Þjóðmál - 01.09.2007, Blaðsíða 37
Þjóðmál HAUST 2007 35
Einkaframtakið. reið. á. vaðið. við.hagnýtingu.rafmagns.á.Íslandi.í.byrjun.
20 ..aldar,.en.sú.leið.var.samt.valin.er.frá.leið,.
að. rafveitur. og. hitaveitur. yrðu. í. opinberri.
eigu,. þó. að. slíkt. sé. engan. veginn. sjálfsagt.
mál.fremur.en.t .d ..opinber.verzlunarrekstur ..
Einkaframtakið.sinnir.ýmissi.grunnþjónustu.
við.almenning,.en.opinber.rekstur.veitna.var.
afsprengi.síns.tíma ..
Á.4 ..tug.20 ..aldar.hófst.hagnýting.lághita.
í. jörðu. að. nokkru. ráði .. Á. síðari. hluta. 20 ..
aldar. tóku. Íslendingar. tæknilega. forystu.
með.samnýtingu.háhita.til.rafmagnsvinnslu,.
hitaveitu. og. ferðaþjónustu. í. svonefndum.
auðlindagörðum ..
Í. byrjun. 21 .. aldar. varð. raforkunotkun. á.
mann.mest.á.Íslandi.allra.landa,.og.sjálfbær.
orkunotkun.náði.80%.heildarorkunotkunar.
með. Kárahnjúkavirkjun .. Skara. Íslendingar.
fram. úr. öðrum. iðnvæddum. þjóðum. að.
þessu.leyti ..
Með. lögfestingu. samnings. við. Alusuisse.
um. álverið. í. Straumsvík. og. Búrfellsvirkjun.
árið.1966.hófst.umtalsverð.orkukræf.iðnað-
arframleiðsla. í. landinu .. Gæti. Ísland. innan.
nokkurra. ára. skákað. Noregi. sem. mesta.
álútflutningsland. Evrópu .. Árið. 2006. nam.
útflutningsverðmæti. orkukræfs. iðnaðar. á.
Íslandi. 26%. af. heildarverðmætum. vöru-
útflutnings,. og. árið. 2008. mun. þetta. verð-
mætahlutfall.að.líkindum.fara.yfir.40% ...
Ef. svo. fer. fram. sem. horfir,. verður. út-
flutningsverðmæti.stóriðjunnar.á.árinu.2008.
meira.en.sjávarútvegsins ..
Það.er.kunnara. en. frá.þurfi.að. segja,. að.gríðarleg. grózka. er. um. þessar. mundir.
í. íslenzkum. virkjanafyrirtækjum. og. ráð-
gjafarfyrirtækjum. á. sviði. orkubeizlunar.
vatnsfalla. og. jarðvarma .. Birtingarmynd.
þessa. er,. að. Íslendingar.hafa.haslað. sér.völl.
á. erlendum. mörkuðum. á. þessum. sviðum ..
Þar.er.um.að.ræða.útflutning.tækniþjónustu.
á.grundvelli.þekkingaröflunar,.sem.átt.hefur.
sér.stað.við.framkvæmdir.hér.innanlands.við.
orkuöflun.til.stóriðju ..Mega.stjórnvöld.með.
engu.móti.bregða.fæti.fyrir.þessa.þróun.með.
stöðvun.virkjanaframkvæmda.innanlands ....
Við. árslok. 2007. mun. orkunotkun. stór-
iðju. á. Íslandi. samsvara. um. 10. terawatt-
stunda. ársnotkun. eða. tveimur. þriðju. af.
heildarraforkunotkun. landsmanna. (hálf.
terawattstund.jafngildir.raforkunotkun.allra.
heimila.í.landinu) ..Þá.verður.svo.komið,.að.
raforkunotkun.mun.nema.um.50.MWh/íb.
[mega-wattstundum. á. íbúa] . . Iðnvæðingin.
skýtur. traustum. stoðum. undir. tækniþekk-
ingu.og.verkmenningu.landsmanna.og.gerir.
að. verkum,. að. þjóðfélagið. getur. staðið. af.
sér. efnahagsleg. áföll. af. völdum. stórfellds.
stjórnskipaðs. aflasamdráttar. í. þorskveiðum.
á. Íslandsmiðum,. sem. þýða. mun. um. 13%.
Bjarni.Jónsson
Orkumál.og.hagsmunir
Íslands