Morgunblaðið - Sunnudagur - 09.08.2015, Blaðsíða 11

bar Húsið í upphafi einkenni
danskrar húsagerðar, inngangur að
sunnanverðu og norðanverðu, stof-
ur og herbergi til beggja enda, ris-
hæð og hanabjálkaloft. Við Húsið
var árið 1766 byggð viðbygging
sem árið 1881 vék fyrir Assistenta-
húsinu svonefnda.
Allt til ársins 1927 var Húsið
var kaupmannssetur. Veldi þeirra
sem þar bjuggu var ótvírætt, hús-
bændurnir þjónuðu stærstu versl-
un landsins en kaupsvæði hennar
náði yfir þrjár sýslur á Suðurlandi.
Innan dyra blómstraði menningin.
Upphaf húsaverndar
„Var ekki laust við að bændur litu
með lotningu á Húsið þegar riðið
var framhjá því á leið til
verslunarhúsanna sem illu heilli
voru rifin árið 1950,“ segir Lýður.
Hjónin Halldór Kr. Þorsteinsson
og Ragnhildur Pétursdóttir, sem
kennd hafa verið við Háteig í
Reykjavík, keyptu Húsið árið 1932
og létu gera upp enda komið í nið-
urníðslu. Er talið að það sé í
fyrsta sinn sem einstaklingar
kaupa hús vegna sögu sinnar og
því fyrsta merki um húsavernd á
Íslandi. Þau Auðbjörg Guðmunds-
dóttir og þáverandi eiginmaður
hennar Pétur Sveinbjarnarson
keyptu Húsið árið 1979 og færðu í
upprunalega mynd. Bjó Auðbjörg í
Húsinu til 1994. Þá hafði hún selt
það ríkissjóði og var Þjóðminja-
safni Íslands falin umsjón þess. Er
það nú hluti af húsasafni. Byggða-
safn Árnesinga og starfsfólk þess
hefur daglegan rekstur með hönd-
um, svo sem sýningarhald og leið-
sögn.
Ljósmynd Agnesar Lunn myndlistarkonu af gestum við Húsið árið 1905.
Áfram bætist í flokk íslenskra
þjóðarfjalla. Eins og sagði frá í
Morgunblaðinu um síðustu helgi eru
nokkur fjöll á landinu býsna lík
Herðubreið, en slík voru í grein
blaðsins kölluð systkini drottningar.
Þar voru í dæminu Eiríksjökull,
Hrafnabjörg við Þingvelli, Hlöðufell
og Kjalfell á Kili. Athugulir lesendur
hafa síðan bent á að Búrfell í Þjórsár-
dal sé um margt sviplíkt fyrr-
nefndum fjöllum – og komist þannig í
þjóðflokkinn.
Búrfell er 669 metra hár móbergs-
stapi. Þjórsá, í sínum gamla farvegi,
rennur austan með fjallinu og við
suðurenda þess eru fossarnir Tröll-
konuhlaup og Þjófafoss í ánni. Nú
hefur Þjórsá verið virkjuð við Búrfell
og er svokallað Bjarnalón norðaustan
við fjallið. Fallorkan nýtist í Búrfells-
virkjun undir Sámastaðamúla, sem
var fyrsta stórvirkjun Íslendinga.
Í blaðinu um síðustu helgi var Kjal-
fell ranglega sagt í myndatexta vera
Hlöðufell og leiðréttist það hér með.
ÞJÓRSÁRDALUR
Búrfell í Þjórsárdal, hér séð frá uppsprettu Ytri-Rangár, er í Herðubreiðarstíl.
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Systkinum fjölgar
Kjalfell, sem er skammt sunnan við
Hveravelli, setur svip sinn á landið.
Á dögunum auglýsti Mosfellsbær til úthlutunar fjölbýlis-
húsalóðir við Þverholt 21-23 og Þverholt 27-29, sem eru
staðsettar í hjarta bæjarins. Þarna er gert ráð fyrir alls
40 íbúðum þar af 30 til útleigu. Þar hangir á spýtunni að
þeir verktakar sem munu byggja á lóðunum skuli starfa
með fasteignafélögum sem annast
myndu útleigu eignanna.
„Hér í Mosfellsbæ hefur að undan-
förnu verið talsverð eftirspurn eftir
fjölbýlishúsalóðum. Þær lóðir sem eru
á nýbyggingarsvæði í Helgafellsland-
inu seldust upp fyrir ári. Einnig er í
Mosfellsbæ sem og annars staðar á höf-
uðborgarsvæðinu erfitt ástand á leigu-
markaðnum, það er mun meiri eftir-
spurn en framboð. Þannig að það má segja að verið sé að
bregðast við hvoru tveggja með úthlutun þessara lóða,“
segir Jóhanna Björg Hansen, bæjarverkfræðingur í
Mosfellsbæ.
„Ungt fólk sem er að flytja úr foreldrahúsum en vill
eða getur ekki fest sér eign þarf að hafa valkost. Það vill
gjarnan halda sig við sinn heimabæ og við viljum að hér
sé fjölbreytni á húsnæðismarkaðnum,“ segir Jóhanna.
Leiguíbúðirnar segir hún yfirleitt verða á bilinu 2-4 her-
bergja. Það er þægileg stærð fyrir til dæmis þá sem eru
að hefja búskap. Verktakar hafa frest fram í september
til að leggja inn tilboð með útlistunum á áformum sínum.
MOSFELLSBÆR
Verktakarnir byggi leiguíbúðir
Svona munu fjölbýlishúsin nýju líta út samkvæmt tölvugerðum
myndum og kynningargögnum frá Mosfellsbæ. Jóhanna Björg
Hansen
Íbúum í nokkrum af fjölmennustu sveitarfélögunum úti
á landi fjölgaði nokkuð milli 1. og 2. fjórðungs líðandi árs,
samkvæmt mannfjöldatölum sem Hagstofa Íslands birti
á dögunum. Þannig voru Akurnesingar 6.830 þann 20.
júní en voru 6.780 í lok mars síðastliðins Á Akureyri var
fjölgunin með líku lagi og á Skipaskaga. Í höfuðstað
Norðurlands búa nú 18.340, sem er fjölgun um 110
manns yfir þriggja mánaða tímabil. Almennt þykja tölur
um íbúaþróun góður mælikvarði á stöðu mála í hverri
byggð og fjölgun vita á að byr sé í seglum.
Í Árborg, sem spannar Selfoss, Eyrarbakka, Stokks-
eyri og sveitarnir þar í kring, hefur verið jöfn stígandi í
íbúafjölda um langt skeið. Þar búa nú 8.170 eða 80 fleiri
en var við lok fyrsta ársfjórðungs. Raunar standa Ár-
borg og Reykjanesbær á pari varðandi fólksfjölgun. Suð-
ur með sjó fjölgaði einnig um 80 manns og nú búa alls
14.970 í Reykjanesbæ.
AKRANES
Fjölgun á Skaga og fleiri stöðum
Horft yfir Akranes, þar sem er gott að búa, ef horft er til
þeirrar staðreyndar að íbúum hefur fjölgað undanfarið.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Bæjarráð Fljótsdalshéraðs samþykkti á dögunum að
stykja uppsetningu tveggja til þriggja tilraunastöðva
sem styrkt geta netsamband í sveitum eystra. Verk-
efninu eru eyrnamerktar 250 þúsund krónur.
Fljótsdalshérað
Eskja hf. stefnir á framkvæmdir á lóð sinn við Eskifjarðar-
höfn og óskar eftir viðræðum við bæjaryfirvöld í Fjarða-
byggð. Hér sést yfir hafnarsvæðið, en á korti í Morgun-
blaðinu um sl. helgi var Eskifjörður rangt staðsettur.
Eskifjörður
9.8. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11
Verið alltaf velkomin í Kolaportið!
Opið laugardaga og sunnudaga kl. 11-17.
Næg bílastæði við
Kolaportið
Það liggja allar leiðir til okkar – veldu þína!
Kolaportið
er umkringt af
bílastæðahúsum.
Vesturgata · Mjóstræti
Fjöldi stæða 106
Ráðhúsið · Tjarnargata 11
Fjöldi stæða 130
Traðarkot · Hverfisgata 20
Fjöldi stæða 270
Kolaportið · Kalkofnsvegur 1
Fjöldi stæða 270
K
V
IK
A