Þjóðmál - 01.03.2006, Blaðsíða 86
84 Þjóðmál Vor 2006
Í.Baltimore.sýndi.könnun.að.84%.íbúa.ótt-
uðust.að.glæpamenn.ynnu.þeim.eða.ástvin-
um.þeirra.skaða,.en.á.sama.tíma.sýndu.kann-
anir.að.92%.íbúanna.þóttust.öruggir.um.sig.
í. hverfum. sínum. eða. þar. sem. þeir. þekktu.
best. til .. Það. var. samdóma. álit. íbúanna. að.
það.væri.mikið.um.glæpi.í.Baltimore,.en.þeir.
áttu.sér.stað.einhvers.staðar.annars.staðar.en.
þar.sem.hver.og.einn.bjó,.þ .e ..á.stöðum.sem.
fólk.þekkti.ekki.af.eigin.raun.en.las.um.og.
fylgdist.með.í.fjölmiðlunum .
Svipaðar.niðurstöður.hafa.fengist.í.rann-
sóknum. í.öðrum. löndum ..Fólk.heldur. að.
það.sé.verið.að.eyðileggja.umhverfið,.enda.
þótt. allt. sé. í. góðu. lagi. í.þess.nánasta.um-
hverfi .. Þjóðverjar. standa. almennt. í. þeirri.
trú.að.sameining.Þýskalands.hafi.verið.slæm.
fyrir.flesta,.en.segja.þó.að.sameiningin.hafi.
bætt.þeirra.eigin.kjör!
Þá. erum. við. þannig. gerð. að. við. höfum.
áhuga.á.nýjungum.og.því.sem.sker.sig.úr,.
undantekningunum .. Og. ef. við. fylgjumst.
með. nógu. mörgum. undantekningum. er.
hætt. við. að. einhverjir. haldi. að. þær. séu.
reglan ..Það.sem.er.eðlilegt.vekur.ekki.áhuga.
okkar ..Við.lesum.ekki.um.það.í.blöðunum.
að. strætisvagninn.hafi. fylgt. tímaáætlun.en.
ef.hann.lendir.í.slysi.er.það.stórfrétt ..Við.les-
um.ekki.um.alla.þá.sem.komast.örugglega.
heim.til.sín.gangandi.á.kvöldin,.en.ef.ein-
hver.er.barinn.og.rændur.lesum.við.um.það.
með.áfergju .
Í.desember.árið.1903.var.það.frétt.þegar.
Wright-bræður. lentu. flugvél. örugglega. í.
fyrsta.sinn ..En.síðan.þá.hefur.það.bara.ver-
ið.frétt.ef.flugvél.tekst.ekki.að.lenda.örugg-
lega ..Afleiðingin.er.sú.að.okkur.hættir.til.að.
ýkja.hættuna.af.flugslysum ..Allt.frá.heims-
styrjöldinni. síðari. hafa. aldrei. orðið. færri.
flugslys. en. árið. 2004,. þrátt. fyrir. geysilega.
aukningu. flugferða .. Flugslys. voru. fjórum.
sinnum.tíðari.á.sjöunda.áratug.20 ..aldar.en.
núna,.þótt.flugferðir.séu.nú.fjórum.sinnum.
fleiri .
Tocqueville,.franski.19 ..aldar.hugsuður-inn,.vakti.athygli.á.því.að.umræða.um.
fátækt.hefði.aukist.mjög.á.tíma.iðnvæðingar-
innar. þegar. fátækt. stórminnkaði .. Iðnvæð-
ingin. hafði. í. för. með. sér. hærra. kaup. og.
ódýrari.vörur ..Á.sama.tíma.og.fátækt.minnk-
aði.óðum.varð.fátækt.að.meira.vandamáli.í.
hugum.fólks.en.verið.hafði ..Þetta.var.ein-
faldlega. afleiðing. af. minnkandi. fátækt,. að.
mati.Tocquevilles ..Fyrr.á.tímum.voru.nær.
allir.fátækir,.fátækt.var.reglan.sem.fólk.varð.
að.sætta.sig.við ..En.á.18 ..og.19 ..öld.gerði.
iðnvæðingin. milljónum. manna. kleift. að.
brjótast. úr. fátækt .. Þá. blasti. við. mönnum.
ömurleiki. fátæktarinnar .. Þegar. menn. átt-
uðu.sig.á.því.að.fátækt.var.ekki.lengur.nátt-
úrulegt.hlutskipti.þorra. fólks. tóku.þeir.að.
sjá.hana.í.öðru.ljósi ..Fátæktin.varð.skyndi-
lega.að.félagslegu.vandamáli .
Þetta. gerði. það. að. verkum. að. lengi. var.
það. almenn. skoðun. að. iðnbyltingin. hefði.
haft. í. för.með.sér.fleiri. félagsleg.vandamál.
en.áður.höfðu.þekkst ..Á.vissan.hátt.má.það.
til. sanns. vegar. færa .. Með. því. að. fátæktin.
varð. að.undantekningu.gerði. iðnbyltingin.
fátæktina.að.vandamáli.í.hugum.fólks .
Með.þetta.í.huga.er.það.góðs.viti.að.fólk.
skuli.hafa.áhyggjur.af.fátæktarvandanum.í.
þróunarlöndum,.því.það.er.til.vitnis.um.að.
fátækt.sé.þar.á.hröðu.undanhaldi .
Þrýstihópar.ýmsir.notfæra.sér.miskunnar-laust.þessa.veikleika.í.hugsun.okkar ..Með.
því.að.telja.okkur.trú.um.að.það.sé.við.alvar-
legan.vanda.að.etja.erum.við.tilbúin.að.verja.
fé.til.að.reyna.að.draga.úr.vandanum.og.jafn-
vel.leysa.hann ..Ef.nógu.dökk.mynd.er.dregin.
upp.tökum.við.umsvifalaust.upp.veskið .
Það.eru.því.mjög.margir.sem.hafa.hag.af.
því.að.ýkja.stórlega.þau.vandamál.sem.við.
eigum. við. að. etja. og. fjölga. þeim .. Þetta. á.
við. um. opinberar. stofnanir,. félagasamtök,.
lækna,. vísindamenn. o .s .frv .,. en. ekki. síst.
alþjóðlegar.stofnanir.ýmsar ..