Morgunblaðið - Sunnudagur - 09.08.2015, Blaðsíða 18

Ferðalög
og flakk *Árið 2010 gerðist það í fyrsta skipti að sam-kynhneigt par var gefið saman í flugvél SAS áleið milli Stokkhólms og New York. Athöfninvar hluti af markaðsherferðinni Love is inthe air. Fyrst voru gefnir saman tveir þýskirkarlmenn, og svo strax í kjölfarið tvær pólsk-ar konur. Þeirra beið mikil brúðkaupsveisla í
New York.
Hjónavígslur í háloftunum
H
ér og þar er að finna
nokkrar borgir, og
nokkra staði, sem
standa upp úr í sögu
samkynhneigðra. Margir af þessum
stöðum verðskulda pílagrímsför og
eru þörf áminning um sorgir, sigra
og merka brautryðjendur.
New York – Greenwich
Village
Í sögubókunum eru uppþotin í
Greenwich Village í New York
sumarið 1969 oft talin marka form-
legt upphaf réttindabaráttunnar.
Uppþotin eru kennd við barinn
Stonewall Inn á Christopher
Street. Lögreglan í borginni stund-
aði það að áreita gesti á þeim fáu
öldurhúsum þar sem hinsegin fólk
fékk að skemmta sér, handtaka
fólkið og niðurlægja. Svo gerðist
það einn daginn að hommarnir,
lesbíurnar og dragdrottningarnar
fengu nóg og börðu lögregluna á
bak aftur.
Stonewall Inn er í fullum rekstri
enn þann dag í dag og andspænis
húsinu er lítill garður, Christopher
Park, með styttum sem minnast
þessa tímamótaviðburðar. Þeir sem
eiga leið um New York ættu endi-
lega að skjótast niður í Greenwich,
setjast á bekk innan um stytturnar
og minnast þeirra sem ruddu
brautina, halda svo á einhvern af
þeim fjölmörgu hinsegin börum
sem prýða hverfið og skála fyrir
því sem hefur áunnist.
San Francisco –
Castro-hverfið
Litríka borgin San Francisco var
lengi þekkt sem griðastaður hin-
seginfólks. Þar munaði ekki síst
um það blómlega samfélag sem
varð til í hverfinu Castro. Þar rak
Harvey Milk litla ljósmyndavöru-
verslun sína og var driffjöðrin í
samkynhneigða samfélaginu. Harv-
ey, sem var fyrsti opni samkyn-
hneigði maðurinn til að vera kosinn
í opinbert embætti, skipulagði
fyrstu hverfishátíðina, Castro
Street Fair, þar sem fjölbreytileika
samfélagsins er fagnað. Segir sag-
an að það hafi breytt viðhorfi
margra verslunareigenda í hverfinu
hvað viðskiptin voru blómleg dag-
inn sem fyrsta hátíðin var haldin.
Fer hátíðin fram fyrsta sunnudag-
inn í október ár hvert.
Castro-hverfið er skemmtilegt
heim að sækja og eitt af líflegustu
hverfum borgarinnar.
Berlínarborg
Það er átakanlegt til þess að hugsa
hversu blómlegt hinseginlífið var í
Berlín áður en Hitler og hyski
hans komst til valda. Þar kom út
fyrsta tímarit samkynhneigðra,
Der Eigene, árið 1896 og Schöne-
berg-hverfið er álitið vera fyrsta
„hommahverfi“ sögunnar. Þar var
líka haldin fyrsta mótmælaganga
samkynhneigðra árið 1922. Þriðji
áratugurinn var sannkallað gullald-
artímabil hinsegin samfélagsins í
Berlín og stjörnur á borð við Mar-
lene Dietrich léku listir sínar á
galsafullum skemmtistöðum eins og
Eldorado. Því miður voru hörm-
ungarnar handan við hornið. Nas-
istarnir fangelsuðu á að giska
100.000 homma og nokkrar þús-
undir þeirra enduðu lífið í útrým-
ingarbúðum nasista.
Kaupmannahöfn –
Ráðhústorgið
Á árum áður var ekki óalgengt að
íslenskir hommar leituðu til Kaup-
mannahafnar til að flýja þá andúð
og erfiðleika sem mættu þeim í
heimalandinu. Eru til sögur af ung-
um íslenskum mönnum sem rákust
á huggulegan pilt á balli í Kaup-
mannahöfn, gáfu honum undir fót-
inn á fölskvalausri dönsku og laum-
uðust með honum heim, til þess
eins að uppgötva þar sér til furðu
og skelfingar í hita leiksins að
stráksi reyndist vera alveg jafn-
íslenskur og þeir sjálfir.
Það var árið 1989 í ráðhúsi
Kaupmannahafnar að samkyn-
hneigt par var í fyrsta sinn skráð í
sambúð. Það voru baráttumenn-
irnir Axel og Egil Axgil sem vildu
sýna umheiminum hve tryggir þeir
voru hvor öðrum með því að taka
upp eftirnafn sem blandaði saman
eiginnafni þeirra beggja.
Ljósmynd / Flickr - Frank Prieto (CC)
HINSEGIN HEIMSHORNAFLAKK
Á söguslóðum samkynhneigðra
RÉTTINDABARÁTTA SAM-
KYNHNEIGÐRA Á SÉR
LANGA OG LITRÍKA SÖGU.
SIGRARNIR SEM VIÐ NJÓT-
UM Í DAG VIRTUST VERA
FJARLÆGUR DRAUMUR FYR-
IR HÁLFRI ÖLD ÞEGAR BYRJ-
AÐI AÐ GLITTA Í FYRSTA
VÍSINN AÐ ÞVÍ SEM SÍÐAN
VARÐ AÐ ÓSTÖÐVANDI
BARÁTTUHREYFINGU.
Ásgeir Ingvarsson ai@mbl.is
Breznev og Honecker kyssast á
þessu þekkta listaverki á Berl-
ínarmúrnum. Berlín á 3. ára-
tugnum skartaði blómlegu sam-
félagi samkynhneigðra.
Stonewall Inn barinn í New York. Það vakti athygli víða þegar kúnnarnir neit-
uðu að láta lögregluna vaða yfir sig. Hingað og ekki lengra sagði fólkið.
Ljósmynd / Wikipedia - Gryffindor (CC)
Regnbogagangbraut í Castro hverfinu í San Francisco. Þar leysti Harvey Milk
mikla krafta úr læðingi og gætir jákvæðra áhrifa hans enn þann dag í dag.
Ljósmynd / Wikipedia - Pimpinellus (CC)
Ráðhústorgið í Kaupmannahöfn. Danmörk var griðastaður ófárra landflótta
íslenskra homma og gaf oft tóninn fyrir það sem koma skyldi á Íslandi.
Ljósmynd / Wikipedia - Karri Huhtanen (CC)