Alþýðublaðið - 06.11.1924, Page 3
rX'LfcYÐUBLÁÐ'IÐ
•'f
verJð látið viðgaogast af lands-
stjórn, að bankastjóri gæfi svo
ranga og villandl yfirlýdngu um
hag banka, sem nyti opinbers
styrks. Jafnvel Ihaldsstjórnir er-
tendar, sem hefðu vitað um slikt
mál jafnvel og íslenzka Ihalds-
stjórnin, myndu þegar í stað hafa
mótmælt og kært bankastjórann
íyrlr bankaráðl til afsetningar.
En >Islendingum má alt bjóðae,
hugsar ráðuneytið ráðalausa.
íslandsbankl hefir í þessu máll
auðvitað oiðið að fara þá elnu
leið, sem Alþýðublaðið sýndi, að
semja. En hversu lengi hefði
bankinn dregið að semja um
þessar sínar >lausu sku(dlr<, ef
Alþýðublaðið hetði ekki sýnt
fram á hættuna, sem stafaði af
að hafa þær ósamningsbundar?
En þá kemur að annari alvar-
legri hlið málsins. Nú, þegar
>Iausu skuld!rnar< ©ru orðnar
fastar og erlendir vextlr bankans
að eins 5 prósent, hvers vegna
hœ'kkar þá eTcki isleneka krónan
meira en orðiö er? Áður hafa
bankarnlr borið við, að íslenzka
krónan héidist niðri af >Iausu
skuldunum<, sem nú eru orðnar
fastar, og af háum vöxtum til
erlendra banka, en hér eru þó
5 mllljónir króna með að eins 5
prósent vöxtum. í öðtu iagi:
Evers vegna lœkkar bankinn ekki
útlánsvextina ? Hingað til hefir
staðlð á íslandsbanka og viðbára
Ljðsakrðnnr,
óg alis konar kengi- og herð-
lampa, höfum við í afarfjöl-
breyttu og fallegu úrvali.
Heiðiaður almenningur ætti
að nota tækifærið, meðan úr
nógu er að velja, og fá lamp-
ana hengda upp ókeyp is.
Yirðingarfylst
Hf. rafmf. Hiti & Ljðs.
Laugavegi 20 B. — Sími 8B0.
HJálparstðS hjúkrunarfélaga-
ins >L(knar< er epin:
Mánudaga . . ,kl. 11—12 f. k.
Þriðjudagá ... — 5—6 0. --
Miðvikudaga . . — 3—4 «. -
Föstudaga ... — 5—6 c. -
Laugardaga . . — 3—4 e. -
hans verið meðal annars óvissan
um danska lánið. Nú er þvf ekki
til að drelfa. Danska jafnaðar-
mannastjórnin mun ekki hafa
ætlast tll þess, er hún gaf ís-
landsbanka þessa góðu grelðslu-
skllmála og vaxtakjör, að lands-
menn hefðu engan hag af, en
íslandsbanki notaði það að eins
sem gróðaiind, fá féð að láni
SöogvarJafnaðar-
m a n n a
er iítið kver, sem allir alþýðu-
menn þurfa að eiga, en engan
munar um að ksupa. Fæat í
Sveinábókbacdínu, á afgreiðslu
Alþýðublaðslns og á fundum
veiklýðsfélaganna.
Papplr alls konar.
Pappfrspokar.
Kauplð þar, sem ódýrast er!
Herlui Clausen.
Sími 89.
Kaupið >Manninn frá Suður-
Ameríku<. Kostar aðeins kr. 6 00.
Laufásvegl 15. Síœi 1269.
fyrir 5% D3num, en lána
Ísíendingum það aftur út á 8^/3
prósent.
Hér verður alvarlsga að taká
í taumSna. Alþýða þessi lands
verður að heimta af þlngi og
stjórn, að skorður vsrði ta'arlaust
settar fyrir gengisekrið og vaxta-
okrlð. Þetta má ekkl þoiast
lengur.
Dan Griffitha: Höfuðóvinurfnn.
Þeir eru girugir og fáfró&ir smákaupsýslumenn,
sem halda i heimsku sinni, a& þeir eigi sömu hags-
muna að gæta og stóreignamennirnir en eigi enga
samleið með verkalýðnum. Og loks eru þeir hvers-
dagsmennirnir, sem vilja verða jafna&armenn, þegar
jafnaðarstefnan hefir náð valdi 0g virðingu, en fyrr
ekki. Þeir eru ótalmargir, þessir minni háttar óvinir,
og vór megum ekki gleyma þeim.
En höfuðóvinurinn er fáfræði, sinnuleysi og þræls-
lund verkamannanna sjálfra. Yerkalýðurinn á sökina,
eins 0g Ruskin bendir á, þvi að hann hefir stjórn-
málavaldið, — bæði þingræðis-og iðnaðarvald, þjóö-
vald og héraðsvald. Ábyrgðin fellur á hann og engan
annan, þvi að sökin hvilir á honum, 0g hún er hon-
um til dómsáfellis. Henni verður ekki komið á aöra.
Raunar vitum vér, þegar öll kurl koma til grafar,
að eigi ber að áfellast verkamanhinn, fátækan, fá-
fróðan, sljóan og kúgaðan, frá sjónarmiði sálfræði 0g
siðfræði. sFaðir, fyrirgef þeim, þvi að þeir vita ekki,
hvaö þeir gera.“ Þetta er ekki árás á verkalýðinn.
Það er að eins skýring. Enginn getur i raun og
veru annan sakfelt. Vér getum að eins skipað ábyrgð-
inni á sinn stað.
Vór eigum i höggi við hringavitleysu. Fáfræðin er
meginorsök að fátækt verkalýðBins. Sljóleiki er af-
leiðing af aldakúgun. Þrælslundin er leifar þræla-
haldsins. „Auömennirnir synja ekki fátæklingunum
að eins um mat. Þeir synja þeim um þeklsingu. Þeir
syuja þeim um frelsi," segir Ruskin. Eða eins og
Carlyle hefir komist að orði: „Ég vorkenni ekki fá-
tæklingnum strit hans. En ég harma það, ef sálar-
ljós hans slokknar.“ Og enn segir B. G. Shaw:
„Meginbölvun fátæktarinnar er sú, að hún lamar
viljaþrek öreigans, unz hann verður aðalvörður sinnar
eigin fátæktar.“
Vér vitum, a& þetta er satt. Og það er gott að
vita það og hafa það hugfast. En verkalýðurinn
hefir ekkert gott af þvi, að á hann só hlaðið oflofl.
Það bakar honum álika tjón og dekur skaðar suma
sjúklinga að leggja þaö i vana sinn að afsaka hann
vegna fáfræöi.
. Læknir 0g sjúklingur verða að vinna saman. Sú
ábyrgð hvilir á kjósendunum að bæta úr þjóöfélags-
bölinu, og moginþorri kjósenda eru verkamenn. Þeir
eiga sökina, og þeirra er valdið. Vór festum alt traust
vort á mentun þeirra. Látum oss fræða og hvetja
og efla til aamtaka.
HHHBHHHHHHHHEBIHHH
Tarzan og glmsteinar Opar-borgar komnir út,