Tímarit UNIFEM - 01.01.2008, Blaðsíða 37

37
fyrstu konuna til að gegna því embætti í
sunnanverðri Afríku. Hvaða áhrif hefur
staða hennar haft á konur og þá sem ber-
jast fyrir bættum réttindum kvenna? „Það
hefur augljóslega áunnist mikið við að fá
fyrsta kvenforseta Afríku. Þrátt fyrir
að Johnson-Sirleaf sé afar hæf og merk
kona, held ég að hún geti algjörlega þakk-
að konum Líberíu og kvennahreyfingunni
sem myndaðist í stríðinu fyrir stöðu sína í
dag. Hún gerir sér líka fyllilega grein fyrir
því og leggur áherslu á ofbeldismálin, sem
og læsi kvenna, í sinni stefnuskrá. Konur
hafa öðlast vissa virðingu eftir stríðið og trú
á sjálfar sig sem stjórnendur. Hins vegar er
það mótsagnakennt að tala um virðingu í
garð kvenna þegar ofbeldi gegn þeim er
jafn algengt og raunin er í Líberíu. Þess
vegna vil ég leggja áherslu á að vald og
stjórnun kvenna verður að byrja í grasrót-
inni og færast þaðan upp; því þarf nú að
vinna hörðum höndum með grasrótinni.“
Margt breyttist til batnaðar eftir að
Johnson-Sirleaf tók við embætti en eitt af
fyrstu verkum forsetans var að styðja lög-
gjöf í gegnum þingið sem víkkaði skilgrein-
inguna á nauðgun, þannig að samræði við
barn yngra en 18 ára er nú skilgreint sem
nauðgun, og hægt er að dæma ofbeldis-
menn til þyngri refsingar. Það hefur ekki
enn komið til þess að þessum lögum sé
almennilega framfylgt en Guðrún Sif segir
þetta samt vísbendingu um það að löggjöf-
in í Líberíu sé að batna. Ákærum vegna
nauðgunarmála hefur líka fjölgað, sem
rakið er til betri vitneskju almennings, sem
og betri löggæslu, frekar en aukningar í
nauðgunarmálum. Hins vegar á Líbería
ennþá afar langt í land þar sem dómskerfið
er í molum og mjög erfitt að koma nokkr-
um málum þar í gegn.
„Vinna okkar hjá UNIFEM mun því að miklu
leyti snúast um aðstoð við að koma dóms-
kerfinu í ásættanlegt horf á ný. Dómarar og
lögmenn munu til dæmis þurfa að læra um
nýju nauðgunarlögin, sem og fá þjálfun í
því hvernig koma á fram við þolendur
ofbeldis. Einnig verður þörf fyrir mikinn
stuðning í sýslunum utan höfuðborgarinn-
ar, þar sem víða er til dæmis skortur á
dómsölum, starfsfólki með tilhlýðilega
menntun, tölvubúnaði og skráningarkerf-
um. Augljóslega er það risavaxið verkefni
að koma algjörlega óskilvirku kerfi aftur á
legg og UNIFEM mun ekki geta gert það
eitt og sér. Hins vegar eru margir að vinna
að þessum málum í Líberíu og við vonumst
til að geta lagt okkar af mörkum.“
Samtakamáttur kvenna
skilar friði
Konur í Líberíu áttu stóran þátt í því að enda
borgarastríðið. Það myndaðist gríðarlega
sterk samstaða þeirra á milli og þær börðust
allar saman opinberlega fyrir sama málstað
fyrir stríðslok. Eftir stríð misstu grasrót-
arhreyfingarnar marga af sínum leiðtogum
til stjórnvalda, sem er að sjálfsögðu ekki
slæmt en það hefur, að mati Guðrúnar Sifjar,
haft svolítið neikvæð áhrif á kraft grasrót-
arinnar. Að hafa heldur ekki jafn augljósan
og sterkan málstað sem allar konur berjast
fyrir hefur líka dregið úr samstöðunni.
Ofbeldismálin eru auðvitað ofarlega á lista
yfir málefni sem brenna á konum, og stjórn-
völdum, í dag en einnig efnahagslegt öryggi
og efling færni og frumkvæðis kvenna. Guð-
rún Sif leggur áherslu á að bæði sé hægt að
læra af því sem tókst vel í Líberíu og því sem
gengur ekki nógu vel núna og að samstaða
kvenna er fyrir öllu ef þær vilja hafa áhrif
bæði á friðartímum sem og á tímum átaka.
Hún bætir við að það dragi svolítið úr mætti
kvenna núna að „þær dreifa vinnu sinni og
kröftum á marga staði og hafa ekki lengur
Ung kona og bekkjarfélagar hennar í Lögregluskólanum í Monróvíu hefja daginn á morgunæfingum.
„Samstaða kvenna er fyrir öllu ef þær vilja hafa áhrif bæði á friðar
tímum sem og á tímum átaka … jafnvel hinir „veiku“ í samfélaginu
geta komið á stórkostlegum breytingum ef samstaðan er nógu sterk.“
Lj
ó
sm
yn
d
:
C
h
ri
st
o
p
h
er
H
er
w
ig