Þjóðmál - 01.12.2007, Blaðsíða 47
Þjóðmál VETUR 2007 45
og.svo.er.það.hið.sérstaka.dæmi.um.evruna.
og.evrusvæðið .
Ríki.án.eigin.gjaldmiðla
Það. er. óþarfi. að. eyða. tíma. í. að. fjalla.um. lönd. sem. hafa. tekið. upp. annan.
gjaldmiðil.vegna.óstjórnar.í.peningamálum ..
Það. á. ekki. við. um. Ísland .. Hins. vegar. er.
rétt.að.nefna.að.þessi.hópur. landa.er.ekki.
bundinn. við. svokölluð. „bananalýðveldi“ ..
Bretland. var. í. þessum. hópi. um. tíma,.
þegar. það. gerðist. aðili. að. gengissamstarfi.
Evrópu.(ERM).og.tengdist.þar.með.þýska.
markinu. eftir. að. hafa. glímt. við. vandamál.
við. stjórn. peningamála. um. árabil .. Með.
því.var.Bretland.í.reynd.að.flytja.inn.stjórn.
peningamála. frá. Þýskalandi. enda. var. hún.
betri.en.sú.sem.bauðst.heima.fyrir .
Það. er. áhugaverðara. og. á. betur. við. að.
fjalla. um. ríki. sem. hafa. sökum. smæðar.
sinnar.ákveðið.að. skynsamlegra. sé.að. taka.
upp.gjaldmiðla.annarra.ríkja.heldur.en.að.
stjórna. sínum.eigin. gjaldmiðli .. Sum. ríki. í.
Suður-Ameríku. eru. dæmi. um. þetta .. Þau.
voru.svo.opin.fyrir.flæði.fjármagns.og.vara,.
og. algerlega. áhrifalaus. um. verðlagningu.
þess.sem.þau.framleiddu,.að.einfaldast.var.
að.taka.upp.gjaldmiðil.Bandaríkjanna,.sem.
þau.áttu.mest.viðskipti.við .2.Á.19 ..öld.og.
fram. á. miðja. 20 .. öld. tóku. ýmis. ríki. upp.
svokölluð. myntráð. og. festu. í. reynd. gengi.
síns. gjaldmiðils. kirfilega. við. gjaldmiðil.
annars. ríkis .. Hér. var. oft. um. að. ræða.
nýlenduþjóðir. sem. festu. gengi. gjaldmiðils.
síns. við. gjaldmiðil. nýlenduveldisins .. Með.
slíku. myntráði. fengu. þessi. smærri. ríki.
aðgang. að. öflugum. fjármálamarkaði. og.
tryggðu. framboð. af. stöðugu. lánsfé .. Sum.
þessara. ríkja. halda. enn. í. þetta. skipulag,.
svo. sem. Guernsey,. Jersey. og. Singapore ..
(Guernsey.og.Jersey.gefa.m .a .s ..út.gjaldmiðil.
2 Um þessi lönd og ástæður þeirra ákvarðana er ítarlega. . . . . . . . . .
fjallað.af.Kenen,.1969 .
sem.heitir. sterling;. en.þrátt. fyrir. að. skipta.
á.jöfnu.við.sterlingspund.er.það.ekki.sami.
gjaldmiðillinn,. gjaldeyrisvarasjóðum. er.
haldið.úti.til.að.verja.gjaldmiðilinn.og.það.er.
mögulegt.að.tengja.hann.öðrum.gjaldmiðli.
en.sterlingspundi .)
Að. lokum. komum. við. að. evrunni. og.
Myntbandalagi. Evrópu .. Hér. höfum. við.
einstakt.tilfelli.—.gjaldmiðil.án.ríkis ..Þetta.
fyrirkomulag.hefur.verið.gagnrýnt,.t .d ...af.
Wickens. (2007). sem.gerir. á.nútímalegan.
hátt. sömu. athugasemdir. og. Hartland.
gerði.varðandi.Bandaríkin.(1949).og.getið.
var.hér. að.ofan ..Það.á. enn.eftir. að. reyna.
verulega.á.evrópska.myntsamstarfið.vegna.
mismunandi. efnahagsaðstæðna. í. aðildar-
löndum.þess,.en.Wickens.heldur.því.fram.
að.þrýstingur.á. slíka.þolraun. sé. smátt.og.
smátt.að.aukast .3
Á.Ísland.að.halda.krónunni?
Röksemdirnar. sem. raktar. hafa. verið.hér. fyrr. sýna. það. nokkuð. skýrt,. að.
Ísland.þarf.ekki.að.halda.krónunni ..Ísland.
er. lítið,. verðsveigjanlegt,. opið. hagkerfi,.
með. menntað. og. aðlögunarhæft. vinnuafl ..
Ísland. byggir. ekki. á. sveigjanlegum.
framleiðslugreinum.en.hefur.ekki.burði.til.
að.hreyfa.alþjóðlega.verðlagningu..á.fram-
leiðsluvörum. sínum,. sem. þýðir. að. ekki.
eru. sterk. rök. fyrir. því. að. halda. í. íslensku.
krónuna .
Þrátt. fyrir. að. Ísland. njóti. ekki. mikils.
ávinnings. af. eigin. gjaldmiðli. er. ekki. sjálf-
sagt. að. álykta. sem. svo. að.best. sé. að.kasta.
honum .. Það. gæti. hugsast. að. enginn. sér-
stakur. ávininngur.væri. af.því. að. taka.upp.
gjaldmiðla. annarra .. Á. hinn. bóginn. er.
ástæða. til. að. benda. á,. að. ekkert. ríki,. jafn.
3 Rockoff, 2003, heldur því fram að í samanburði við. . . . . . . . . .
Bandaríkin.muni.það.taka.evrusvæðið.mörg.ár,.a .m .k.eina.
öld,.að.verða.nægilega.þróað.til.að.standast.áföll ..Wickens.
gefur.til.kynna.að.það.muni.ekki.fá.nægan.tíma .