Morgunblaðið - Sunnudagur - 23.08.2015, Page 13

Joe Biden
Marco Rubio, öldungadeildarþingmaður
frá Flórída, mælist með 6,0% fylgi en
hann er af mörgum talinn vonarstjarna
Repúblíkanaflokksins. Hann er af kúb-
önsku bergi brotinn og vinsæll meðal
spænskumælanda fólks í Bandaríkjunum.
Rubio þykir langt til hægri og hefur með-
al annars talað fyrir umbótum í málefnum
innflytjenda og eflingu herafla Bandaríkj-
anna. Hann er mikill trúmaður og aldrei
má vanmeta gildi þess þegar kemur að
forsetakosningum vestra.
Þykir Rubio líklegastur
Af hinum frambjóðendunum ellefu, sem
þegar eru komnir fram, mælast með mest
fylgi Mike Huckabee, fyrrverandi rík-
isstjóri í Arkansas (5,5%); Carly Fiorina,
fyrrverandi forstjóri Hewlett-Packard
(4,3%) en hún er jafnframt eina konan í
hópnum og Rand Paul, öldungadeild-
arþingmaður frá Kentucky (4,0%).
Hafa ber í huga að flestar þær skoð-
anakannanir sem vitnað er hér til eru
gerðar á landsvísu og hafa því litla þýð-
ingu þannig lagað séð enda kosið á rík-
isvísu til forseta. Þær geta þó verið skoð-
anamyndandi, auk þess sem valið er inn í
kappræðuþætti í sjónvarpi út frá þeim.
Af þessum frambjóðendum þykir Silju
Báru Bush og Rubio líklegastir til að
berjast um útnefninguna. Og veðjar hún
á þann síðarnefnda.
„Ég hef ekki mikla trú á Bush að
þessu sinni. Fyrst eftir að hann kom fram
á sjónarsviðið fannst manni hann búa yfir
miklum kjörþokka og jafnvel vera lík-
legra forsetaefni en bróðir hans en það
hefur breyst. Hann hefur komið kauða-
lega fram að undanförnu og manni finnst
að hann ætti að geta svarað betur fyrir
sig, maður með alla þessa reynslu.“
Á móti kemur að bróðir hans verður
seint talinn með orðheppnustu forsetum
en það kom ekki í veg fyrir að hann næði
kjöri og endurkjöri.
Þá bendir Silja Bára á að Bush hafi
enn ekki varið neinu fé að ráði í kosn-
ingabaráttuna. „Svo hann á kannski eitt-
hvað inni.“
Að sögn Silju Báru nær Rubio betur til
fólks. Hann þykir búa yfir sjarma og hef-
ur prýðilega reynslu úr þinginu. Þá hefur
hann fengið mikla umfjöllun og komst
þokkalega frá fyrstu sjónvarpskappræð-
unum. Slæm skuldastaða var Rubio fjötur
um fót fyrir fjórum árum en hann stend-
ur mun betur nú og hefur stært sig af
því. „Rubio er mjög flinkur að spila á til-
finningar fólks og það virkar oftar en
ekki vel í Bandaríkjunum. Þá er hann
þegar byrjaður að ráðast á Hillary Clin-
ton af meiri krafti en aðrir frambjóð-
endur repúblíkana og stilla sér upp sem
skýrum valkosti við hana.“
Klofinn inn í landsfund?
Að sögn Silju Báru er hvorki Bush né
Rubio þessi „augljósi erfðaprins“ sem
repúblíkanar búa oft að og fyrir vikið
gæti sú staða komið upp að flokkurinn
fari klofinn inn í landsfund á næsta ári.
Þá gæti jafnvel þurft að leita út fyrir hóp
frambjóðenda til að sætta fylkingar.
Betra væri þó að komast hjá því.
Hvað aðra frambjóðendur varðar segir
Silja Bára líklegt að margir þeirra séu
fyrst og fremst að bjóða sig fram til að
vekja á sér athygli. Mögulega með vara-
forsetaembættið í huga. Nefnir hún til
dæmis Fiorina í því sambandi en sterkt
gæti verið fyrir repúblíkana að tefla
henni fram sem varaforsetaefni, þá yrði
erfiðara fyrir Hillary Clinton að nota
„kynjaspilið“, að því gefnu að hún verði
forsetaefni demókrata.
Yfirburðastaða Clinton
Fátt bendir til annars en sú verði raunin.
Clinton hefur til þessa haft mikinn með-
byr og mælist með langmest fylgi fram-
bjóðenda Demókrataflokksins í skoð-
anakönnunum, yfir 50%. Bernie Sanders,
öldungadeildarþingmaður frá Vermont,
kemur næstur með um og yfir 20%.
Lincoln Chafee, fyrrverandi ríkisstjóri í
Rhode Island, Martin O’Malley, fyrrver-
andi ríkisstjóri í Maryland og Jim Webb,
öldungadeildarþingmaður frá Virginiu,
hafa einnig boðið sig fram en fylgi við þá
virðist óverulegt. Þá íhugar Joe Biden,
núverandi varaforseti, framboð og mælist
fylgi við hann 11%.
Silja Bára sér ekki annað en Clinton
hreppi hnossið að þessu sinni en margir
eru á því að hún hafi tapað forvalinu fyrir
átta árum, frekar en Barack Obama unn-
ið það. Ekki má þó gleyma því að hann
rak mjög öfluga kosningabaráttu.
Að dómi Silju Báru er enginn Obama í
augsýn núna. Hvorki Sanders né Biden
hafi nægilega vigt til að velgja Clinton
undir uggum. „Biden gæti fengið ein-
hvern tilfinningalegan stuðning, hann
missti son sinn nýverið, og Sanders hefur
stuðning fólks sem veit samt að hann
verður ekki frambjóðandi flokksins,“ seg-
ir Silja Bára.
Dugleg að skjóta sig í fótinn
Hafandi sagt það minnir Silja Bára á að
Hillary Clinton hafi gegnum tíðina verið
nokkuð dugleg að skjóta sig í fótinn og
ekki sé hægt að útiloka að henni verði á í
messunni á ný. Sitthvað hefur verið tínt
til gegn henni,
nú síðast svo-
kallað tölvu-
póstsmál en
Clinton var staðin
að því í tíð sinni
sem utanrík-
isráðherra að nota
einkanetfang til að
ganga erinda ráðuneyt-
isins. Og það er bannað.
Hún hefur nú skilað inn
stórum hluta þessara tölvu-
pósta en segir það sem upp á
vantar varða einkamál og eigi ekki
erindi við aðra. „Þetta gæti auðvitað
skaðað framboð hennar en búið er að
nota flest sem hægt er að nota á hana
nú þegar, meira að segja draga Monicu
Lewinski-málið fram í dagsljósið, án
þess að það bitni á fylgi hennar,“ seg-
ir Silja Bára.
„Það sem er kannski áhugaverð-
ast með Hillary og yfirburðastöðu
hennar er nokkuð sem 538.com
talar töluvert um, og það er
stuðningsyfirlýsingarallýið,“
heldur hún áfram. „Hún er nú
þegar komin með stuðning
frá 61% þingmanna/
ríkisstjóra og þess háttar,
en þótt hún hafi verið
framarlega í könnunum
2008, þá var hún ekki
svona örugg með
stuðning stórskota-
liðsins í flokknum. Þetta er
því töluvert ólík staða.“
Varla þarf að kynna Hillary
Clinton, fyrrverandi forsetafrú og ut-
anríkisráðherra, fyrir nokkrum manni
í Bandaríkjunum, alltént ekki þeim
sem koma til með að mæta á kjörstað.
Í því felst bæði styrkur hennar og veik-
leiki. Fólk hefur löngu myndað sér
skoðun á henni og lítið sem Clinton get-
ur gert til að breyta því. Það er helst
hjá yngstu kjósendunum, milli tvítugs
og þrítugs.
Margt bendir til þess að annað hvort
heillist fólk að henni og geti hugsað sér
að kjósa hana – eða alls ekki.
Alltof snemmt er að spá fyrir um úrslit
kosninganna, þar sem svo mikil óvissa
ríkir ennþá um forsetaefni. Flestar kann-
anir sem birst hafa undanfarið benda til
þess að Hillary Clinton myndi leggja
frambjóðanda Repúblíkanaflokksins, sama
hver hann yrði. Nýleg könnun Fox News
benti þó til þess að bæði Jeb Bush og
Marco Rubio gætu haft hana undir. Öðru
máli gegnir um Donald Trump og kann-
anir benda til þess að bæði Bernie Sand-
ers og Joe Biden myndu líka leggja hann
að velli.
Synd væri að segja að sagan vinni
með Hillary Clinton en demókrati leysti
demókrata síðast af hólmi í Hvíta húsinu
að undangengnum kosningum árið 1857.
James Buchanan tók þá við lyklunum af
Franklin Pierce. Harry S. Truman tók
við embætti þegar Franklin D. Roose-
velt sálaðist árið 1945 og Lyndon B.
Johnson þegar John F. Kennedy var
myrtur árið 1963. Þeir voru þá varafor-
setar.
Kjör Hillary Clinton yrði því sögulegt í
meira lagi – nú eða annars demókrata.
* Trump er farinnað fá alvöruspurningar og fólk
mun krefjast svara.
Bernie Sanders Ben Carson Jeb Bush Ted Cruz Scott Walker
Donald Trump hefur
hafið kosningabarátt-
una með miklum látum.
Hefur hann úthaldið?
AFP
Carly Fiorina
23.8. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13
Aldur frambjóðenda Demókrata-
flokksins sætir tíðindum að þessu
sinni en þeir eru allir býsna full-
orðnir. Hillary Clinton verður 69
ára þegar forsetakosningarnar fara
fram, Bernie Sanders 75 ára og Joe
Biden rétt óorðinn 74 ára. Það tek-
ur vissulega tíma að safna reynslu og
fjármagni til að bjóða sig fram til for-
seta í Bandaríkjunum en þetta hlýtur
eigi að síður að teljast býsna óvenju-
legt.
Elsti forsetinn til að ná kjöri er
Ronald Reagan en hann vantaði bara
nokkra daga upp á sjötugt þegar
hann lagði Jimmy Carter 1980.
Til samanburðar má nefna að
Marco Rubio verður 45 ára þegar
kosningarnar fara fram og Jeb Bush
63 ára. Donald Trump verður sjö-
tugur.
Nái Rubio kjöri á næsta ári yrði
hann þriðji yngsti forsetinn í sögunni
á eftir John F. Kennedy (43 ára) og
Theodore Roosevelt (42 ára).
Hár aldur
fram-
bjóðenda
Marco Rubio
DEMÓKRATAR REPÚBLÍKANAR