Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.2009, Blaðsíða 38

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 1. tbl. 85. árg. 200934
Á hjúkrunarþingi í haust komst ég að því
að sumir „kollega“ minna vissu harla lítið
um þá þjónustu sem heilsugæslan rekur
og er það í raun kveikjan að þessum
skrifum.
Markmið mitt er að kynna hina lítt sýnilegu
hjúkrun innan heilsugæslunnar og
heilsuverndarinnar sem er þó mikilvægur
grunnur fyrir aðra heilbrigðisþjónustu.
Sú þjónusta fylgir einstaklingnum frá
getnaði til grafar og byggist á lögum um
heilbrigðismál nr. 40/2007 en þar segir
m.a. í 1. og 5. grein:
„Allir landsmenn skulu eigi kost á
fullkomnustu heilbrigðisþjónustu
sem á hverjum tíma eru tök á að
veita til verndar andlegri, líkamlegri
og félagslegri heilbrigði í samræmi
við ákvæði laga þessara ... þrátt fyrir
skiptingu landsins í heilbrigðisumdæmi
skulu sjúklingar jafnan eiga rétt á að
leita til þeirrar heilsugæslustöðvar eða
heilbrigðisstofnunar sem þeir eiga
auðveldast með að ná til hverju sinni.“
Miklar framfarir hafa orðið á sviði
heilsugæslu/heilsuverndar eins og
á öðrum sviðum hjúkrunar en þó
ekki beinar tækniframfarir eins og á
hátæknisjúkrahúsunum. Við erum enn
að vinna á meðal fólksins í þess daglega
amstri og reynum eftir bestu getu að
hjálpa fólki til sjálfshjálpar í þroskaferlum
þess með „klínískar“ leiðbeiningar og
bætta skráningu í farteskinu. Segja má
því að einkennisorð okkar séu hin sömu
Sigríður A. Pálmadóttir, sigridur.a.palmadottir@hborg.hg.is
HEILSUGÆSLA OG HEILSUVERND
HULIN STÖRF?
Á heilsugæslustöðum fer fram fjölbreytt starf
sem margir hafa óljósar hugmyndir um. Sigríður
Pálmadóttir dregur hér upp heildarmynd af þessu
starfi og leggur sérstaka áherslu á heilsuvernd.
og félagið hefur og ættuð eru frá Virginiu
Henderson, hugur, hjarta, hönd.
Ég ætla ekki út í söguna heldur vísa þar
á heimildir um þróun hjúkrunar á Íslandi
sem má m.a. lesa um í bók Kristínar
Björnsdóttur, „Líkami og sál“. Væntanleg
er einnig saga Heilsuverndarstöðvarinnar
eftir Bergljótu Líndal sem ég veit að verður
bæði fróðleg og skemmtileg. En svona til
gamans má minna á að heimahjúkrun hefur
verið til staðar á höfuðborgarsvæðinu frá
1915 með stofnun Líknar. Ungbarnavernd
hófst svo 1927, einnig á vegum Líknar.
Þessi starfsemi flutti 1943 á Barónsstíg
47. Þá var Heilsuverndarstöðin enn í
smíðum og var hún formlega vígð og
tekin í notkun í mars 1957 og starfsemi
Líknar í kjölfarið lögð niður. Nú ætla ég
að reyna að halda mig við þá kveikju
sem kom þessum skrifum af stað og
kynna ykkur starfsemi hjúkrunar innan
heilsugæslunnar í grófum dráttum eins
og hún er nú.
Á heilsugæslustöðvum vinna náið saman
heimilislæknar, hjúkrunarfræðingar, ljós­
mæður, sjúkraliðar, heilsugæslu­ og
mót tökuritarar og á sumum heilsu gæslu­
stöðvum eru einnig aðrar stoðstéttir
starfandi, svo sem sálfræðingar, iðju­
þjálfar, félagsráðgjafar, félagsliðar og
sérfræðingar í barna­ og kvensjúk­
dómum. Heilsugæslustöðvarnar Hamra ­
borg og Hvammur í Kópavogi, þar sem
ég vinn, heyrir undir Heilsu gæslu höfuð­
borgarsvæðisins. Hún rekur 16 heilsu­
gæslustöðvar á Reykja víkur svæðinu og 6
miðstöðvar sem allar starfa á landsvísu,
en breytingar á miðstöðvunum eru fyrir­
sjáanlegar á næstu mánuðum.
Stefna Heilsugæslu höfuðborgarsvæðis­
ins er að til hennar leiti fólk fyrst ef það
þarf á almennri heilbrigðisþjónustu að
halda, hún skuli vera framsækinn og
ábyrgur aðili í íslenskri heilbrigðisþjónustu,
hafa jákvæð áhrif á líf almennings og vera
talin eftirsóknarverður vinnustaður.
Skýrslugerð hjá heimahjúkrun.