Þjóðmál - 01.03.2006, Blaðsíða 67

Þjóðmál Vor 2006 65
Fyrir skömmu gaf RSE (Rannsóknarmiðstöð
um samfélags­ og efnahagsmál) út þekktustu
bók hagfræðingsins Hernando de Soto, Leynd-
ardóm.fjármagnsins, í íslenskri þýðingu Árna
Óskarssonar. Bókin kom fyrst út árið 2000 og
byggist á niðurstöðum áralangra rannsókna
stofnunar de Sotos, Institudo Libertad y
Democracia (ILD) í Lima í Perú. De Soto
setti stofnun þessa á fót árið 1980 í þeim til­
gangi að stuðla að auknu frelsi og lýðræði í
heimalandi sínu. Rannsóknir ILD og skrif de
Soto hafa vakið heimsathygli á þeim aldar­
fjórðungi sem síðan er liðinn. Má til dæmis
nefna að vikuritið Time valdi de Soto einn af
fimm helstu frumkvöðlum rómönsku Ameríku
á 20. öld.
Í Leyndardómi. fjármagnsins veltir
Hernando de Soto því meðal annars fyrir sér
hvers vegna kapítalisminn hafi verið sigursæll
á Vesturlöndum en átt erfitt uppdráttar í
þróunarlöndum. Bókin hefur farið sigurför
um heiminn. Hún er auðlesin og opnar augu
okkar fyrir hinu sanna ástandi í ýmsum þróun­
arlöndum og fyrrverandi kommúnistaríkjum.
De Soto bendir á hin gríðarlegu tækifæri sem
eru ónýtt í þessum ríkjum og aðeins er hægt að
leysa úr læðingi með lagaumhverfi þar sem eign­
arrétturinn er festur í sessi og sköpuð umgjörð
fyrir frjálst framtak að dafna. Í bókadómum
þessa heftis Þjóðmála skrifar Magnús Þór Gylfa­
son viðskiptafræðingur umsögn um bókina.
Hér á eftir fara brot úr öðrum kafla Leynd-
ardóms.fjármagnsins:
Hugsið. ykkur. land. þar. sem. enginn.getur. sannreynt.hver.á.hvað,.ekki.er.
auðvelt. að. staðfesta. heimilisföng,. ekki. er.
hægt.að.knýja.fólk.til.að.borga.skuldir.sín-
ar,.ekki.er.með.góðu.móti.unnt.að.breyta.
eignum. í. peninga. eða. skipta. eignarhaldi. í.
hluti,. lýsingar.á.eignum.eru.ekki.staðlaðar.
né.auðvelt. að.bera.þær. saman.og. reglurn-
ar. sem.ráða.eignarhaldi. eru.breytilegar. frá.
einu. borgarhverfi. til. annars. eða. jafnvel.
frá.einni.götu. til. annarrar ..Þið.hafið.rétt. í.
þessu.sett.ykkur.inn.í.lífið.í.þróunarríki.eða.
fyrrverandi. kommúnistaríki;. réttara. sagt.
þá. hafið. þið. gert. ykkur. í. hugarlund. lífið.
hjá.80.prósentum.íbúa.þeirra.sem.eru.jafn.
skýrt.aðgreindir.frá.þeirri.yfirstétt. landsins.
Hernando.de.Soto
Dauðar.eignir.–.lifandi.
fjármagn
Kafli.úr.bókinni.Leyndardómur fjármagnsins
eftir.Hernando.de.Soto