Tölvumál - 01.11.2008, Blaðsíða 43

T Ö L V U M Á L | 4 3
tölvukerfið sem geymir þetta allt ókeypis. Ef málið er skoðað kemur í
ljós að Flickr býður upp á „Pro“ útgáfu sem kostar $25 ár ári. Aðeins 1%
notenda eru í þeim flokki. En hagfræðin útskýrir þetta. Það vill til að tekjur
frá einum pro notanda borga fyrir 99 aðra og það með hagnaði. Hvernig má
þetta vera? Jú, stærðarhagkvæmnin er það mikil að kostnaður fyrir hvern
notanda er svo lágur að hann nálgast fáein bandarísk cent.

Bandaríka fyrirtækið Sun Microsystem býður upp á tölvuþjónustu þar sem
menn borga fyrir notkun. Meðalkostnaður er um $1 á klukkustund. Dæmi
um notkun er notandi sem borgar $17 fyrir að keyra forrit á 100 örgjörvum
í 10 mínútur (Jakkula, 2008). Microsoft, Amazon og Google eru einnig með
samsvarandi lausnir. Hvaða áhrif getur þetta haft? Tökum raunverulegt
dæmi. Háskólinn í Washington fylki í Bandaríkjunum (University of
Washington) minnkaði tölvudeildina sína um 66 manns nýlega (Anderson,
2008). Ástæðan var einföld. Kerfin í skýinu eru ódýrari. Google býður upp
á Google Apps Education Edition, sérstaka útgáfu fyrir skóla. Innifalið er
pósthóf með 25 gígabæti rými, Talk fyrir samskipti og dagatal. Til samskipta
er svo Google Page til að búa til heimasíðu, Docs sem hefur flest það sem
Microsoft Office býður upp á og notendur þurfa, og Sites leyfir hópum að
setja upp heimasíður. Allt sem skólinn þarf, tilbúið þarna úti í skýinu. Og
breytingarnar gerast hratt. Sífellt fleiri skólar eru að skipta yfir í skýið hjá
Google samkvæmt Anderson (2008).

Gull og grænir skógar í skýinu
Hver kannast ekki við að fá póst frá póstþjóninum: „Your mailbox is
becoming too large” ásamt hótun um að lokað verði á sendingar verði ekki
tekið til í pósthólfinu. Ekki er óalgengt að kvótinn sé 1G. Það dugar ekki einu
sinni til að vera með eina kvikmynd af lélegum gæðum í viðhengi. Ekki það
að fólk sé að senda slík gögn í tölvupósti (ennþá), en svona kvótar virka afar
gamaldags á sama tíma og „free unlimited storage“ er auglýst hjá GMail og
Yahoo! Hjá GMail er ég með 6,220769 gígabæti ónotuð og kvótinn hækkar í
rauntíma – ég get fylgst með hvernig teljarinn hækkar. Þannig er 6,220769
úrelt tala þegar þetta er lesið. Það er kannski meira táknrænt en raunhæft,
en punkturinn er augljós. Krafan er ótakmarkað magn. Engir kvótar.
Hvernig má það vera að fyrirtæki eins og Google bjóði upp á tölvupóst án
endurgjalds? Eitthvað hlýtur þetta ótakmarkaða gagnamagn að kosta. Varla
hangir þetta í þyndarleysi í skýi á himnum. Á sama hátt og Flickr tekst að
græða á $25 notendum þá hefur Gmail tekjur af auglýsingum.

Þörfin á tæknimenntuðum þynnist ekki
Ég ætla kannski ekki að ráðleggja fyrirtækjum eða stofnunum að leggja niður
tölvudeildirnar sínar og fara með allt í Gmail og Google Apps. Ég bendi þó
á að rekstrarhagkvæmnin er orðin þannig að það er orðið umhugsunarvert
hvort hægt sé að réttlæta rekstur ýmissa flókinna tölvukerfa innan fyrirtækja
með starfsmenn á launum við að halda þjónustunni í rekstri þegar mun
hagkvæmari lausnir eru til sem ná sama markmiði. Það má líka benda
á að ný fyrirtæki sem eru að koma inn á markaðinn, oft í samkeppni við
önnur stærri fyrirtæki sem fyrir eru, fara sjálfkrafa þá leið að nota kerfin í
skýinu. Kostnaður þeirra í samkeppni er minni. Þjónusta þeirra ódýrari. Það
er eitthvað sem stjórnendur fyrirtækja þurfa að hafa í huga fyrr eða síðar.
Þó svo þjónustur gætu flust frá tölvudeildum í skýið þá er erfitt að ætla að
ekki verði þörf fyrir tæknimenntað fólk. Sú þörf mun reyndar stóraukast á
næstu árum. Aldrei fyrr hefur eins mikil þörf verið fyrir öflugt fólk sem kann
að reka tölvukerfi, en kannski starfar það ekki í litla lögfræðifyrirtækinu eða
í skólanum eða í ráðuneytinu við að setja upp og viðhalda miðlurum allan
sólarhringinn. Ef til vill vinnur það við að reka sérsniðin upplýsingakerfi sem
koma að kjarnastarfsemi fyrirtækisins, frekar en að reka póstþjóna og slík
almenn kerfi. Eða kannski starfar það í fyrirtækjum sem reka gríðarstóra
tölvusali – allan tímann, 24/7 og fer létt með að sjá um tölvupóstkassa sem
hefur engan kvóta – ótakmarkað magn.
Heimildir
Anderson, N. (26. May 2008 ). The promise of Google Apps includes a
shrinking IT staff. Sótt 27. May 2008 frá Ars Technica: http://arstechnica.
com/news.ars/post/20080526­the­promise­of­google­apps­includes­a­
shrinking­it­staff.html
Economist. (22. May 2008). Down on the server farm. Sótt 27. May 2008 frá
Economist: http://www.economist.com/business/displaystory.cfm?story_id
=11413148&CFID=7975025&CFTOKEN=25748396
Jakkula, V. (29. May 2008). Power, gas… computing? Computing is
now another utility. Sótt 31. May 2008 frá http://www.geek.com/: http://
www.geek.com/power­gas%E2%80%A6­computing­computing­is­now­
another­utility­20080529/
Allt sem skólinn þarf, tilbúið þarna úti í skýinu
Krafan er ótakmarkað magn ­ engir kvótar
Þó svo þjónustur gætu flust frá tölvudeildum
í skýið þá er erfitt að ætla að ekki verði þörf
fyrir tæknimenntað fólk