Feykir - 15.01.2009, Síða 4

4 Feykir 02/2009
Sigtryggur Jón Björnsson og Gunnar Oddsson skrifa
Nokkur ord um
íslenska lífsbaráttu

í lífi íslensku
þjódarinnar má greina
ákveóin kaflaskil
og sé rýnt í söguna
kemur í Ijós að
skipta má henni í vel
afmörkuð skeið sé litió til
landsstjórnar, menningar
og framfara. Tímabil þessi
eru sex og skal nú reynt
að gera grein fyrir þeim f
stuttu máli.
Landnámsöldin
Hún nær frá 874 til 930.1 lok
hennar er talið að landið hafi
verið fullbyggt.
Þjóðveldisöldin
Spannar tímabilið frá 930 til
1262. Á þessum 332 árum
þroskaðist og þróaðist hér
sjálfstætt og fúllvalda ríki
með full yfirráð yfir landsins
gæðum. Á þessu tímabili
dafnar landbúnaður, iðnaður
og verslun og jarðvegur
þeirra menningar varð
til, sem gat af sér íslensku
fornbókmenntirnar. Þessu
tímabili lauk með Sturlunga-
öldinni, sem leiddi til þess að
þjóðin missti fullveldi sitt og
sjálfsstæði.
Hnignunartímabilió
Um samning þennan stóðu
lengst af deilur. Konungur
taldi Gamla sáttmála fallinn
úr gildi eftir Kópavogsfundinn
1662 en jóns Sigurðssonar
forseta, studdist lengst af við
hann.
Sé saga þessi rakin kemur
fljótt i ljós að samningum á
milli þjóða er erfitt að halda
óskertum og neytir sá stærri
yfirleitt aflsmunar. Svo mun
verða enn.
Niðurlægingatímabilið
Nær frá 1550 til 1750. Við
siðaskiptin eykst þróttur
konungsvaldsins og reyndu
konungar allt hvað þeir gátu
að eyða síðustu leifum af
sjálfsstæði þjóðarinnar. En
þrátt fyrir allt hélt þjóðin
tungu sinni að mestu.
Endurreisnartímabilið
Þá fer að birta og þjóðin fer að
reyna á þá fjötra og helsi, sem
hún hafði verið bundin með
um aldir. Tímabil þetta nær
frá 1750 til þess að þjóðin fær
fullveldi 1918.
Á þessum tíma vann Jón
Sigurðsson forseti sitt ævistarf
svo og Fj ölnismenn og fleiri, sem
leiddi til fullveldis og sjálfsstæðis
íslensku þjóðarinnar.
Frelsis- og fram-
faratímabilið
Það nær frá 1918 til þessa
dags. Eins mætti kalla það
Þjóðveldisöld hina nýju.
Samfellt framfaraskeið, nær
einstakt í sögu þjóðar. Á
seinni hluta þessa tímabils,
hefur örlað á nokkrum deilum
um auð og völd, sem gætu leitt
til svipaðrar niðurstöðu og
deilur Sturlungaaldar (1220 til
1262).
Eldri menn muna morgun
hins unga íslenska lýðveldis
og þá umræðu, sem þá fór
fram. All flestir voru í sjöunda
himni yfir árangri margra alda
langrar baráttu fyrir frelsi og
fullveldi þjóðarinnar. Nú er
öldin önnur. Margir telja nú
að þjóðin hafi ekki efni á að
halda lengur úti sjálfstæðu og
fullvalda ríki. Það er ekki mikil
reisn yfir þessum málum.
Gamli sáttmáli var, meðal
annars gerður, til að tryggja
siglingar til landsins. Hvernig
stóðu Norðmenn við hann?
Þjóðverjar ætluðu að auka
áhrif sín í heiminum með
vopnavaldi en tókst ekki. Nú
er beitt valdi peninganna
í krafti stærðarinnar til að
ná árangri í þessa veru. Eða
dettur einhverjum í hug að
Þjóðverjar, Frakkar og Bretar
séu orðnir afhuga því að ráða
í veröldinni? Þeir hafa misst
nýlendur sínar að mestu
og aðgang að fiskimiðum
t.d. á íslandi. Það væri ekki
óheppilegt fyrir þá að geta
komist í þau aftur.
Nei, væri ekki heppilegra
fyrir okkur að eyða minnu í
munað og ferðalög og hlúa betur
að fullveldi okkar og sjálfsstæði
meðal þjóðanna? Landið hefur
mikila sérstöðu, staðsetning
þess í miðju Adandshafi býður
upp á marga möguleika í
lífsbaráttu þjóðarinnar.
Sagan, fullveldið,
krónan og auðlindirnar
Við skulum ætíð huga vel að
sögunni, þegar við lítum til
framtíðar. Það er deginum
ljósara að okkur ber að skila
landinu í heilu lagi til næstu
kynslóðar ásamt fullveldi og
sjálfsstæði þjóðarinnar. Við
getum það séum við hagsýn.
Krónan er verkfæri, sem virða
þarf og hirða vel um eins
og önnur verkfæri, þá mun
hún duga. Þjóðin á miklar
auðlindir, bæði til lands og
sjávar, sem styðja munu vel
við gjaldmiðilinn, verði þær
vel nýttar og hagstjórnin með
eðlilegum hætti. Það aflar sér
enginn trausts með því að
skipta um verkfæri. Það verður
að vinna sér traust.
Lokaorð
Valdaafsal til Brussel er
ekki leiðin til lífsins fyrir
íslenska þjóð. Það hefur aldrei
reynst vel að henda frá sér
stjórntækjunum til aðila, sem
fjær standa málum. Þjóðinni
mun farnast best varðveiti hún
ein sitt fjöregg. Svo kennir oss
sagan.
Heimildir:
Jón J. Aðils 1922. íslezkt þjóðerni.
Jón Jóhannesson 1956. Safn til sögu íslands
og íslenskra bókmennta að fornu
og nýju. Annarflokkur. I. 4.
Sigtryggw Jón Björnsson
Birkimel 11
Gunnar Oddsson
Flatatungu
Það nær frá 1262 til 1550,
eða til siðaskipta. Þegar líður
á 13. öldina fer að bera á
siðspillingu og flokkadráttum,
sem leiddu að lokum til þess
að Hákon gamli Hákonarson
náði yfirráðum hér á landi.
Hann var fæddur 1204, varð
konungur í Noregi um 1217,
náði undir sig Grænlandi
um 1261 og íslandi 1262.
Hann lést 15. desember 1263
og þá tók við sonur hans
Magnús lagabætir. Hann
sendi lögbókina Jónsbók til
íslands. Hákon gamli gerði
samkomulag við íslendinga,
sem nefnt var Gamli sáttmáli.
Hann var gerður 1262 og fól
í sér, að konungur Noregs
væri konungur Islands og að
íslendingar væru skattþegnar
hans. Á móti skuldbatt
konungur sig til þess að halda
uppi siglingum til íslands og
skyldu ekki færri en sex skip
koma til landsins frá Noregi
árlega með nauðsynjavarning.
Ekki var endanlega gengið
frá samningnum fyrr en árið
1264, þegar Magnús lagabætir
var orðinn konungur í Noregi.
( ÁSKORENDAPENNINN )
Þórólfur Stefánsson skrifar
fsbjarnarblús
Þetta er æskuminning (því ég er enn
svo ungur í anda)
■$
¥

Sumarið 2007 var ég
út á Skaga, í góðum
félagsskap, að veiða
urriða á barnastöng
(keypt dýru verði í
Skagfirðingabúðinni,
samt sú ódýrasta) og mér
veiddist vel. Enda með
Toby spón.
Að veiðidegi loknum var
staldrað við í Hvammskirkju
í Laxárdal í einstaklega
fallegu veðri og kvöldsól.
Þar hitti ég konur nokkrar
af Skaganum og eftir
gott spjall við þær lofaði
ég að koma aftur næsta
sumar og vera þá með
tónleika íkirkjunni.
Síðan kemursumarið
2008 og fregnir fara að
berast af tveim ísbjömum
á einhverju rápi þarna.
(Og nokkrum skyttum á
einhverju drápi þarna)!!!
Og svo kemur einhver
skyggniyfirlýsing frá
einhverjum bónda sem
segir sig hafa dreymt þrjá
birni, sem stigu á land.
Og svo eru tvær konur
í fjallgöngu sem sjá
þennan þriðja og festa
hann áfilmu.....(2
dögum fyrir tónleikana
mína).
Sem sagt; tveir Bimir
dauðirogeinn að bíða
eftir mér. Og ég á leiðinni
frá Svíaríki til átthaganna
kæru....að spila.....
(kannski minn síðasta
ísbjamarblús).
Ég kveð konu mína með
þeim orðum að ekki sé til
karlmannlegri dauðdagi
en að verða étinn af
ísbimi. En hún er orðin
svolítið óróleg....
Á sjálfan tónleikadaginn
mæti égtímanlega, eins
og alltaf og það er mikil
þoka og frekar slæmt
skyggni.
Skafti (stóri) bróðir
skutlar mér upp í
Laxárdal og er við
staðnæmust í hlaðinu
við Hvammskirkju, segir
hann ákveðinn: „Þú ferð
fyrst út úr bílnum'1.
Hér með skora ég á
Skafta bróðir að koma
með næsta pistil