Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.2009, Blaðsíða 41

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 1. tbl. 85. árg. 2009 37
Áður var sjúkrahús við Mánagötu 1,
svokallað Fischershús, en það þótti of
lítið og 1919 var byrjað að undirbúa
byggingu nýs spítala. Ákveðið var að
hann skyldi standa á Eyrartúni sem
var þá fyrir ofan kaupstaðinn. Guðjón
Samúelsson, húsameistari ríkisins,
var fenginn til að teikna húsið og lágu
samþykktar teikningar fyrir 1923. Fjár­
veitinganefnd Alþingis samþykkti sama
ár styrk til verksins, samtals 75.000
krónur, en áætlaðar kostnaður var
220.000 krónur. Ísa fjarðarkaupstaður
fjár magnaði af ganginn. Vel gekk að
byggja húsið og var það svo tekið í
notkun í júlí­ágúst 1925.
Nokkru seinna sótti Bjarney Samúelsdóttir,
hjúkrunarkona úr Reykjavík, spítalann
heim og skrifar grein í Tímarit Félags
íslenskra hjúkrunarkvenna 1. tbl. 1926.
Hún segir að húsið muni hafa kostað um
280.000. Það sé hið glæsilegasta og allir
innanstokksmunir mjög vandaðir, stigar
marmaralagðir og heitt og kalt vatn í
hverri stofu. Grein hennar endar á að
hún óski þess að „landsspítalinn okkar
fyrirhugaði væri kominn svona langt“ en
GAMLA SJÚKRAHÚSIÐ Á ÍSAFIRÐI
Í 4. tölublaði 2008 var á
forsíðunni mynd af gamla
sjúkrahúsinu á Ísafirði. Í
bókinni „Öldin okkar“ er að
finna þessa mynd frá vígslu
hússins 17. júní 1925.
sú ósk átti eftir að rætast fjórum árum
seinna.
Sjúkrahúsið á Ísafirði var á þremur
hæðum og með kjallara og þótti bygging
þess bera vitni um stórhug og jafnvel
dirfsku. Fljótlega kom þó í ljós að það var
alls ekki of stórt. Í kjallaranum var eldhús,
borðstofa starfsfólks og þvottahús.
Einnig var þar klefi fyrir geðveika sem
þótti mikið framfaraspor. Auk þess var
baðhús fyrir almenning. Á hæðinni fyrir
ofan var aðalinngangur, skurðstofa
og apótek ásamt lítilli legudeild fyrir
skurðsjúklinga. Ekki var lyfta milli hæða
þannig að nauðsynlegt var að hafa það
sem við myndum kalla vöknun á þessari
hæð en annars voru legudeildir á annarri
hæð. Þar voru tvær tíu manna stofur,
tvær þriggja manna stofur og eitt einbýli.
Gert var upphaflega ráð fyrir samtals 40
sjúklingum en fljótlega voru komin um
50 rúm í húsið. Á efstu hæðinni var svo
ljóslækningastofa og röntgenherbergi.
Þar voru einnig fimm starfsmannaherbergi
en yfirhjúkrunarkonan bjó í einu þeirra og
hjúkrunarneminn íöðru.
Í sér byggingu áfastri við sjúkrahúsið var
farsóttardeild fyrir hámark 8 sjúklinga.
Deildin var alveg einangruð, með
sérstakan inngang, sér baðherbergi
og sér frárennsli. Þar að auki var á
deildinni sér op þar „sem hægt er að
láta óhreinar madressur falla niður í
sótthreinsunarofninn,“ eins og Bjarney
Samúelsdóttir orðaði það. Hönnun
þessarar deildar hlýtur að hafa verið
algjört nýmæli á sínum tíma. Berklaveikt
fólk var hins vegar vistað á annarri hæð
þannig að farsóttardeildin var notuð fyrir
fólk með annars konar sýkingar.
Nýtt sjúkrahús var tekið í notkun að
nokkru leyti 1983, en starfsemi Fjórð­
ungssjúkrahússins fluttist ekki alfarið
þangað fyrr en 1989. Húsið var ekki
fullfrágengið fyrr en 1997, meira en
tuttugu árum eftir að bygging þess hófst.
Gamla sjúkrahúsið var gert upp og er
síðan 2003 bóka­, skjala­ og listasafn.
Vígslan fór fram 17. júní 2003, 78 árum
eftir að húsið var fyrst vígt.
Núverandi sjúkrahús á Ísafirði.
Christer Magnusson, christer@hjukrun.is