Þjóðmál - 01.06.2007, Blaðsíða 90
88 Þjóðmál SUmAR 2007
miklu. leyti. rakin. í. ellefu. köflum. sem. allir.
bera.yfirskriftina.„stjórnmál“.og.er.í.hverjum.
kafla.fjallað.um.tiltekin.árafjölda ..Stjórnmál.
koma.þó.við.sögu.í.ýmsum.öðrum.köflum,.
eins.og.gefur.að.skilja ..Það.er.aldrei.auðvelt.
verk.að.draga.saman.á.nokkrum.blaðsíðum.
mikla.sögu.og.langa.svo.öllum.líki ..Þannig.
er. hinn. marxíski. andi. sem. víða. svífur. yfir.
vötnum. í. Íslandssögunni í máli og myndum.
varla. við. allra.hæfi ..Hann.kemur. t .d .. fram.
í.umfjöllun.um.stofnun.stjórnmálaflokka.á.
öðrum.og.þriðja.áratug.20 ..aldar.(bls ..344–
346). þar. sem. höfundum. verður. alltíðrætt.
um. „stéttahagsmuni“. og. „stéttarvitund“ ..
Um. Sjálfstæðisflokkinn. segir. að. hann. hafi.
öðru.fremur.verið.„á.móti.flokkapólitík“.og.
þótt. „ákveðin. grundvallarsjónarmið“. hafi.
verið.til.staðar.hafi.þau.verið.„það.teygjanleg.
að.flestir.gátu.sætt.sig.við.þau .“.„Í.raun.var.
flokkurinn. ekki. fjandsamlegur. neinum. né.
algerlega. fylgjandi. einhverjum. sérstökum .“.
Þetta. eru. óneitanlega. nokkuð. sérstök.
ummæli .. Andstæðingar. flokksins. virðast.
a .m .k .. ekki. hafa. velkst. í. vafa. um. það. fyrir.
hvað. flokkurinn. stóð. og. stuðningsmenn.
hans.voru.varla.svo.skyni.skroppnir.að.þeir.
hafi.ekki.vitað.hvað.þeir.kusu .
Galli. við. frásögn. höfunda. er. að. hana.
skortir. víða.hold.og.blóð ..Það. er. stundum.
eins. og. atburðir. hafi. gerst. án. þess. að. fólk.
hafi.komið.þar.nálægt ..Einstaklingar.eru.þó.
ekki.síður.gerendur.en.þolendur.í.sögulegri.
þróun ..Ekkert.gerist.af.sjálfu.sér ..Dæmi.um.
sagnaritun. í. þolmynd,. sem. svo. má. kalla,.
er. að. finna. í. inngangi. þar. sem. sagt. er. frá.
umskiptum. á. íslensku. þjóðfélagi. undir. lok.
20 .. aldar .. Þar. segir:. „Það. var. ekki. fyrr. en.
komið.var.undir.aldamótin.2000.að. löngu.
tímabærar.breytingar.fóru.að.verða.á.mörgum.
sviðum.í.íslensku.samfélagi ..Þær.breytingar.
voru.knúnar.áfram.af.illri.nauðsyn,.að.mati.
flestra. stjórnmálamanna,. vegna. þátttöku.
landsins.í.evrópsku.og.alþjóðlegu.samstarfi“.
(bls ..11) .. Ill.nauðsyn.er.kyndug. skepna.en.
greinilega. áhrifamikil .. Voru. það. þá. ekki.
einstaklingar,.flokkar.og.samtök.sem.knúðu.
á.um.breytingar,.t .d ..aukið.frelsi.í.atvinnulífi.
og. Evrópusamstarf,. oft. gegn. hatrammri.
andstöðu?
Frásögn. af. stjórnmálasögu. áranna. frá.því.
um. og. eftir. 1990. og. fram. yfir. aldamótin.
2000. er. merkilega. sviplaus. (bls .. 466-467) ..
Hún. ber. ekki. með. sér. að. á. þessum. árum.
hafi. Davíð. Oddsson. verið. lang. áhrifamesti.
stjórnmálamaður. landsins ..Er.hægt. að.gefa.
raunsanna. mynd. af. stjórnmálaþróun. þessa.
tímabils. án. þess. að. fara. orðum. um. þátt.
Davíðs?. Annað. dæmi. af. þessum. toga. er. í.
umfjöllun.um.Ísland.og.Evrópu.og.söguleg.
umskipti. í. utanríkismálum. um. og. upp. úr.
1990 .. Þar. er. hvergi. minnst. á. Jón. Baldvin.
Hannibalsson.(bls ..472–473) ..Var.hann.þó.
utanríkisráðherra.samfellt.frá.1988.til.1995.og.
atkvæðamesti.talsmaður.þess.að.Íslendingar.
samþykktu. EES-samninginn .. Það. virðist.
stundum.tilviljanakennt.hvaða.einstaklingar.
rata.á.síður.ritsins.og.hverjir.liggja.óbættir.hjá.
garði ..Auk.nafns.Jóns.Baldvins.er.Ingibjörgu.
Sólrúnu. Gísladóttur. t .d .. hvergi. að. finna.
á. nafna-. og. atriðaorðaskrá .. Eflaust. mun.
ýmsum.þykja.það.nokkuð.undarlegt .
Ítarlega. heimildaskrá. er. að. finna. aftast.
í. ritinu. og. greinilegt. er. að. höfundar. hafa.
lagt.metnað. sinn. í. að. taka. tillit. til. nýjustu.
rannsókna. í. sagnfræði. og. miðla. nýjum.
viðhorfum .. Sumt. er. býsna. athyglisvert.
eins. og. fullyrðingar. þeirra. um. útbreiðslu.
skóga. við. landnám .. Þeir. segja. að. skógar.
hafi.þakið.um.átta.þúsund. ferkílómetra.en.
ekki. 25 .000. eins. og. oft. hafi. verið. haldið.
fram. (bls .. 22) .. Ekki. munu. þó. allir. á. eitt.
sáttir. í. þessum. efnum.og.hafa. sumir. orðið.
til. að. draga. þessa. niðurstöðu. í. efa .. Annað.
dæmi. um. breyttar. áherslur. frá. því. sem.
áður.var.er.umfjöllun.um.sjálfstæðisbaráttu.
19 .. aldar ..Djarfar. og.nýstárlegar. kenningar.
Guðmundar.Hálfdanarsonar.um.íhaldssemi.
bænda.og.andstöðu.þeirra.við.frjálslyndi.og.