Alþýðublaðið - 04.11.1924, Blaðsíða 3

Sjð landa sýn.
(Frh.)
b. Undir stórborgarhSfn.
Stjórn Hamborgar-deildar prent-
arassmbandsins pýzka hatöi gert
ráðstafanir til þess aö sýna gest-
um deildarinnar, fundarmönnunum
á alþjóöafundinum, mesta mann-
virki borgarinnar, höfnina, og veita
þeim fræSslu um hana. Hafði
atjórnin útvegað farseðla til hring-
ferðar um böfnina á einu gufu-
skipa þeirra, er ganga um hana
til sl kra ferða, og kunnugan
mann tii að segja þátttakendum
frá hinu merkiiegasta, er fyrir
augu bæri.
Klukkan hálfníu morguninn eftir
samsætið, er BÍðast var frá sagt,
áttu allir þátttakendur í þessari
fróðleiksferð að vera komnir
saman við hinn mikla lendingar*
stað í St. Pauli, einum heizta
borgar-hluta Hamborgar. Lótu þeir
ekki á sér standa, og kl. 9 steig
hópurinn á skipsfjöl. Skipið héit
þegar af stað. Það var svo smíð-
að, að á því voru tvenn þilför
hvort upp af öðru og þak yflr,
og höfðust farþegar Þar við til
að njóta útsýnis, en ieiðsögumað-
úr sat miðskips og flutti linnu-
lausa ræðu um það, sem fyrir
augu bar á bæði borð, nöfn húsa
og bólvirkja og stærð þeirra, vinnu
afl íermingartækja og fjölda verka-
manna, eigendur og stærð út-
gerðarfyrirtækja, nöfn, þjóðerni og
rúratak skipa, er lágu í höfninni,
og var ekki fyrir nokkurn mann
að feBta sór það alt í minni, en
mikilfengiegt var það og fjölb: eytt,
er að líta gat. Um höfnina özluðu
fram og aftur bátar og skip af
öllum stærðum og gerðum. Á
hafnarbökkunum stóðu tví- til fjór-
lyft vöíugeymsluhús í endalausum
röðum, sum nýleg og glæsileg,
önnur gömul og fornfáleg. Hvar-
vetna voru lyftivólar til fermingar
og afíermingar skipa, er flutt gátu
jafnvel tuttugu smáiestir í einu
á milii landi og skips. Parna lágu
við bólvirkin flutningaskip úr öll-
um álfum, og varð mörgum eink-
um Btarsýnt á dreka einn mikinn,
er alsettur var japönskum galdra-
stöfum á stafni og skut og skip
aður gulum smámennum.
Hringferðarskipið skreið í hálfan
Etnnan klukkutima fram með ein-
" ALÞYÐUBLAÐIÐ
um hafnarbakkanum af öðrum
beggja megin Elfarinnar og nam
að lokum staðar við Dýsmíðaðan
úthafsdreka, eign Hamborgar-Ame
riku-ftutningafélagsins, til þess að
farþegar gætu skoðað hann. Fylgdi
þá annar leiðsögumaður þeim um
drekann uppi og niðri og sýndi,
hversu vel væri séð fyrir öllum
hugsanlegum þægindum fyrir far-
þega á slíkum skipum. Að því
loknu hvarf hópurinn aftur til
lendingarstaðarins í St. Pauli.
Enn var þó ósóð mesta mann-
virkið á þessum stað, göngin
undir Elfina. Var nú farið að
skoða þau, og skal stuttlega
leitast við að lýsa þeim.
Eftir aldamótin siðustu var
flutnÍDgaþörfin yflr Éifina orðin
svo mikil, að Hamborgarar voru
í vandræðum þrátt. fyrir brúna
miklu yfir fljótið ofantil við höfn-
ina og skipagöngurnar um höfn-
ina. Daglegu þurftu um 10000
starfsmenn að komast. tvisvar frá
einum bakka til annars, Ef byggja
skyldi brú yflr höfnina, þurfti hún
vegna skipaumferðarinnar að vera
um §0 stikur yfir Vatnsfletinum.
Þá kom mönnum til hugar að
grafa göng undir Eífina frá einum
bakka til annars, og var það af-
ráðið. í fjögur ár unnu svo mörg
hundruð manna að þessu verki,
sem lokið var haustið 1911.
Á bökkum Elfarinnar við báða
enda ganganna eru steinhús mikil
I með fjórum afarstórum dyrum- á
og tveimur minni, og fara hest-
vagnar og bifreiðar inn um stóru
dyrnar, en fótgangandimenn um hin-
ar nema um þær mundir daglega, er
vÍDna hefst og hættir. Eru fartæki
vegin, en rnenn taidir. Inni fyrir
dyrunum eru sex lyftur, er taka
við því, sem inn kemur, og flytja
það 48 stikur í jörð niður. Ganga
þær fyrir rafmagni, nema hvað
vatnsþrýstingsvélar loka þeim og
opna. Tvær lyfturnar í miðjunni
eru 10 st. að gólfflatarlengd og
bera 10 smálestir eða 180 manns.
Aðrar tvær hvor til sinnar hllðar
eru 8 st. á lengd og bera 6 smá-
lestir eða 80 manns, og við ytri
hliðar þeirra eru enn tvær lyftur,
er bera 24 menn og ganga ait af.
Lyfturnar ganga öðrum megin í
22 X 25 st. viðum geimi og djúpum,
sem áður er sagt. Auk þeirra eru
tveir stigar niður með veggjunum
hinum megin, og eiu þrepin 148
--------------------
Söngvas* Jafnaðav-
m anna
er l.tið kver, sem allir aiþýðu-
menn þurfa að eiga, en engan
munar um að keupa. Fæst í
Sveln&bókbandinu, á afgrelðslu
Alþýðublaðsins og á fundum
ver klýðsfélagann
ÚtbreiðiS Alþýðublaðið
hvar b«bi þið eruð og
hmrt aam þið farið!
Kaupið >Munninn frá Suður-
Ameriku«. Kostar aðeins kr. 6 oo.
Laufásvegi 15. Sími 1269.
í hvorum. Þegar niður er komiö,
opnast lyfturnar, og streymir fólk
út úr sumum, en bifreiðar og
hlaðnir hestvagnar með hestunum
fyrir úr öðrum, og tekur það alt,
á rás til hægii bliðar, en frá
vinstri hlið kemur jafnharðan sams
konar flutningur úr göngunum og
hveifur í lyftu nar undir eftirliti
gæzlumauna. svo að lyftunum só
ekki ofboðið. Göngin eru tvenn,
og taka umferðina hvor sína leið-
ina. Fau eru 450 st. á lengd og
liggja minst 8 st, undir fljótsbotn-
inum. í hvorum göngum er ak-
vegur í miðju, en gagnstéttir
beggja vegna og' hvelfing yfir,
lögð hvítum flísum. í hvelfinguna
eru festir til beggja hliða alls
204 rafmagnsglóðarlampar, er Jýsa
göngin, en í vegginá eru greyptar
líkanskar myndir af fiskum og
öðrum fljótsbúum. Sv.o eru og á
veggjum geimanna til beggja enda
ganganna líkanskar táknmyndir úr
atvinnuvegum þeim, er göngin
varða, gieyptar til prýði — Um-
ferð um göngin er ókeypis fyrir
fótgangandi fólk, en fyrir vöru-
flutning er lítils háttar gjald tekiö.
Er umferðin afarmikil, einkum
kl. 6 og 8 á morgnanDa, er starfs-
fólk við höfnina fer til vinnu, og
kl. 4 og 5 s ðdegis, er það fer
heim. Flytja þá lyfturnar um
stund eingöngu fólk, og þó fara
4000 manna stigana, en talið er,
að um 20 þúsundir manna fari
um göngin á þessum tímum.
Dagleg umferð manna um göngin
er talin minst 25 þús. manna, og
fyrstu œánuðina eftir lagníngu
ganganua var mannaumferðln 80