Feykir - 21.12.1994, Blaðsíða 9
45/1994 FEYKIR9
Menn eru sílaðir og veðurbarðir eftir bylinn á Glámujökli.
sporið verið stigið, enda var okkur tjáð,
að hér hefðu búið um eða yfir 100
stúlkur, þegar mest var. Herbergin sem
við fengum til íbúðar eru svosem 3x4.5
fermetrar og í hverju þeirra sváfu 8
stúlkur. Borðstofan er full af gömlum
munum og myndum frá fyrri tíð. Við
einn vegginn stendur stór eldavél, þak-
in ýmsum gömlum munum, sumt frá
síldartímanum, annað eldra.
Friggi Nikk var nú kominn aftur á
kunnuglegar slóðir eftir 45 ár. Sumarið
1949 hafði hann verið hér í vinnu í
síldarverksmiðjunni. Verksmiðjan var
aðeins gangsett tvisvar sinnum þetta
sumar og það var svo lítið að gera, að
Friggi sofnaði á mjölloftinu og Guð-
mundur verksmiðjustjóri kom þar að
honum og áttu þeir langar samræður,
eftir að Friggi vaknaði. Guðmundur var
faðir Maríu Guðmundsdóttur fegurðar-
drottningar.
Erfið lífsbarátta
Lífsbaráttan á Djúpuvík er með ólík-
um og öðrum hætti en flestir eiga að
venjast. Þau eru eina fjölskyldan sem
hefur vetursetu í Djúpuvík og eina
fólkið í firðinum utan tvær konur, sem
búa á bænum Reykjarfirði. Þar er ekki
hlaupið út í búð eftir nauðsynjum eða
til nágrannans eftir aðstoð. Hér verður
að treysta á sjálfan sig.
Þau hjón sögðu okkur ýmislegt frá
lífsbaráttunni á þessum stað, m.a.
hvemig það er að koma bömunum í
skólann um hverja helgi yfir fjallveg
norður í Trékyllisvík. Þau keyptu sér
nýjan sleða s.l. haust, sem getur tekið
alla fjóra fjölskyldumeðlimina. Áður
höfðu þau löngum reynt að koma böm-
unum sjóveg eða landveg, meðan fært
var.
Eitt sinn, er þau vom nýlögð af stað
frá Gögri í einni slíkri ferð, gerði kol-
dimma hríð og komið náttmyrkur. Þau
sigldu áfram eftir áttavitanum. Lóran-
inn fór út, en þau tóku tímann, þangað
til þau töldu sig vera komin að bryggju.
Þar var öflugur ljóskastari, en þau sáu
ekki neitt. Nú var slegið af, strákurinn
fór frammí og rýndi, en sá ekki neitt.
Svo var farið í hringi. Þá sást í kletta-
belti, strákur hélt að það væri inni í
Kjós, Ásbjörn taldi svo ekki vera og
hélt áfram hringsóli, þangað til glytti í
ljósið. Þá höfðu þau verið rétt fyrir
framan bryggjuna.
Það kom líka fyrir aó sjórok og selta
settust svo á einangrara á raflínunum,
aö línan sló út. Þá var það eitt til ráða
að sækja langan stiga upp í verksmiðju-
hús, streða með hann í kaffenni að raf-
línustaumnum og klifra þar upp til að
þvo seltuna af einangmmnum.
Föstudagur 22. apríl.
Við vöknuðum laust fyrir átta á
föstudagsmorgunn. Utlitið var ekki
sumarlegt, hríðarmugga og kólga í
lofti. Datt þá upp úr Sigurþóri: “Jaaá,
þær em líklega komnar þama
kvensumar, sem mig var að dreyma í
nótt”. “Núúú!”, sögðum við, “hvemig
fóm þau viðskipti?” “Jaaa, ég gat nú
snúið hana af mér þá fyrri”, svaraði
Sóri. En við fengum aldrei að vita
hvemig hafði farið með þá seinni. Þótti
okkur nú ekki góður fyrirboðinn og var
hringt var norður á Hombjargsvita í
Ola komma, sem sagði að þar væri
bjart. Við vomm því rólegir, vildum
vita hvort létta mundi og spjölluðum
við húsráðendur. Ásbjöm gestgjafi
kom inn, þegar við sátum að morgun-
verði og hóf að segja sögur, komst í
slíkan ham, að hann fór á kostum og
menn skemmtu sér hið besta. Hann var
kunnugur ýmsum í Skagafirði, hafði
búið á Sauðárkróki nokkur ár eftir
1960, var þá giftur Sigríði dóttur Kon-
ráðs Þorsteinssonar og vann á kaupfé-
lagsverkstæðinu. Þaðan komu margar
sögur, sem undirritaður hefur því mið-
ur flestum gleymt, en Ásbjöm kunni
m.a. að segja frá Frigga Sig., sem gekk
um annars hugar með skiptilykil í
hendinni og skrúfaði hann sundur og
saman. “Hvað ert þú að gera Friggi
minn”, spuröi Ásbjöm sakleysislega.
“Eg er að taka saman verkfærin”, tuldr-
aði Friggi.
Svo kom ein af bóksalanum á
Króknum, Binna Júlla, sem þá vann á
verkstæðinu. Binni var mikið í því að
sprauta bíla. Og það vildi stundum
renna til hjá honum lakkið, ef ofmikið
var gefið á í einu. Viðskiptavinimir
vom misánægðir með þetta og Binni
þurfti því stundum að redda þessum
missmíðum eða kjafta menn til og
sansa þá, en maðurinn var aldrei laus
við prakkaraskap og síst á þeim ámm.
Einhverju sinni var Ásbjöm að bogra
við eitthvert verk. Binni læðist aftan að
honum óvömm og þrífur í hann óþyrmi-
lega svo að Ásbjöm hrekkur við og
verður það til viðbragða að hann send-
ir slummuna framan á Binna. “Hvað er
þetta, hrækir þú á mig helvítið þitt”,
segir Binni. “Já, vinur minn”, svarar
Ásbjöm, “og rann ekki til.”
Við fómm ekki frá Djúpuvík fyrr en
kl. 11. Er við komum upp úr Reykjar-
firði var strekkingur og gekk á með élj-
um. Þar var slegið á ráðstefnu. Oráð-
legt þótti að halda norðureftir á ókunn-
ar slóðir, en e.t.v yrði hagstæðara veð-
ur næsta dag. Var tekin sú ákvörðun að
fara á Suðurfirðina til Þingeyrar. Þang-
að vom þau hjón, Bragi Þór og Sigríð-
ur, allfús, því þar búa foreldrar Sigríð-
ar. Var því stefnan tekin til baka og
komið í bækistöðina á Steingrímsfjarð-
arheiði og höfó þar klukkustundar við-
dvöl, þar sem menn og sleðar tóku til
sín næringu.
Vandræði sögumanns
Nú er að segja frá vandamáli sögu-
ritara, sem hann neyddist til að gjöra
uppskátt á þessari stundu. I Djúpuvík
hafði ég oröið þess var, að bíllyklar
mínir vom ekki þar sem þeir áttu að
vera í vasanum og gat ég hvergi fund-
ið. Eg hafði áhyggjur af þessu — ég
verð að segja þaö, en lét ekki á mér
finna, því ég gældi við þá veiku von, að
lyklamir hefðu orðið eftir skránni í bíl-
hurðinni eða lent ofan í skottinu á bíln-
um, þegar ég var að búa mig til ferðar.
Var nú mitt fyrsta verk að huga að
þessu, en auðvitað sáust engir lyklar.
Hver maður fór að sínum bíl, tók til
nestis og hagræddi sér. Ofurlítið föl
hafði sest ofan á hjamið og ég fór að
þreifa í snjónum kringum bílinn, ef
lyklarnir hefðu dottið þama niður, en
án árangurs. Var nú ekki annað fyrir en
ganga á vit náunga síns og láta uppi
vandræðin. Sjálfsagt hafa félagamir
hugsað eitthvað fleira en þeir sögðu, en
á málinu var tekið af umburðarlyndi og
ákveðið að tefja sig ekki við aðgerðir
að sinni, því koma tímar og koma ráð.
Vesturförin
Eftir klukkustundarviðdvöl var hald-
ið af stað suður og vestur. Veður var
hvasst og skafrenningur, stundum ofan-
koma, en þó sjaldan svo að ekki sæi
sæmilega frá sér. Landið var greiðfært
á sleða og engar teljandi hindranir á
leið okkar. Þegar kom vestumndir
Glámujökul, var skollin á iðandi hríð
svo að lítt eða ekki sá á jörð, allt rann
saman loft og láð. Hvort var nú komin
draumkonan hans Sigurþórs? Bjössi frá
Lyngholti var helsti siglingafræðingur-
inn og tók nú forystuna. Keyrt var eft-
ir lóran og við siðluðum áfram í hala-
rófu með tveggja til þriggja metra
millibili. Sást stundum ekki hvort sleð-
inn hreyfðist í iðunni, maður fann bara
að hann ruggaði. Sem betur fór var
land þama fremur greiðfært, en samt
þurfti mikla varúð og allir settu traust
sitt á Bjössa sem leiddi okkur áfram
hægt en ömgglega. Við höfðum lóran-
punkt austan í Glámujöklinum og á
hann var stefnt. Loks vomm við komn-
ir upp á jökulinn og skyndilega grillti í
ókennilega þúst framundan, eins og
fannbarið tröll. Þegar að dró kom í ljós
að þetta var staur, sem hafði hlaðið á
sig svo mikilli ísingu, aó hann var orð-
inn margir metrar að ummáli. Þama var
að sjálfsögðu stansað og teknar mynd-
ir meðan menn virtu fyrir sér þetta undur.
Til Dýrafjarðar
Vestur af Glámujöklinum tók við
hásléttan milli Amarfjarðar og Dýra-
fjarðar. Sums staðar er ekki ýkjalangt á
milli fjallsbrúna og víðast hengiflug.
Þama er mjög hættulegt að vera á ferð
í dimmu. Skyndilega getur maður ver-
ið kominn fram á heljarbrún. En sem
betur fór hafði létt veðrinu, eftir að
kom niður af jöklinum, svo að ferðin
sóttist allvel vestureftir fjallinu. Kom-
um við von bráóar ofan á Hrafnsfjarð-
arheiði og sáum ofan í Brekkudalinn og
nú féllu öll vötn til Dýrafjarðar, eins og
segir í Gíslasögu Súrssonar.
Ferðin ofaneftir sóttist vel en þó var
orðið mikið autt niðri í dalnum, svo við
þurftum víða að þræða fannir. Samt
komumst við alla leið niður að Sanda-
fellinu og stönsuðum þar sunnan undir.
Þangað kom Andrés tengdafaðir Braga
Þórs og sótti okkur. Fengum við hinar
mestu alúðarviðtökur á heimili Andrés-
ar og Þórdísar, gistum þar fjögur, en
Sigurþór fór ásamt tveim öðrum til
systur sinnar, sem býr í Haukadal, þar
skammt vestar. Fórum við þangað í
kynnisferð um kvöldið og sáum yfir
sögusvið Gísla Súrssonar. Dýrafjörður-
inn er falleg sveit og allt var þetta land-
svæði mér nýstárlegt.
Á HrafnsQarðarheiði. Sér niður Brekkudalinn. jrNú falla öll vötn til Dýraljarðar“.