Feykir - 06.09.2000, Blaðsíða 7

28/2000 FEYKIR 7
Sjálfstraust og menntun
Sigríður Sigurjónsdóttir sál-
fræðingur á Sauðárkróki hefur
um árabil staðið fyrir nám-
skeiðum í sjálfsstyrkingu, jafnt
í heimabyggð sinni sem og ann-
ars staðar. Hún féllst á að svara
nokkrum spumingum undirrit-
aðra:
- Nú hefur þú mikla
reynslu af að kenna ólíkum
hópum fólks sjálfsstyrkingu,
er þetta ekki eitthvað sem all-
ir hafa gagn af? Hver er
munurinn eftir nemendahóp-
um?
Það er mín reynsla að sjálfs-
styrking gagnist flestum. Fáir
hafa svo gott sjálfstraust að þeir
geti ekki bætt það.
Munurinn á ólíkum nem-
endahópum hefur mér einkum
fundist felast í því hversu fljótt
tekst að byggja upp það traust
sem þarf til, til að fólk þori að
taka þátt í umræðum og fari að
deila reynslu sinni með öðmm.
- Gefðu okkur nú svolitla
mynd af þessu viðfangsefni,
hvað er eiginlega sjálfsstyrk-
ing?
f sjálfsstyrkingu felst í fyrsta
lagi sjálfsskoðun, að verða
meðvitaður um styrk sinn og
veikleika og taka ábyrgð á
hvom tveggja. Að skoða hvem-
ig samskipti okkar við aðra em
og hvemig við getum bætt þau.
Við skoðum einnig hvaða þætt-
ir það em sem veikja sjálfs-
traust okkar og hvemig við get-
um mætt þeim.
- Nú er mikið rætt um það
að hæfni til mannlegra sam-
skipta séu lykilverðmæti í
framsæknum fyrirtækjum,
er ekki sjálfstraust nauðsyn-
legur grunnur undir góð
mannleg samskipti?
Svarið við þessu leggur sig
sjálft. Sjálfstraust er gmndvöll-
ur góðra samskipta. Þannig er
það bara. Sjálfstraust til að láta
í ljós skoðanir sínar og að
standa með þeim er forsenda
hreinskiptinna og ærlegra sam-
skipta sem nauðsynleg eru ef
fólk á að vinna saman af ein-
hverju viti og hæfileikar fólks
að nýtast til hins ýtrasta.
- Þú hefur einnig tekið að
þér að kenna sjálfsstyrkingu,
þar sem hún er hluti víð-
tækara náms (s.s. Mennta-
smiðja, Gæðahandverk í
Húnaþingi, ýmis námskað
fyrir ófaglærða), hver er
virkni sjálfsstyrkingarþátt-
arins í heildarmyndinni?
Þegar sjálfsstyrking er með
sem námsþáttur inni í stærra
prógrammi þá hefur sá þáttur
það hlutverk að fá hópinn til að
virka sem hóp þannig að fólk
verði ömggara með sig og ó-
hræddara við að leggja til mál-
anna og taka þátt í umræðum. í
öllum þeim námskeiðum sem
nefnd em, er markmiðið að að-
stoða fólk við að efla fæmi sína
á ákveðnum sviðum til að fara
inn á nýjar brautir. Mikilvægur
þáttur í því ferli er að skoða
sjálfan sig, verða meðvitað um
styrk sinn og veikleika og þar
með skipta sjálfsstyrking og
skoðun á samskiptum verulegu
máli.
- Flestir þeir sem fara á
sjálfsstyrkingamámskeið telja
sig hafa eflst töluvert, höfum
við almennt ekki nægilega trú
á okkur sjálfum, hefur hugs-
anlega farist fyrir að byggja
upp með okkur sjálfstraustið
frá byrjun?
Eins og ég sagði í byrjun em
fáir með það gott sjálfstraust að
það sé ekki hægt að bæta.
Hvort við fáum ekki nóg af því
í veganesti út í lífið almennt er
erfiðara að fullyrða um. En
mér sýnist af minni reynslu í
starfi og á kennslu námskeiða
að það sé býsna algengt að fólk
hafi ekki nógu gott veganesti út
í lífið hvað varðar sjálfstraust
hver sem orsökin er.
- Hvers vegna ætli konur
sæki frekar sjálfsstyrkingar-
námskeið en karlar? Munar
svona miklu á sjálfsmynd
kynjanna eða hefur þetta
frekar með almenn viðhorf að
gera?
Konur em almennt duglegri
að sækja hvers kyns námskeið
heldur en karlar. Flest af þeim
sjálfsstyrkingarnámskeiðum
sem ég hef kennt hafa verið fýr-
ir hópa eða starfsstéttir þar sem
konur em í meirihluta. Á þeim
námskeiðum þar sem er nokk-
Sigríður Sigurjónsdóttir.
uð jöfn blöndun kynjanna hef
ég ekki orðið vör við að þau
viðfangsefni eða vandamál sem
fólk stendur frammi fyrir hvað
varðar sjálfsstyrk og samskipti
sé mjög mismunandi á milli
kynjanna.
Kannski er það stærra skref
fyrir karlmenn að ákveða að
fara á sjálfsstyrkingamámskeið
heldur en fyrir konur. Eg hef
ekki komið að slíkum nám-
skeiðum sem em sérsniðin fyr-
ir karla en ég veit til þess að þau
er til og hafa verið mjög vel
heppnuð.
- Telur þú að fólk sem hefur
mikið sjálfstraust eigi auð-
veldara með að tileinka sér
þekkingu í námi eða telurðu
að sjálfstraust sé afleiðing
menntunarinnar? Er hugs-
anlegt að takmarkað sjálfs-
traust standi í vegi fyrir því
að fólk afli sér menntunar?
Hvort tveggja er rétt. Ég
verð oft vör við að fólk telur sig
hafa minna fram að færa en það
raunvemlega hefur vegna
skorts á menntun. Sömuleiðis
sé ég hæfileikaríkt fólk hræðast
það að leita sér menntunar
vegna [x:ss að það skortir sjálfs-
traust til að takast á við nýjar
leiðir í lífinu.
- Á hvaða hátt telurðu sí-
menntunarmiðstöð eins og
Farskóla Norðurlands vestra
geti einna helst nálgast fólk,
til að efla það og styrkja?
Ég held að Farskólinn sé að
gera mjög góða hluti í endur-
og símenntun eins og er. Sam-
þætt verkefni eins og Mennta-
smiðja kvenna sem er gerð í
samvinnu við aðrar stofnanir tel
ég að sé gott dæmi um verkefni
sem hefur tekist mjög vel.
Styrkur Menntasmiðjunnar
held ég að sé hversu vel hefur
tekist að halda utan um hópinn
þannig að fólk er ömggt þar og
líður vel, finnur sig sem hluta af
hóp sem virkar vel saman.
E.t.v. þyrfti að huga frekar að
jjeim þáttum á fleiri námskeið-
um, því ég veit til þess að fólk
hefur skráð sig á námskeið og
guggnað fljótt vegna þess að
það fann sig ekki, fannst það
kunna minna en aðrir þátttak-
endur og var feimið við að taka
þátt í umræðum og verkefnum
jjess vegna.
Bjarnheiður Jóhannsdóttir.
Bylgja Björnsdóttir.
„Allt hægt ef viljinn er
fyrir hendi“
segir Sigurdís Erna Guðjónsdóttir á Siglufirði
Lcikskólakcnnarinn Erna Guðjónsdóttir, til vinstri, við vinnu sína á leik
skólanum Leikskálum.
Sigurdís Ema Guðjónsdóttir var 30
ára, gift og tveggja barna móðir, þeg-
ar hún dreif sig í fjamám við Kenn-
araháskóla Islands. Hún útskrifaðist
síðan sem leikskólakennari vorið 1999.
Ema starfar nú sem deildarstjóri og
aðstoðaleikskólastjóri á Ieikskólanum
Leikskálar á Siglutirði. Þá ákvörðun
að drífa sig í frekara nám þakkar hún
m.a. námskeiði “umönnun aldraðra”
á vegum MFA og verkalýðsfélagsins
Vöku sem hún fór á þegar hún starf-
aði við heimilishjálp.
Ema hafði j^egar lokið stúdentsprófi
og hugur hennar ávalt staðið til frekara
náms. Námskeiðið sem hún fór á, “um-
önnun aldraðra”, var töluvert umfangs-
mikið og mjög gagnlegt. Það varð
þannig til joess að ýta á þá ákvörðun að
mennta sig frekar. Hún fór að íhuga
ýmsa möguleika til náms og fann fljót-
lega að kennslustörf höfðuðu til hennar.
Með tilkomu fjamáms varð ákvörðunin
auðveldari, því miklu skipti að geta
stundað námið í heimabyggð. Það hefði
ekki verið auðvelt að rífa sig upp og
flytja á nýjan stað í nokkur ár á meðan á
námi stóð, bömin hefðu þurft að skipta
um skóla, maki að fara í aðra vinnu
o.s.frv. Það að hefja námeftir 10 árahlé
var stór ákvörðun, en að eiga góða fjöl-
skyldu sem stóð eins og klettur við bak-
ið á henni gerði ákvörðunina auðveldari.
Ema var í 50% vinnu á Leikskálum á
meðan á náminu stóð, sem hún telur að
hafi nýst sér mjög vel. Þar fékk hún
tengingu á milli verklegra og bóklegra
þátta, sem gerði alla verkefnavinnu auð-
veldari og jók skilning fyrir því sem ver-
ið var að fást við hverju sinni. Hins veg-
ar telur hún að vinnan hefði ekki mátt
vera mikið meiri, til þiess að bitna ekki á
náminu. Það hlýtur hins vegar alltaf að
fara eftir því hvaða nám er stundað hvort
tök séu á að vinna samhliða því.
Vinnuveitandinn reyndist henni
mjög vel og sýndi skilning á aðstæðum
hennar. Námið krafðist töluverðra fjar-
vista frá vinnu vegna verknáms og við-
vem í K.H.Í vegna staðbundins náms.
Hún missti heldur ekki laun vegna fjar-
vista útaf námi og er hún virkilega þakk-
lát fyrir þann góða stuðning.
Ema segir að námskeið þau er verið
hafa í gangi á vegum MFA og verkalýðs-
félaganna “Umönnun bama” skipti
miklu máli fyrir leikskólastarfið. Nám-
skeiðin skili sér mjög vel inn í starfið.
Kennarar á þtessum námskeiðum em fag-
fólk á sínu sviði, sem koma miklum
fróðleik til skila. Starfsfólkið kemur síð-
an aftur til vinnu með aukna jxkkingu,
sem skilar sér í starfinu. Aukin jxkking
og starfsreynsla veitir aukið sjálfstraust
sem hlýtur alltaf að skila betra starfi og
hæfara starfsfólki.
Hún vill ítreka að allt er hægt sé vilji
og góður stuðningur lyrirhendi. Sé fólk
að velta íyrir sér áframhaldandi námi þá
er um að gera að drífa sig af stað, því
aldrei sé of seint að hefja nám að nýju.
Síðast en ekki síst skipti miklu máli að
fjölskyldan standi saman.
Þökkum Emu kærlega fyrir greinar-
góðar upplýsingar og vonum að þær geti
orðið einhverjum hvatning til freka
náms.
Ásdís Magnúsdóttir, starfsmaður
Verkalýðsfélagsins Vöku á Siglufirði.