Þjóðmál - 01.06.2006, Blaðsíða 55
Þjóðmál SUmAr 2006 53
og. sparnaðarkröfur. við. fjárlagagerð. ráðið.
ferðinni. í. afstöðu. Bandaríkjastjórnar. til.
Íslands.í.varnarviðræðunum ..Þar.líta.menn.
þannig. á,. að. þeir. geti. hagað. viðbúnaði.
sínum. hér. á. þann. veg,. sem. þeir. kjósa. og.
þurfi.í.raun.hvorki.að.spyrja.kóng.né.prest ..
Valur. Ingimundarson. sagnfræðingur.hefur.
í. nýlegri. grein. í. Skírni. (vor. 2006). rakið.
sögu. samskipta. íslenskra. og. bandarískra.
stjórnvalda.undanfarin.ár ..Hann.segir:.„En.
ákvörðun. Bandaríkjaforseta. endurspeglaði.
þá. tilhneigingu.Bush-stjórnarinnar. að. fara.
sínu.fram.einhliða.í.alþjóðamálum.(e ..uni-
lateralism) .. Það. átti. að. koma. íslenskum.
stjórnvöldum.í.skilning.um.það.í.eitt.skipti.
fyrir.öll.að.það.þjónaði.engum.tilgangi.að.
viðhalda. herviðbúnaði. á. Íslandi .. Þetta. er.
skýrt.dæmi.um.valdapólitík.í.anda.raunsæis-
hyggju ..“.
Ég. tel. þetta. einnig. skýrt. dæmi. um,.
hvers. vegna. Bush-stjórnin. á. sífellt. færri.
bandamenn. á. alþjóðavettvangi. og. nýtur.
sífellt. minni. stuðnings. heima. fyrir,. en. í.
annarri. grein. hér. í. þessu. hefti. Þjóðmála
segi. ég. frá. því,. hvernig. áhrifamenn. um.
mótun. stefnu. Bandaríkjanna. í. utanríkis-.
og. öryggsimálum. hafa. ekki. aðeins. horfið.
frá. stuðningi. við. Bush-stjórnina. heldur.
beinlínis.snúist.gegn.henni .
Þröngt.mat. á. hernaðarlegri. stöðu. ræður.
að. eigin. sögn. afstöðu. Bandaríkjastjórnar.
til. . skuldbindinga.hennar.gagnvart. Íslandi.
á. grundvelli. varnarsamningsins .. Hvorki.
innan. íslenska. stjórnkerfisins. né. meðal.
íslenskra. fræðimanna. eða. sérfræðinga. er.
nægileg. þekking. eða. reynsla. til. að. leggja.
mat.á.hernaðaráætlanir.eða.þann.mannafla.
og. tækjakost,. sem.þarf. til. að.hrinda.þeim.
í.framkvæmd ..Frá.því.að.öryggismálanefnd.
hvarf,.hefur.enginn.fyllt.það.skarð,.sem.þá.
Bjarni..Benediktsson.
hafði.manna.mest.áhrif.
á.mótun.íslenskrar.
utanríkisstefnu ..Bjarni.
var.utanríkisráðherra.
á.árunum.1947–1953.
og.hafði.forystu.um.
inngöngu.Íslands.í.
Atlantshafsbandalagið.
1949.og.gerð.varnar-
samningsins.við.
Bandaríkin.1951 ..Hér.
er.Bjarni.á.fundi.með.
einum.áhrifamesta.
stjórnmálamanni.
eftirstríðsáranna,.
Dean.Acheson,.utan-
ríkisráðherra.Banda-
ríkjanna.á.árunum.
1947–1952 .
Úr.bókinni.Bjarni
Benediktsson í augum
samtíðarmanna.(1983) .