Þjóðmál - 01.03.2006, Blaðsíða 95
Þjóðmál Vor 2006 93
félag ..RSE.er.það.sem.kallað.hefur.verið.á.
ensku.think tank.eða.hugveita.og.á.sér.fyr-
irmyndir.víða.um.heim ..Þar.má.til.dæmis.
nefna.Cato.Institute.í.Bandaríkjunum,.The.
Fraser.Institute.í.Kanada,.Timbro.í.Svíþjóð,.
The. Adam. Smith. Institute. og. Institute. of.
Economic. Affairs. í. Bretlandi .. Sú. síðast-
nefnda.var.stofnuð.árið.1955.og.lék. lykil-
hlutverk. í. umbyltingu. bresks. atvinnu-. og.
stjórnmálalífs.á.árum.Margrétar.Thatchers.
með. því. að. miðla. hugmyndum. um. ágæti.
frjálsra.markaða ..Enn.eina.stofnun.af.þessu.
tagi. mætti. nefna,. . Instituto. Libertad. y.
Democracia.í.Líma.í.Perú,.en.Hernando.de.
Soto,. höfundur. bókarinnar. Leyndardómur
fjármagnsins,. er. stofnandi.og. forseti.henn-
ar .
Tilkoma. RSE. er. mikill. fengur. fyrir. þá.
sem.eru.orðnir.löngu.þreyttir.á.póstmódern-
ísku. og. þriðju. leiðar. miðjumoði. stofnana.
háskólamanna.sem.kostaðar.eru.af.almanna-
fé ..Á.undanförnum.árum.hefur.verið.nokk-
ur.skortur.á.íslenskum.þýðingum.á.vönduð-
um.bókum.og.fræðiritum.hægri.manna.sem.
boða.frjálsa.markaði ..En.senn.kann.að.verða.
bætt.úr.þessu.því.Leyndardómur fjármagns
ins.er.í.formála.sögð.sú.fyrsta.í.röð.þýðinga.á.
mikilvægum.ritum.um.nútíma.efnahagsmál.
sem. RSE. hyggst. gefa. út .. Hagfræðingarnir.
Ragnar.Árnason.og.Birgir.Þór.Runólfsson,.
sem.eru.ritstjórar.fræðirita.RSE,.rita.stutt-
an. en. fróðlegan. inngang .. Efni. bókarinnar.
er.þeim.skylt.en.báðir.hafa.fengist.við.hag-
fræðirannsóknir.á.eignarrétti,.meðal.annars.
á.auðlindum .
Í.Leyndardómi fjármagnsins.færir.de.Soto.
rök.fyrir.hugmyndum.sínum.um.að.kapítal-
isminn. þurfi. að. koma. þróunarríkjum. til.
bjargar.með.því.að.ná.til.allra.en.ekki.aðeins.
fárra. útvaldra .. Hann. telur. kapítalismann.
vera. á. villigötum. í. þróunarlöndunum. og.
fyrrverandi.kommúnistaríkjum ..Þegar.rætt.
er.um.neyð.þróunarríkjanna.og.aðstoð.Vest-
urlanda.í.opinberri.umræðu.er.oftast.fjallað.
um. skort. á. fjármagni. og. talað. um. kröfur.
um.styrki.og.niðurfellingu.skulda ..De.Soto.
telur.vanda.þróunarríkjanna.ekki.vera.skort.
á. fjármagni. heldur. skort. á. því. sem. hann.
kallar. eignarhaldskerfi,. sem. breytir. dauðu.
fjármagni.í.lifandi.fjármagn .
Rannsóknarhópur.de.Soto.gerði.kannanir.
í.fimm.borgum.í.þriðja.heiminum.og.eyddi.
mörg. þúsund. dögum. í. að. telja. byggingar.
sem.þar.eru ..Niðurstaða.hans.er.að.heildar-
verðmæti.fasteigna.sem.fátækt.fólk.í.þriðja.
heiminum. og. fyrrverandi. kommúnista-
ríkjum.ræður.yfir.en.á.ekki.lögformlega.sé.
að.verðmæti.að.minnsta.kosti.9,3.trilljónir.
Bandaríkjadala .. Sú. upphæð. er. nálægt. því.
að.vera.heildarverðmæti.allra.fyrirtækja.sem.
skráð. eru. á. verðbréfamörkuðum. í. tuttugu.
þróuðustu.ríkjum.heims .
Vandi.fátækari.hluta.heimsins.er.því.ekki.
skortur.á.fjármagni.að.mati.de.Soto.heldur.
skortur.á.getunni.til.að.virkja.þetta.fjármagn ..
De.Soto.líkir.fjármagninu.í.þessum.löndum.
við.vatn.í.stöðuvatni.sem.liggur.hátt.uppi.í.
Andesfjöllunum.–.„birgðir.af.ónýttri.staðar-
orku“ .. Birgðirnar. eru. ekki. nýttar. því. það.
skortir.vatnsaflsvirkjun.sem.er.hið.formlega.
eignarhaldskerfi ..Það.myndi.breyta.þessum.
eignum.í.lifandi.fjármagn .
Þetta.hefur.Vesturlandabúum.tekist.með.
öflugum.og.formlegum.eignarhaldskerfum.
sem.eiga.sér.langa.hefð.og.sögu ..Í.því.felst.
að.eignarhaldslýsingar.eru.til.og.vel.skráðar,.
þær. eru. aðgengilegar. og. upplýsingar. eru.
samræmdar.og.sameinaðar.í.eitt.kerfi ..Með.
þessu.móti.er.hægt.að.veðsetja.eignir,.skipta.
þeim.upp.eða.breyta.um.eðli.þeirra.þannig.
að. úr. geti. orðið. fjármagn. sem. hægt. er. að.
nota.til.frekari.fjárfestinga .
Í. bókinni. eru. sláandi. dæmi. um. hvern-
ig. aðstæður. í. þróunarlöndum. geta. verið ..
Rannsóknarhópur.de.Soto.opnaði.litla.fata-
saumastofu. í. úthverfi. Lima. og. þurfti. að.
eyða.289.dögum,.sex.tímum.hvern.dag,.til.
að. vinna. að. því. baki. brotnu. að. fá. öll. til-