Feykir - 05.04.2000, Blaðsíða 5

14/2000 FEYKIR 5
,,....að bestu og hæfustu mennimir voru gjaman í störfum ann
ars staðar í þjóðfélaginu en verkalýðshreyfingunni.“
„Var reyndar á tímabili
hættur við að fermast... “
segir séra Guðmundur Karl Brynjarsson á Skagaströnd
ingu, á réttlæti og sanngimi, en
ekki að menn hafi endilega farið í
að reikna og setja allt inn í hag-
fræðilíkön. Heldur miklu frekar
að reyna að svara þeirri óánægju
og þeim sárindum sem eru í fólki
almennt út um þjóðfélagið.
Þannig að ég er ekki að segja að
þó að allir hefðu orðið samferða
með kannski hæiri kröfur, að nið-
urstaðan hefði orðið einhver önn-
ur en er í samningum Flóabanda-
lagsins.”
Skipulagið orðiðúrelt
- Sérðu fyrir þér þessa þróun,
verður klofningurinn eða eiga
menn eftir að ná saman aftur?
„Eg veit það ekki, það er mér
gjörsamlega ómögulegt að ráða í
eins og er. Eins og ég segi þá hef-
ur þetta sundurlyndi, sem virðist
vera mjög áberandi í hreyfing-
unni núna, oft ansi mikið verið til
staðar og á sér margar rætur. Þar
er ekki nóg að taka á einhverju
einu atriði, það verður að takast á
um fjölmarga hluti. Til dæmis
það skipulag sem verkalýðshreyf-
ingin byggir á og verið hefur við
lýði síðan snemma á sjöunda ára-
tugnum, þegar gengið var frá
stofnun þeirra landssambanda
sem nú eru og mynda ASÍ. Það
virðist sem það skipulag sé geng-
ið sér til húðar.
Landssamböndin voru raun-
verulega hugsuð til að sinna
samningamálum og ýmsum öðr-
um málum sem aðildarfélögin
eiga sameiginlegt. Til dæmis ann-
ast ýmsa sérfræðiþjónustu sem
landssamtökin hafa reynt að
halda úti, s.s. hagfræðiþjónusta,
reiknivinnu ýmiss konar, lög-
fræðiþjónustu o.s.frv. En þegar
verða til þessar stóru einingar eins
og t.d. Efling er orðin núna, þá
náttúrlega segja þeir réttilega:
„við getum verið sjálfum okkur
alveg nógir, sett upp okkar hag-
fræðideild og lögfræðideild,
hvaða þjónustu sem vera skal. Því
eigum við þá að setja peninga í að
halda einhverju landssambandi
gangandi.” Þessi sjónarmið heyr-
ast.
Og síðan verð ég nú bara að
segja það eins og er að æ meira
verður vart við þessa sérhyggju,
sem er að verða svo miklu meira
ráðandi í þjóðfélaginu en áður, og
hún nær inn í verkalýðshreyfing-
una líka. Það verður enn meira
vart við þann tón, að ég huga bara
um mig og þá sem næstir mér
eru, en hinir koma mér bara ekk-
ert við.”
Foringjakreppa
- Já, þegnskapur í þjóðfélag-
inu hefur verið að minnka?
„Já og samstaðan líka. Það er
þetta t.d. með verkfallsaðgerðir,
að nú er skipulagið þannig að það
eru félögin sjálf sem verða að
taka ákvörðun um það. Það er
ekkert hægt við eitthvert kringlótt
borð suður í Reykjavík, að segja
að nú eigi allir að fara í verkfall.
Það er ýmist hægt að telja það
kost eða galla að þctta skuli vera
svona. Sumir segja að það væri
betra að þetta væri meira mið-
stýrt. Hægt væri að fá niðurstöðu
í minni hópi um hvað sé rétt að
gera og menn benda gjaman á
skipulagið sem ríkjandi er á
Norðurlöndunum, þar sem hægt
er að taka ákvarðanir um verkföll
í þrengri hóp og með kannski
meiri yfirsýn yfir allt sviðið.
En í þessum sambandi má
kannski benda á þann hlut, að það
er gjörsamlega ómögulegt að
leiða svona hóp og samtök eins
og verkalýðshreyfinguna, öðru-
vísi en það sé persónugert ein-
hverjum einstaklingi, og þá kom-
um við að spumingunni um for-
ingjann eða leiðtogann. Og menn
hafa gjaman haft það á orði, og þá
er ekki verið að hallmæla einum
eða neinum, að talsverður munur
sé á leiðtogaefnunum nú en var
hér áður. Menn segja að bestu og
hæfustu mennimir nú á dögum
séu gjaman í störfum annars stað-
ar í þjóðfélaginu en hjá verka-
lýðshreyfingunni. Sem sagt að
þar sé leiðtoga- eða foringja-
kreppa, og ég ætla ekkert að fara
nær í tímanum en nefna menn
eins og Bjöm Jónsson, Hannibal
Valdimarsson og Eðvarð Sigurðs-
son, sem vom ótvírætt leiðtogar
og foringjar hver á sinn hátt. Eg
nefni þessa menn sem dæmi þó
það væri hægt að nefna fleiri.”
„Við strákamir vomm
margir í brúnum jökkum úr
hálfgerðu strigaefni, minnir
mig. Aðalstællinn var að
hneppa ekki efstu tölunni á
skyrtunni og hafa bindið los-
aralegt. Eg man að hljómsveit-
in Styx var rosalega vinsæl
þegar ég var að fermast. Alla
vega dettur mér alltaf ferming-
ardagurinn í hug þegar ég
heyri lagið Boat on the river”,
segir Guðmundur Karl
Brynjarsson sóknarprestur á
Skagaströnd í stuttu viðtali í
fermingar-kálfi Víkurfrétta í
Keflavík.
Þegar hann var beðinn að
rifja upp fermingardaginn, þá
er honum kossaflensið efst í
huga. „Ég stóð mína pligt í því
eins og sönnum fermingar-
dreng sæmir, en einn ferming-
arbróðir minn harðneitaði að
kyssa nokkum einasta gest
Fermingammstangið var
svipað fyrir 20 ámm og það er
í dag, að sögn Guðmundar.
Hann fékk 8 mm Fuji kvik-
myndatökuvél frá foreldrum
sínum, sem hann var mjög á-
nægður með. „I henni sá ég
framtíðardraumana rætast því
ég ætlaði að verða kvik-
myndagerðarmaður. En þessi
ágæta græja varð ekki upphaf-
ið á glæstum ferli því um það
bil viku eftir femiingardaginn
datt hún í gólfið og brotnaði.
Við vinimir vomm þá akkúrat
að fara að filma fyrsta meist-
arastykkið, einhverja þjóð-
sögu, og það var einmitt leik-
arinn sem átti að leika skratt-
ann sem rak sig í þrífótinn og
setti allt um koll. Vélin var
send til Japans í viðgerð og
kom aftur tveimur ámm síðar,
en þá var mig farið að dreyma
eitthvað annað um framtíðina.
Varstu þá farinn að hug-
leiða að verða prestur?
„Nei þvert á móti. Ég man
eftir því að hafa hugsað um
það í fermingarundirbúningn-
um að prestsstarfið hlyti að
vera hundleiðilegt. Reyndar
var ég á tímabili hættur við að
fermast, en svo náði græðgin
yfirhöndinni. Það var svo ekki
fyrr en löngu seinna að ég
skildi að það mikilvægasta í
lífinu er einmitt að gera Jesú
Krist að leiðtoga lífsins, eins
og segir í fermingarspuming-
unni. Að sjálfsögðu hafði ég
líka á röngu að standa um
prestsstarfíð því það er bæði
skemmtilegt starf og gefandi.”
íslendingar á faraldsfæti
Ráðstefna í Skagafírði 14. -16. apríl 2000
Á ráðstefnunni verða flutt 15 erindi sem fjalla um margvíslegt efini
sem tengist ferðalögum og flutningum íslendinga.
Meðal annars verður íjallað um Rómargöngur íslendinga á miðöldum,
um flutninga milli landssvæða á íslandi, þjóðtrú sem tengist
flutningmn,Tyrkjaránið og vesturferðir.
Einnig verður íjallað um Stephan G. Stephansson og skáldskap hans.
Sérstaka íyrirlestra flytja: Gísli Gunnarsson sagnfræðingur um atvinnu
og allrahanda fólk í Skagafirði í aldanna rás. Böðvar Guðnnmdsson
rithöfundur um hvað skagfirskir útflytjendur skrifuðu heim, og
Haraldur Bessason íyrrverandi rektor flytur erindi um Svein lagsmann.
Ráðstefnan er öllimi opin. Skráning og frekari upplýsingar eru hjá
Unnari Ing\'arssyrni s: 453 6640 skjala@simnet.is eða Sigríði
Sigurðardóttur s: 453 6173 glaumb@krokur.is .
Sagnfræðingafélag íslands, Félag Þjóðfræðinga, Félag Sagnfræðinema,
Félag Þjóðfræðinema og heimamenn.