Þjóðmál - 01.06.2006, Blaðsíða 50
48 Þjóðmál SUmAr 2006
Íslendingar.hafa.löngum.haft.þá.sérstöðu.í.öryggis-.og.varnarmálum,.að. telja.það.
viðfangsefni.annarra.að.tryggja.landi.þeirra.
hervarnir .. Þegar. Íslendingar. gerðust. aðilar.
að. Atlantshafsbandalaginu. (NATO). árið.
1949.var.það.með.því.skilyrði,.að.í.landinu.
yrði. ekki. her. á. friðartímum. og. aðildinni.
fylgdi.ekki.sú.kvöð.á.íslensk.stjórnvöld,.að.
þau.skyldu.stofna.her .
Eftir.lok.kalda.stríðsins.í.upphafi.tíunda.
áratugarins. breyttist. viðhorf. vestrænna.
þjóða.til.öryggis-.og.varnarmála ..Þótt.engin.
þessara. þjóða. hafi. lagt. niður. landvarnir.
í. hefðbundnum. skilningi,. er. nú. talað. um.
skil. á.milli.hervarna. til. að.verja. landsvæði.
ríkja.og.varnir.í.þágu.borgara.þessara.ríkja ..Í.
kalda.stríðinu.var.talið,.að.bein.tengsl.væru.
á.milli.landvarna.ríkisins.og.öryggis.borgara.
þess ..Nú.er.talið,.að.hætta.steðji.að.öryggi.
borgara. ríkis,. án.þess. að.öryggi. ríkisins. sé.
endilega.ógnað,.og.er.þá.litið.til.hættunnar.
af.hryðjuverkamönnum .
Í. þessari. grein. verður. annars. vegar. rætt.
um.ráðstafanir.til.að.tryggja.öryggi.íslenska.
ríkisins.og.hins. vegar. til. að. tryggja.öryggi.
borgara.þess .
Varnarsamningurinn
Í.inngangi. varnarsamnings. Íslands. og.Bandaríkjanna. frá. 1951. segir,. að. þar.
sem.Íslendingar.geti.ekki.sjálfir.varið.land.
sitt,. en. reynslan. hafi. sýnt,. að. varnarleysi.
lands.stofni.öryggi.þess.sjálfs.og.friðsamra.
nágranna. þess. í. voða,. og. þar. sem. tvísýnt.
sé. um. alþjóðamál,. hafi. Norður-Atlants-
hafsbandalagið. (NATO). farið. þess. á. leit.
við. Ísland. og. Bandaríkin,. að. þau. geri.
ráðstafanir. til. að. látin.verði. í. té. aðstaða.á.
Íslandi.til.varnar.landinu.og.þar.með.einnig.
til. varnar. svæði. því,. sem. Norður-Atlants-
hafssáttmálinn. (NATO-sáttmálinn). taki.
til,.með.sameiginlega.viðleitni.aðila.NATO.
til. að. varðveita. frið.og.öryggi. á.því. svæði.
Af vettvangi stjórnmálanna
_____________
Björn.Bjarnason
Nýskipan.öryggis-
og.varnarmála