur og vor og var
búinn að segja mér frá því, að það
stríddu á sig hugsanir um að stytta
þjáningar sínar, en ég hélt að ég
hefði verið búinn að fá hann ofan
af því, en þá hefúr hann tekið það
ráó að leyna mig íyrirætlan sinni.
Föstudaginn fyrstan í sumri
[þ.e. 24. apríl] fór hann ofan að
Ósnum um kl. 9 og hálf [þ.e. frá
Utanverðunesi] og kl. 11 er
Magnús í Nesi kom vestur að ósn-
um var hann horfinn, haföi fest
bátnum frá landi fram af klettinun
með æðilangri línu, lagt upp árar
og flaut pramminn út með land-
inu, eftir því sem taugin gaf eftir,
en Osmann hefur ekki sézt síðan
og segir í bréfi til mín að ekki
muni þurfa að leita sín.”
I annani viku júní fannst síðan
lík Jóns Ósmanns rekið út undir
Skefilsstaðabökkum á Skaga og
varjarðsettáSauðárkróki 17. júní.
Bréf Ósmanns er birt hér nán-
ast stafrétt. Að breyta starfsetn-
ingu þess til nútímahorfs hefði
hreinlega spillt þeim hugblæ, sem
bréfð hefur frá höfundarins hendi.
Furðuströndum 25.12.1913
Gleðileg Jól!
Gleðilegt nýtt Ár!
Sjertu ætíð sæll og heill! kæri
góði vinur, hlynur rjettvísinnar,
hlynur framfara og skýrleiks,
hlynur alls hins góða, mjer ó-
gleymanlegi, sem vildir mjer öll
gæði, sem hefði jeg verið bam
þitt. Endurtekió slíku göfúglindi
má ekki gleyma, vil biója af heil-
um hug hæðaverur að launa. Nú
þegar. Astkærar þakkir fyrir
Brjefið góða, og skýra, sem gjörði
mig kunnugri Breyðafirði, eptir en
áður, slík brjef ekkert rusl. Ann-
ars gleður mig að heyra vellíðan
þína, sjerstaklega óska jeg þjer til
lukku og blessunar með soninn
þinn litla, sem sjálfsagt verður lát-
inn heita Bjami, þar hvíla á mikl-
ar líkur, og nokkur vissa. Þá til
efnisins, eitthvað að tína til með
fréttir.
Tíð ágæt í sumar, heyskapur
þar af leiðandi góður, grasspretta í
betra meóalagi. Afurðirmannatil
lands og sjávar í afarháu verói, en
abli óvanalega iýr á Skagafirði
þetta ár, sjerstaklega á Skaga, og
Austurlandi [þ.e. út með Skaga-
firði að austanj, góður abli á Sauð-
árkróki í Júlí og Agúst á Færi, rétt
framm af staðnum, aptur fjekkst
svo sem engin Hafsýld hjer á
fyrðinum, en gnægð af smærri
sýld í Fyrirdrætti, sem varð að
góðu liði til Beytu. Silungsveiði
heldur rýr, þó Ósmann fengi
marga, lof drottni! Laxveiðimjög
góð í Miklavatni, aptur lítil hjá
Ösmann, sem orsakaðist af ó-
vanalega miklum vatnavöxtum í
sumar. Tíð óvanalega stillt og
góð í haust, og þar framm yfir alla
Sláturstíð, skepnur yfirleitt vænar
til frálax, einnig tóku þær víða
miklum haustbata.
Frá því Veturinn gjekk í garð,
hefir verið mjög óstöðugt, og með
afbryggðum nú uppá síðkastið,
svo gegnir fúrðu. Vestanátt mik-
il, svo jeg á von á að sjá Græn-
lending áður miðvetur kemur,
enda sagt nú að hann sje að Homi
kominn.
Viku fyrir Vetur gjörði hjer
aftakaveður og sjógang af norðri
með afspimuhríð er sleit sýmann
heila leið til Sauðáreyra frá Ósn-
um, og sjö staurar lögðust alveg
flatir, fyrir utan marga er hölluðust
til hálfs, þá fór jeg í veðrinu um
morgun til Furöustranda, einn að
vitja um Botníu og lcist ekki á, því
hana sá jeg ekki á legunni, úr
Emanúel [svo ncfndi Jón fcrju-
byrgið], og er þó ekki langt, hún
var á spónnýjum þvervír, (því
hann hafði slitnað rjett áður sá
gamli) og góður vír aptur af henni
líka, samt þótti mjer ekki tryggi-
legt, og legg á stað með þriðja vír-
inn spónnýjann á pramma, og gat
komið honum undir þóftuna aptur
í og bundið. ýþví kemur ólag svo
mikið að slítur bæði þvervírinn,
og þann sem aptur af var, dregur
kengina úr vinstri hleranum, og
hann út, hún í fartinni í ólaginu
uppí grjót og hlerinn í mjel, og jeg
er enn aó ná andanum, því sjórinn
gjekk óbrotinn yfir mig, og er
slæmur enn síðan, því hann fór
svo mikið í lungun á mjer. Jeg
verð að segja það með sanni eng-
ar ýkjur, að það vom löguleg átök,
þar með er því máli lokið.
Mig heimsótti vinur minn
„Mundi ganga aftur ef það gerðist
segir Haukur Reynisson nemandi á félagsfræðibraut
Fullt najh: Haukur Freyr Reyn-
isson.
Fœddur: 20. mars 1971.
Foreldrar: Reynir Gíslason og
Svanhvít Gísladóttir.
Systkini: Asta Kristín 16 ára og
Gísli Bjöm 6 ára.
Deild í FNV: Félagsfræðabraut.
Þrjú lýsingarorð sem lýsa þér
best: Akveðinn, tilfinninganæm-
ur og hjálpsamur þangað til ég
kem á elliheimilið.
Hvað jinnst þér best að vera: I
góðra vina hópi á góðum degi.
Hvernig líkar þér að vera hérna í
skóla: Verður maður ekki aó
segja vel.
Hvað jinnstþér best við skólann:
Agætis kennarar og góður andi
innan skólans.
Hvaða viðburður í skólanum
jinnst þér skemmtilegastur: Opna
vikan og allt sem henni fylgir,
svo sem árshátíðin.
Hvaðfinnst þér verst við Sauðár-
krók: Það er nú búið að segja
þetta áður og ágætt ef maður gæti
fúndið eitthvað annað. Það er nú
rokið og norðanfræsingurinn sem
fylgir því.
Helstu áhugamál: Listsköpun af
Ilaukur hefúr tekið virkan
þátt í félagsmálum hjá FNV,
verið m.a. skólastjórnarfull-
trúi, formaður vistaráðs, for-
maður skemmtinefndar, for-
maður tónlistaklúbb o. fl.
ýmsum toga, ritstörf og skáld-
skapur, málun, píanóleikur og
tónlist, og mannleg samskipti.
Uppáhaldsnuitur: Allur matur
sem að mamma býr tíl.
Besta kvikmyndin: Af íslenskum
kvikmyndum Sagan af Gísla
Súrssyni, pg af erlendum mynd-
um var Ógnareðlið þokkaleg,
annars fylgist ég lítið með kvik-
myndum.
Hvaða þekktri persónu vildirðu
helst kynnast: Beethoven og Bor-
is Jeltsín.
Hvað er það versta sem gœti
komiðfyrir þig: Að deyja ósáttur
við lífið og tilveruna. Eg mundi
örugglega ganga aftur ef það
mundi gerast
Hvað gleður þig mest: Að geta
glatt aðra.
Uppáhaldsfélag í íþróttum: Eg er
gamall Liverpooljaxl.
Hvaða listamann tekurðu þér
helst tilfyrimyndar: Eg hef ekki
orðið fyrir neinum sérstökum
áhrifúm frá neinum og reyni að
vera sjálfstæður.
Uppáhalds tónlist: Fer eftir um-
hverfi, en gamla rokkið heillar
alltaf og svo gefur slökunartón-
listin mér mikið.
Uppáhalds teiknimyndapersóna:
Grettir, eina fígúran sem getur
komið mér til að brosa.
Uppáhalds stjómmálamaðurinn:
Enginn sem hefúr heillað mig
upp úr skónum.
Lífsregla: Að láta hverjum degi
nægja sína þjáningu.
Hvað myndirðu gera efþú ynnir
milljón í happdrœtti: Að hugsa
um þaó í viku og fremja svo
sjálfsmorð.
Draunmtaknuirk: Að láta gott af
mér leiða þangað til ég kem á
elliheimilið. Þá verð ég ,jiasty”
við hjúkkumar.