Feykir - 07.12.2005, Blaðsíða 4

4 Feykir 46/2005
KitchenAid Artisan 150 hræriuél (hvít) + hakkavél
og KitchenAid matreiðslubnkin á hreint frábæru tilboðsverði:
34.900
Hakkavélin
fylgja frítt mcð!
X/andaða
KITCH
fylgir frftt mefl!!
- Á íslensku
- 150 alþjóðl. uppskriftir
- Myndskreytt
- Með upplýsingum um
notkun á KitchenAid
hrærivéium og öilum
fylgihlutum
■ Einnig fylgir BO blaðsíðna
leiðbeinmgahandbok á íslensku
■ Fjöldi aukahluta fáanlegir, s.s.:
þeytari, kornkvörn, grænmetisrifjárn,
pastagerðartaeki, ávaxtapressa,
pylsu- og kransakökugeroarsett,
berjapressa og dósaopnari.
■ 9 litir fáanlegir
Fullt verð: kr. 47.015 stgr.
Þú sparar 11.116 kr !
Fæst einnig sér á 3.790 kr.
UPPLÖpÐ
JÓLAGJOF!
Slcaq finöincta faúð^
Ferðafélags Skagfirðinga
fyrir árið 2004 verður haldinn í Sveinsbúð,
húsi björgunarsveitarinnar,
sunnudaginn 11. desember n.k. kl. 13.00.
Á dagskrá eru venjuleg aðalfundarstörf.
Allir velkomnir.
Stjórnin
Kynlegt ævintýrí úr kirkjunni á Ríp
Ótrúleg saga af altaristöflu
Altaristafla Kjarvals, þar sem hún hangir upp I anddyrinu á Gljúfrasteini. Með aðstoð
miðils þurfti fannst talan i Danmörku, þar sem hún var i áratugi og týnd og i reiðileysi.
Altaristafla á forstofu-
veggnum í Húsi skáldsins
að Gljúfrasteini í
Mosfellsdal á sér merkari
sögur en margar slíkar.
Sagan þessi á upphaf sitt í
Skagafirði þegar kirkjan
að Ríp var vígð á þriðja
áratug síðustu aldar.
Konur í Hegranesi tóku sig
þá saman og söfnuðu fyrir
altaristöflu sem Jóhannes S.
Kjarval var fengin til að mála.
Um þjóðskáld litanna, sent
Kjarval Uímælalaust var, hafa
rnargar sögur orðið til rétt eins
og verk hans. Persónuleiki
hans og verk leiddu eintáldlega
til slíks. En sagan sent hér á
eftir fer er dagsönn og verður
aðeins höfð hér yfir í stuttu
máli.
Sögufölsun send í
viðgerð
Skemmst er frá því að segja að
við vígslu Rípurkirkju þótti
hempuklæddum prestum
Skagafjarðar altaristafla
Kjarvals sem var m\nd af
skírninni ótæk sögufölsun.
Hún sýndi í öllu falli ekki þann
aldursmun Jóhannesi og Jesús
Kristi sem raunin hefði verið.
Vígð tafan var því tekin niður
og var í reiðileysi næstu
áratugi.
Eftir stríð komst hún í eigu
ÖlafsSigurðssonaráHellulandi
í Hegranesi sem um eða eftir
1950 eftirlét Skúla Guðjónssyni
prófessor í Danmörku að fara
utan með töfluna til viðgerðar.
Skúli lést árið 1955 og eftir það
vissi enginn hvar taflan væri
niður kominn, þrátt fyrir
ítarlega eftirgrenslan.
Nokkrum árum eftir andlát
Skúla töluðu þeir Ólafúr á
Hellulandi saman með aðstoð
miðis - og þá skýrði sá
fýrrnefndi skilmerkilega fi'á því
að taflan væri í ruslakompu í
kjallara danska ríkislista-
safnsins. hað stóð heirna.
GunnarBjörnssonstarfsmaður
í sendiráði íslands í Kaup-
mannahöfn sótti töfluna og
fór með í atgreiðslu Flugfélags
Islands þar sem Jóhannes R.
Snorrason flugstjóri tók við
henni og flutti heim.
Nóbelskáld með
forkaupsrétt
Ólafur Sigurðsson sagði
einstaka sögu altaristöflu
sinnar í grein i Morgunblaðinu
snemrna árs 1960 og er hún
birt hér til hliðar. Greinin vakti
mikla athygli og næstu árin
gerðu ntargir sér erindi að
Hellulandi, jafnvel bláókunn-
ugt fólk, til að skoða
altaristöfluna góðu.
Það var í október 1961 sem
Ólafur féll frá. Ekki löngu eftir
þaðsetti ekkjahans, Ragnheiður
Konráðsdóttir, sig í samband
við Halldór Kiljan Laxnes en
góð vinátta hatði verið í mill-
urn Ölafs og Nóbelskáldsins
sem stundum kom við á
Hellulandi á ferðalögum sínum
nyðra. Var í einni þessara
heimsókna unt það samið, að
Halldór hefði nokkurskonar
forkaupsrétt að töflunni, þegar
og ef til þess kæmi. Það gekk
eftir. Altaristaflan kom að
Gljúfrasteini árið 1964 fremur
en árinu síðar, en þá voru
margir búnir að falast eftir
gripnum; þar á meðal Birgir
Kjaran bókaútgefandi.
Vildi mála skegg á
skírarann
„Móðir mín seldi tölfúna
meðal annars til að losna við
þennan átroðning forvitinna
gesta. Einnig ber að geta þess
að altaristaflan hafði ekkert
sérstakt tilfinningagildi fyrir
hana. Þeim mun frekar fyrir
föður minn, þá ekki síst vegna
þessa ntikla umstangs við að
hatá upp á töflunni úti í
Danmörku,” sagði Þórunn
Ólafsdóttir á Hellulandi við
blaðamann, þegar hún var
spurð út í þetta ntál.
Nokkru eftir að altaristaflan
var komin í eigu skáldsins á
Gljúfrasteini bar Jóhannesi
Kjar\’al boðið í heimsókn. Barst
talið nteðal annars að þeim
ágöllum sem prestarnir sáu á
altaristöflunni, sem aftur
leiddu til þess að hún var tekin
niður. Hugðist listamaðurinn
bæta úr þessu og gera Jóhannes
skírara einhverjum árum eldri
með því að mála á hann skegg.
Það mun Halldór ekki hafá
tekið í mál, heldur viljað hafa
töfluna í sinni upphaflegu
gerð. Hins vegar varð úr að
Kjarval setti höfúndamafh sitt
neðst í vinstra horn myndina
og lauk þannig verki sínu.
/öndvegi
í greininni í Morgunblaðinu
sagði Ólafur rneðal annars að
„... þeir tímar gætu komið að
þessi altaristafla yTÖi rneira
virði en kirkjan sjálf.” Á þau
ummæli verður enginn dómur
lagður hér, en minnt í Húsi
skáldsins er altaristaflan í
öndvegi og talin eitt af dýrustu
djásnunum. Og nú er
Gljúfrasteinn kominn í
opinbera eigu, sent minnir á að
sumt á fremur að vera eign
alþjóðar en einstakra manna.
-sbs