Þjóðmál - 01.09.2007, Blaðsíða 44
42 Þjóðmál HAUST 2007
nefndir. sem. hentugt. skjól .. Skátar. áttu.
einnig.að.vera.viðbúnir.loftárásum.í.útilegu ..
Skyldu.þeir.æfa.sig.í.að.taka.upp.tjaldbúðir.
og.flytja.þær.í.flýti.á.sem.minnst.áberandi.
stað ..Loftárásarhætta. í. stórum.tjaldbúðum.
var.talin.það.mikil.að.árið.1943.þurfti.meira.
að. segja. sérstakt. leyfi. ríkisstjórnarinnar.og.
stjórnar.setuliðsins.til.að.skátar.gætu.haldið.
landsmót.sitt.að.Hreðavatni .6
Daginn. eftir. hernám. Íslands. 11 .. maí.1940. var. skipuð. sérstök. loftvarna-
nefnd.sem.í.áttu.sæti:.Agnar.Kofoed-Hansen.
formaður,. lögreglustjóri. og. skáti,. Valgeir.
Björnsson.bæjarverkfræðingur,.Gunnlaugur.
Briem. símaverkfræðingur,. Gunnlaugur.
Einarsson. læknir,. formaður. Rauða. kross.
Íslands,. og. dr .. Helgi.Tómasson. yfirlæknir.
og. skátahöfðingi,. fulltrúi. Bandalags. ís-
lenskra. skáta .7. Stjórnendur. setuliðsins.
gerðu. lögreglu. og. loftvarnarnefnd. ekki.
alltaf. viðvart. ef. þýskar. flugvélar. sáust. á.
sveimi. í. grennd. við. bæinn. og. þess. vegna.
þurfti. loftvarnanefnd. að. koma. sér. upp.
svokölluðu. „eftirgrennslanakerfi“ .. Var. þá.
varðmaður.hafður. í. turni.Landakotskirkju.
allan. sólarhringinn. og. gerði. bækistöð.
loftvarnanefndar. í.kjallara.Oddfellowhúss-
ins.viðvart.ef.sást.til.þýskra.véla ..Voru.skátar.
fengnir. til. að. annast. þetta. eftirlit .. Aðrar.
ráðstafanir. nefndarinnar. voru. að. koma.
upp.fjölmennum.loftvarnasveitum ..Í.þeim.
voru. nokkur. hundruð. manns,. þar. af. 50.
menn.í.ruðningsliði,.aðallega.iðnaðarmenn;.
vatnsveitulið,. skipað. verkfræðingum,.
iðnaðarmönnum.og.skátum.og.Hjálparsveit.
skáta,.36.alls,.sem.veita.áttu.særðum.fyrstu.
hjálp. og. flytja. á. læknavarðstöðvar .. Um.
30. skátar. voru. í. almennri. aðstoðarsveit.
sem. annaðist. meðal. annars. símavörslu. og.
6 Páll H . Pálsson, viðtal 27 . mars 2003 . Páll var mótsstjóri. . . . . . . . . . .
á.þessu.móti .
7 BSR . 21089 . Fundargerðarbók loftvarnanefndar, 12 .. . . . . .
5 .1940 .
sendiferðir .. Þá. voru. 11. hjúkrunarkonur. í.
hjúkrunarsveit,.auk.26.skátastúlkna ..Fjórar.
hjálparsveitir.heimila,.með.20.konum.hver,.
skyldu. sjá. um. heimilishald. eftir. loftárásir.
og. aukinheldur. var. almenn. aðstoðarsveit.
til.taks.sem.meðal.annars.annaðist.byrgis-
vörslu .8.Svo.sem.sjá.má.af.þessari.upptaln-
ingu.var.þáttur. skáta.mikill.og.því. rétt.að.
glöggva.sig.betur.á.viðbúnaði.þeirra ..
Strax. daginn. eftir. hernám. Reykjavíkur.
var. hafist. handa. við. endurskipulagningu.
Hjálparsveitar. skáta ..Róversráð.Skátafélags.
Reykjavíkur. ákvað. á. fundi. sínum. þann.
dag. að. taka. að. sér. starfrækslu. og. stjórn.
sveitarinnar. samkvæmt. ósk. og. ákvörðun.
stjórnar. félagsins .. Tillaga. róversráðs. var. á.
þá. lund. að. 36. félögum. sveitarinnar. yrði.
skipt. í. sex. flokka. sem. starfa. skyldu. á. sex.
hjálparstöðvum.lækna.og.hjúkrunarkvenna.
víðs. vegar. um. bæinn .. Þeir. myndu. annast.
fyrstu. hjálp. og. koma. særðum. mönnum.
til. læknavarðstöðvanna. kæmi. til. loftárása ..
Fyrir.hverjum.flokki.yrði.foringi.sem.boðaði.
flokkinn.og.stjórnaði.starfi.hans ..Einnig.var.
skipaður.fyrsti.og.annar.varaforingi.sem.taka.
átti. við. störfum. flokksforingjans. ef. hann.
félli .9.1 ..flokkur.var.við.Austurbæjarskólann,.
2 .. flokkur. hélt. til. við. Landakotsspítala,.
stöð. 3 .. flokks. var. við. Landspítalann,. 4 ..
flokkur.kom.sér.fyrir.við.Hvítabandið.(við.
Skólavörðustíg).og.5 ..flokkur.var.staðsettur.
við.Slökkvistöðina ......
Raunar.voru.loftvarnasveitirnar.tvískiptar.
því. auk.þeirra. sveita. sem. fyrr. eru.nefndar.
voru. flokkar. skáta. sem. sáu. um. almenna.
aðstoð,.svo.sem.vatnsveitulið.sem.gæta.skyldi.
aðalvatnsæðanna. til. bæjarins. og. flokkar.
sem. sáu. um. ýmis. önnur. loftvarnastörf:.
símavörslu,. sendiferðir. og. fleira .. Stöðvar.
almenns. liðs. voru. við. Landspítalann,.
Austurbæjarskólann,. Hvítabandið,. Líkn,.
8 BSR . 21089 . Lúðvík Guðmundsson, skýrsla 8 . ágúst. . . . . . . .
1940 .
9 Jón Mýrdal, viðtal 29 . október 2003 ... . . . . .