Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2014, Blaðsíða 44

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 3. tbl. 90. árg. 201440
• Hvaða sýn hafa hjúkrunarfræðingar og læknar á SAk á eigið
hlutverk í kjölfar stórslysa og hamfara?
• Hvaða hæfni telja hjúkrunarfræðingar og læknar á SAk að sé
þeim nauðsynleg til að geta tekist á við eigið hlutverk í kjölfar
stórslysa og hamfara?
• Hvaða kennslu og þjálfunaraðferðir telja hjúkrunarfræðingar
og læknar á SAk að best sé að nota til að bæta þekkingu
þeirra á eigin hlutverki og auka hæfni til starfa í kjölfar
stórslysa og hamfara?
• Hvaða sýn hafa hjúkrunarfræðingar og læknar á SAk á
mikilvægi teymisþjálfunar fyrir árangursríkt starf í kjölfar
stórslysa og hamfara?
AÐFERÐAFRÆÐI
Rannsóknaraðferð
Í þessari rannsókn var notuð eigindleg rannsóknaraðferð
þar sem gagna var aflað með rýnihópaviðtölum sem greind
voru með eigindlegri innihaldsgreiningu. Rýnihópaaðferðin
er rannsóknaraðferð þar sem rannsakandi velur saman hóp
einstaklinga sem deila sameiginlegri þekkingu eða reynslu,
ræðir við þá í litlum hópum eftir ákveðnum aðferðum og setur
fram niðurstöður eftir vandlega greiningu á þeim gögnum sem
fengust í rýnihópunum (Sóley S. Bender, 2003). Mikið hefur verið
skrifað um rýnihópaaðferðina en erfitt er að finna greinargóðar
leiðbeiningar varðandi greiningu gagna, framsetningu og
rökstuðning niðurstaðna. Sammerkt kenningum um greiningu
eigindlegra gagna er þó að rannsóknargögnin eru flokkuð
á kerfisbundinn hátt í þeim tilgangi að gefa skýra mynd af
viðfangsefninu (Elo og Kyngäs, 2008; Hsieh og Shannon,
2005; Sóley S. Bender, 2003).
Þátttakendur
Við val á þátttakendum í rýnihópa var notað tilgangsúrtak.
Rýnihópar í þessari rannsókn voru fjórir og samsetning þeirra
mismunandi. Þýði hvers rýnihóps var þannig skilgreint:
Rýnihópur 1 Hjúkrunardeildarstjórar á SAk.
Rýnihópur 2 Læknar starfandi á SAk og hjúkrunarfræðingar
af slysa­ og bráðamóttöku SAk.
Rýnihópur 3 Hjúkrunarfræðingar af slysa­ og bráðamóttöku
sem ekki tóku þátt í rýnihóp 2.
Rýnihópur 4 Hjúkrunarfræðingar á SAk sem ekki voru
starfandi á slysa­ og bráðamóttöku.
Valdir einstaklingar sem uppfylltu skilyrði fyrir þátttöku í
rýnihópunum fengu sendan tölvupóst með kynningarbréfi
vegna rannsóknarinnar. Áhugasamir fengu í kjölfarið nánari
upplýsingar um framkvæmd rýnihópaviðtalanna.
Þátttakendur í rýnihópum voru alls 17 en í hverjum rýnihóp
voru þrír til fimm einstaklingar. Algengt er að fjöldi þátttakenda
í rýnihópum sé fjórir til tíu en hafi þátttakendur sérþekkingu
á viðfangsefninu er mögulegt að notast við rýnihópa sem
í eru einungis þrír til fjórir einstaklingar (Onwuegbuzie o.fl.,
2009). Fimmtán hjúkrunarfræðingar og tveir læknar voru í
rýnihópunum. Enginn þátttakenda hafði unnið skemur en þrjú
ár hjá SAk og margir höfðu yfir tíu ára starfsreynslu. Ekki verða
gefnar nánari lýsingar á þátttakendum í rýnihópum þar sem
Sjúkrahúsið á Akureyri er lítil stofnun og auðvelt væri að rekja
svör til einstaklinga væru hagir þeirra tilgreindir.
Gagnasöfnun
Spurningar fyrir rýnihópaviðtölin voru samdar með hliðsjón
af rannsóknarspurningum og tilgangi rannsóknar auk þess
sem ítarleg yfirferð á fræðilegu efni nýttist við gerð þeirra.
Aðalspurningarnar voru fimm en auk þeirra voru tíu spurningar
sem ætlað var að opna umræðuna og stýra henni að
viðfangsefninu.
1. Hvernig metur þú getu SAk til að takast á við stórslys eða
hamfarir?
2. Hvert telur þú vera hlutverk þitt í kjölfar stórslysa eða
hamfara?
3. Hvaða hæfni telur þú að sé nauðsynleg til að geta tekist á
við eigið hlutverk í kjölfar stórslysa eða hamfara?
4. Hvaða kennslu og þjálfunaraðferðir telur þú að best sé að
nota til að bæta þekkingu á eigin hlutverki og auka hæfni til
starfa í kjölfar stórslysa eða hamfara?
5. Telur þú þjálfun í teymisvinnu vera mikilvæga fyrir árangursríkt
starf í kjölfar stórslysa og hamfara?
Rýnihópaviðtölin fóru öll fram í fundarherbergi á Sjúkrahúsinu
á Akureyri. Hvert viðtal stóð í tæpan klukkutíma og voru þau
tekin á tíu daga tímabili í febrúar 2012. Viðtölin hófust á því
að stjórnandi gerði þátttakendum grein fyrir tilgangi viðtalanna
og hvernig þau færu fram. Farið var yfir samþykkisbréf
rannsóknarinnar og ítrekað að þátttakendur þyrftu ekki að
svara öllum spurningum og gætu hætt þátttöku hvenær sem
var. Viðtölin voru hljóðrituð og skrifuð orðrétt í tölvu.
Gagnagreining
Við úrvinnslu gagna úr rýnihópum var notuð eigindleg
innihaldsgreining. Gagnagreiningin byggðist á skrifum Massey
og líkani Kruegers. Aðferð Kruegers byggist á því að minnka
gagnamagnið með skipulagðri yfirferð (Krueger og Casey,
2000). Byrjað var á því að aðgreina þau gögn úr viðtölum
sem tilheyrðu aðalspurningunum. Flokkuð voru saman svör
ólíkra þátttakenda við sömu spurningu. Gögnin voru samhliða
skoðuð út frá upplýsingum sem gátu gefið nánari lýsingu á
viðfangsefninu og að lokum voru greind þau gögn sem voru
óvænt eða vörpuðu nýju ljósi á viðfangsefnið (Krueger og
Casey, 2000; Massey, 2011).
Rannsóknarsiðfræði
Leitað var eftir upplýstu samþykki þátttakenda og þess
gætt að í rannsóknarniðurstöðum væri ekki að finna
persónugreinanlegar upplýsingar. Rannsóknin fékk leyfi númer
153/2011 frá siðanefnd Sjúkrahússins á Akureyri.
NIÐURSTÖÐUR
Fjallað verður um niðurstöðurnar út frá eftirfarandi þemum:
Viðbragðsgetu, starfshlutverki og stjórnun, hæfni og þjálfun.