Iðjuþjálfinn - 01.06.2002, Blaðsíða 28

Br þörf á iðjuþjálfun í heilsugæslu?
- Helstu niðurstöður könnunar á vegum faghóps um
iðjuþjálfun f heilsugæslu
Að frumkvæði Guðrúnar Hafsteinsdóttur, iðjuþjúlfa var í febrúar
2001 stofnaður faghópur um iðjuþjálfun t heilsugæslu. Faghópur-
inn hefur það að markmiði að vinna markvisst að því að kynna
og efla iðjuþjálfun innan heilsugæslunnar. Þrátt fyrir góðar und-
irtektir við tilraunaverkefnið Iðjtiþjálfun í heilsugæslu (1997-
1998) hefur ekki verið aukið við stöðugildi iðjuþjálfa eins og von-
ast var eftir.
Hópurinn telur um 30 iðjuþjálfa og því ekki vafi á að áhugi er
á störfum á þessum vettvangi. Fundir hafa verið haldnir
reglulega, um það bil einu sinni í mánuði. í vetur hafa verið
starfandi tveir vinnuhópar innan faghópsins. Annar hópurinn hefur
verið að vinna að gerð kynningarefnis fyrir stjórnsýslu, starfsfólk og
skjólstæðinga heilsugæslunnar. Hinn hópurinn tók að sér að útbúa
og senda könnun til félagsmanna í þeim tilgangi að fá upplýsingar
um hvernig þeir myndu nýta sér þjónustu iðjuþjálfa í heilsugæslu
væri sú þjónusta í boði í auknum mæli.
Könnunin var send öllum vinnustöðum iðjuþjálfa samkvæmt
vinnustaðaskrá Iðjuþjálfafélags íslands á veraldarvefnum. Við gerum
ráð fyrir að um 100 iðjuþjálfar hafi fengið könnuna. Alls bárust 54
spurningalistar.
Hefur þú aðgang að iðjuþjálfa í
heilsugæslu fyrir þína skjólstæðinga
U aðgang II ekki aðgang
Það er skemmst frá því að segja að allir svarendur töldu mikilvægt
að hafa aðgang að iðjuþjálfa í heilsugæslu. Af 54 svörum sögðust 23
(42,6%) hafa aðgang að iðjuþjálfa í heilsugæslu. Þessi háa tala vakti
furðu okkar þar sem við vitum að ekki eru margir iðjuþjálfar að vinna
í heilsugæslu. Það kom í ljós að meirihlutinn taldi sig hafa aðgang að
Hefur þú upplifað þörf fyrir að nýta
þjónustu iðjuþjálfa í heilsugæslu?
noft nstundum sjaldan i aldrei
þjónustu iðjuþjálfa á heilsugæslunni í Mjódd. Sú staða er einungis
70% stöðugildi og ljóst að aðgangurinn takmarkast af því og er alls
ekki nægjanlegur til að sinna þeim fjölmörgu verkefnum sem iðju-
þjálfar telja þörf fyrir. Einnig vakti athygli að enginn af iðjuþjálfum á
geðsviði taldi sig hafa aðgang að iðjuþjálfa í heilsugæslu.
Sinnir þú eftirfylgd útskrifaðra
skjólstæðinga þrátt fyrir að það sé ekki
hluti af starfslýsingu þinni?
._ 50
2
:0
r 0
oft mstundum usjaldan aldrei nsvararekki
40 (74%) iðjuþjálfar höfðu oft upplifað þörf fyrir að nýta þjónustu
iðjuþjálfa í heilsugæslu. Það sem oftast var nefnt var aðlögun um-
hverfis, útvegun og aðlögun hjálpartækja og fræðslu og ráðgjöf til
skjólstæðinga og aðstandenda.
38 iðjuþjálfar sinna eftirfylgd að einhverju marki þrátt fyrir að það
sé ekki hluti af starfslýsingu þeirra. Flestir svara að oft/stundum hafi
þeir orðið varir við að skjólstæðingar séu óöruggir við að framfylgja
ráðgjöf þegar heim er komið. 44 iðjuþjálfa hafa oft/stundum upplif-
að það aðstandendur/skjólstæðingar hafi þörf fyrir eftirfylgd, t.d. í
formi símtala.
Það kom ýmislegt fram þegar spurt var hvaða hugmyndir iðju-
þjálfar hefðu varðandi þjónustu iðjuþjálfa í heilsugæslu. Til dæmis að
iðjuþjálfar kæmu að mæðravernd, ungbarnaeftirliti og framkvæmd
þroskamats. Sömuleiðis að starfi innan leikskóla, skóla og skóla-
heilsugæslu. Einnig komu fram hugmyndir um heilsueflandi heim-
sóknir, heimsóknir í formi andlegs stuðnings og forvarnarstarf í víð-
ara samhengi, jafnt inn á heimilum, í skólum og á vinnustöðum.
Að auki var nefnt að iðjuþjálfi í heilsugæslu ynni að eftirfylgd
hvers konar þegar skjólstæðingar útskriftast frá sjúkrahúsi eða end-
urhæfingarstofnun. Einnig var nefnt náið samstarf við heimahjúkrun,
vinna vegna hjálpartækja sem er margþætt og aðlögun umhverfis.
Sömuleiðis var nefnt ráðgjöf, mat, þjálfun og endurmat á færni skjól-
stæðinga við iðju í hans eigin umhverfi. Það kom einnig fram að þjón-
usta iðjuþjálfa í heilsugæslu yrði jafnvel til þess að hindra endurinn-
lagnir, sem myndi leiða til sparnaðar í heilbrigðiskerfinu. Nefnt var
að þjónusta við skjólstæðinga, óháð aldri, í heilsugæslu yrði heil-
steyptari ef iðjuþjálfa nyti við.
Ut frá niðurstöðum þessarar könnunar má álykta að sannanlega sé
þörf fyrir aukna þjónustu iðjuþjálfa í heilsugæslu sem er eitt af mark-
miðum faghópsins.
Artrta Sigríður Jónsdóttir
Elísa Arnars Ólafsdóttir
Guðbjörg Dóra Tryggvadóttir
Linda Aðalsteinsdóttir
20
■
14
10
28 - IÐJUÞJÁLFINN 1 / 2002