Þjóðmál - 01.06.2007, Blaðsíða 95
Þjóðmál SUmAR 2007 93
bókmenningin. var. flutt. til. landsins. fyrir.
tilstuðlan. þeirra. sem. þar. sátu .. Veraldleg.
umsvif. stólanna. voru. svo. mikil. að. helst.
mætti.jafna.þeim.við.umfang.stærstu.einka-
fyrirtækja. hérlendis. nú. á. tímum .. Á. þeim.
sátu. þeir. höfðingjar. landsins. sem. í. raun.
voru. undirtyllur. erkibiskupa. og. páfa. og.
síðar.konungsins. í.Kaupmannahöfn ..Vegna.
þeirra. tengsla. áttu. erlendir. straumar. og.
nýmæli.greiðari.aðgang.að.íslensku.þjóðinni.
en. ella. hefði. orðið,. hefði. þeirra. ekki. notið.
við .. Af. ýmsum. ástæðum. hnignaði. veldi.
biskupsstólanna. á. öldunum. eftir. siðbótina.
og. svo. fór. að. undir. lok. 18 .. aldar. lögðust.
þeir.af ..Um.sögu.Skálholts.og.Hóla.eftir.að.
biskupsembætti.var.stofnsett.í.Reykjavík.og.
landið.allt.sett.undir.þann.biskup.er.þar.sat,.
rita.vígslubiskuparnir.sr ..Sigurður.Sigurðar-
son.og.sr .. Jón.Aðalsteinn.Baldvinsson ..Um.
allt.þetta.og.svo.miklu.meira.má.lesa.í.þessu.
stórfróðlega.verki,.Sögu biskupsstólanna .
Söguþyrstir. ættu. ekki. að. láta. hið.
fornaldarlega.útlit.bókarinnar.fæla.sig.frá.því.
að.kynnast.innihaldi.hennar ..En.eflaust.hefur.
það. vakað. fyrir. hönnuði. bókarkápunnar.
að. kalla. fram. hugrenningatengsl. við. fyrstu.
prentsmiðjuna. á. Hólum,. þá. er. Jón. biskup.
Arason. flutti. til. landsins. á. þriðja. áratugi.
sextándu.aldar .
Mikilvægt.innlegg.í.
eldfima.umræðu
Birgir.Tjörvi.Pétursson.(ritstj .).o .fl .:.Þjóðareign,.
ritgerðasafn,.Bókafélagið.Ugla.í.samvinnu.við.
RSE,.Reykjavvík.2007,.160.bls .
Eftir.Birgi.Ármannsson
Deilur.um.fyrirkomulag.fiskveiðistjórn-unar.hafa.sett.mjög.mark.sitt.á.stjórn-
málaumræður. hér. á. landi. síðustu. tvo. til.
þrjá.áratugi ..Deilt.hefur.verið.um.grundvöll.
aflamarkskerfisins,. úthlutun. aflaheimilda,.
framsal.þessara.heimilda,.skattlagningu.eða.
annars.konar.gjaldtöku.vegna.nýtingarrétt-
ar.og.ótal.fleiri.atriði.tengd.þessu.kerfi ..Á.
Alþingi.hefur.hvað.eftir.annað.verið.tekist.
á.um.þessi.mál.en.niðurstaðan.jafnan.orðið.
á.þá.leið.að.festa.kerfið.fremur.í.sessi.en.að.
veikja.það ..
Undanfarin.ár.hafa.þessar.deilur.blandast.
inn.í.umræður.um.endurskoðun.stjórnar-
skrárinnar. með. þeim. hætti,. að. háværar.
kröfur.hafa.verið.gerðar.úr.ýmsum.áttum.
um. að. binda. í. stjórnarskrá. ákvæði. um.
að. auðlindir. sjávar. skuli. vera. sameign.
þjóðarinnar. eða. þjóðareign .. Ágreiningur.
um.þetta. efni. reis.hátt. á. liðnu.vori.þegar.
raunverulega. hrikti. í. stoðum. ríkisstjórnar.
Sjálfstæðisflokks. og. Framsóknarflokks.
vegna.mismunandi.hugmynda.um.orðalag.
og.túlkun.ákvæðis.í.frumvarpi.til.stjórnskip-
unarlaga,. sem. þá. var. lagt. fram. en. var. á.
endanum. vísað. til. stjórnarskrárnefndar.
til. frekari. meðferðar .. Þannig. var. aftengd.
sú. pólitíska. sprengja,. sem. um. tíma. setti.
samstarf. stjórnarflokkanna. í. uppnám ..
Óhætt.er.að.fullyrða.að.sú.niðurstaða.hefði.
ekki. náðst. nema. vegna. góðs. samstarfs. og.
trúnaðartrausts. milli. formanna. flokk-
anna,. en. á. hinn. bóginn. er. jafn. ljóst. að.
atburðarásin. öll,. og. þá. einkum. þeir. innri.
veikleikar.Framsóknarflokksins.sem.í.henni.
birtust,.urðu.ekki.til.að.auka.tiltrú.margra.
sjálfstæðismanna.á.áframhaldandi.samstarfi.
flokkanna.að.kosningum.loknum,.einkum.
í.ljósi.þess.nauma.meirihluta.sem.slík.stjórn.
hefði.haft.á.þingi .
Frá. því. að. Auðlindanefndin. svokallaða.
skilaði. niðurstöðum. sínum. árið. 2000.
hafa. hugmyndir. um. þjóðareignarákvæði.
í. stjórnarskrá.byggt. á. því. að.um.almennt.
ákvæði.yrði.að.ræða,.sem.tæki.til.allra.auð-
linda.lands.og.hafs.sem.ekki.lúta.einkaeign-
arrétti .. .Engum.vafa.er.þó.undirorpið,.að.