Morgunblaðið - Sunnudagur - 06.09.2015, Blaðsíða 6

6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6.9. 2015
HEIMURINN
NDR
LON aka vinvöld í Bretlandi hafa ákv
nskra flóttamanna ðbót við þá sem fyí vi
u, a sráðherra í vikunni. Hannsögn Davids Camerons forsætier ð
sagði ylda” til að taka við fleirið Bretum bæri ,,siðferðisleg ska
flót myndu koma beint úr búðum semönnum. Umræddir flóttamennta re star
hafa rlendinga í landamærahéruðverið fyrir hundruð þúsunda Sý nda eins
Þannig yrði komið í veg fyrórdaníu, Líbanons og Tyrklands.og J ð fólkið þyrfti að
sem þegar hefði kohættulegt ferðalag tille Evrópuggja á sig .
BANDARÍKIN
WASHINGTON ú tilnst bendirFl
ss að andstæþe
á ngindaríkjaþiB
nanginn við Írasam
kutilrrþei
við aðhafi
lendrafella
num erfjöl
ætlunin að ér upp
kjarnavopn rýna
hann. Er m ga
verði aflétt
mikið fé se
ýmsa hryð
demókrata
fella hann
s hafa
llakaffta
að 67
st vera
yrir aðð ebóme
lýsainngt yrðihæ
víinlandið
duájmun va
gaað ekki k
ns hafa
lu í
e og
um
beríu.
VATEMALA-BO vatem arseti G
ti. Han gaf g-Ameríku, hefur sagt af sér embæt n
r sakaðe umvið dómstóla á fimmtudag en Perez
og hefungu sem varð ríkisstjórn hans að falli
þlli
ne
m
t íið þ
Nýlega sagði Jean-Claude
Juncker, forseti fram-
kvæmdastjórnar Evrópusam-
bandsins, að landamæri án
nokkurra hindrana milli ESB-
ríkjanna 28 væru „mesta af-
rekið“ sem unnið hefði ver-
ið í samstarfi landanna.
En ekki hafa allir stuðn-
ingsmenn ESB í sögunni álit-
ið að gera ætti Evrópu að
einu sambandsríki. Charles
de Gaulle Frakklandsforseti
vildi halda í þjóðríkið og
sagði að aðstæður hefðu
verið allt aðrar í Bandaríkj-
unum þegar þau
voru stofn-
uð. Samstarf
þyrfti ekki
að merkja
sam-
runa.
Ólíklegt er að 4.000 íbúarhéraðsins Schengen ísunnanverðri Lúxemborg
verði skelfingu lostnir þegar þeir
heyra talað um að Schengen sé að
hrynja. Þeir vita að átt er við sam-
komulag sem staðfest var 1995 um
að opna innri landamæri ríkja
Evrópusambandsins. Fjórum árum
síðar varð þessi tilhögun hluti af
lögum og reglum ESB. Fólk í nær
öllum ríkjum sambandsins, um 400
milljónir manna, hefur frá 1999 get-
að ferðast til annarra aðildarríkja
án vegabréfa- og tollskoðunar.
Aðeins Bretlands og Írland
ákváðu að standa utan við
Schengen-samkomulagið en EFTA-
ríkin, Ísland, Noregur, Sviss og
Liechtenstein eru meðal þátttak-
enda.
Stundum er sagt að Schengen sé
eins og lím, það bindi saman álfu
sem mótuð er af þjóðríkjum, álfu
þar sem tilraunir til að búa til
„Evrópuvitund“ í stað þjóðarvit-
undar hafa ekki gengið upp. En nú
brakar og brestur í Schengen.
Hvað finnst almenningi í Evrópu
núna um innri landamæri? Daily
Telegraph birti í júlí niðurstöður
könnunar IFOP-stofnunarinnar. Þar
kom fram að 67% Frakka vildu taka
aftur upp landamæraeftirlit, sama
vildu 63% Breta, 56% Ítala og 53%
Þjóðverja. Nicolas Sarkozy, fyrr-
verandi forseti Frakklands og nú á
ný forsetaefni hægrimanna, er sama
sinnis.
„Binda verður strax enda á
Schengen-samstarfið og taka upp í
staðinn Schengen II sem aðildar-
ríkin geti eingöngu átt aðild að ef
þau samþykkja fyrst sameiginlega
stefnu í innflytjendamálum,“ sagði
hann nýlega. „Það er ekki ætlunin
að Evrópa skipuleggi lausn sem
byggist á yfirboðum á sviði félags-
mála og innflytjendamála.“
Opnu landamærin eru hluti af
fjórfrelsinu mikilvæga í ESB sem
kveður á um frjálst flæði fólks og
fjármagns, þjónustu og varnings
milli aðildarríkjanna. Hundruð þús-
unda manna í austanverðri Evrópu
og á Balkanskaga hafa notað tæki-
færið síðustu árin og sest að í
Frakklandi, Bretlandi og öðrum
Vestur-Evrópuríkjum þar sem meira
er um atvinnu, laun hærri, velferðar-
kerfið háþróað og heilbrigðiskerfið
virkar. Víða í Evrópu er viðkoma
svo lítil að íbúum myndi fækka hratt
án innflutnings, þetta á einkum við
um Þýskaland og Ítalíu. Fyrirtækin
eru ánægð með að fá ungt og gott
vinnuafl. En sumir innviðir sam-
félagsins hafa þolað álagið illa.
Allra síðustu ár og mánuði hafa
síðan hundruð þúsunda flóttafólks
og farandmanna frá Norður-Afríku
og Mið-Austurlöndum í örvæntingu
sinni flúið stríð, upplausn og sára
fátækt. Flóttamannahjálp Samein-
uðu þjóðanna, UNHCR, segir að
sumt af fólkinu flýi vopnuð átök og
ofsóknir, aðrir vilji sameinast ætt-
ingjum sínum á Vesturlöndum, enn
aðrir vilji einfaldlega betri kjör. Um
marga eigi allt þetta við.
„Drepandi land“
Hætturnar við ferðalagið til Evrópu
blasa við öllum, farsímaeign er orðin
svo útbreidd að jafnvel fátæklingar í
Afríku eiga slík tæki og fylgjast því
ágætlega með fréttum. Þúsundir Ís-
lendinga vissu líka af hættunum við
sjóferðina vestur um haf en flýðu
samt landið sem þjóðskáldið Matthías
Jochumsson orti um hafísaárið 1888:
„Drepandi land,
búið með kjark vorn og kjarna,
kúgandi merg þinna barna,
drepandi land!“
Ótti fer vaxandi í Evrópu. Margir
benda á að hryðjuverkamenn noti
sér opnu landamærin til að fara
ferða sinna að vild. Sums staðar hef-
ur gripið um sig hræðsla við skil-
ríkjalausa útlendinga sem grun-
aðir eru um þjófnað á dráttar-
vélum og öðrum tækjum. Fólk í
þorpum nálægt Mantes-La Jolie,
skammt frá París, hefur að sögn
CBS-sjónvarpsstöðvarinnar grafið
eins konar skotgrafir umhverfis
leikvelli, önnur reisa virkisgarða.
Rómafólk, öðru nafni sígaunar, er
nú rekið frá Frakklandi vegna
gruns um þjófnað og óánægju inn-
fæddra. Flóttafólki sem komið hefur
um Ítalíu er nú vísað burt. Beitt er
lagakrókum til að fara á svig við
Dyflinnarreglur um meðferð um-
sókna um landvist.
Grikkir og Ítalir hafa nú gefist
upp og reyna ekki lengur að fram-
fylgja af alvöru ákvæðum um skrán-
ingu þeirra sem ná þar landi. Aust-
urríki hefur tekið upp landamæra-
eftirlit á ný gagnvart öðru
ESB-ríki, Ungverjalandi, vegna
flóttamannastraumsins. Ungverjar,
Grikkir og Ítalir segja að önnur
ESB-ríki verði að taka á sig hluta
byrðanna, finna verði raunverulegar
lausnir, ekki bráðabirgðaplástra.
Ytri landamæri ESB eru í þeim
skilningi nú opin öllum, þau eru
hrunin. Þess konar ástand sáu
menn ekki fyrir árið 1999.
Landamæri
tekin aftur í
sátt í ESB
OPIN INNRI LANDAMÆRI ESB ÁTTU Á SÍNUM TÍMA AÐ
TRYGGJA AÐ FJÓRFRELSIÐ YRÐI VIRKT. TÖFRAORÐIÐ VAR
SCHENGEN. SAMA VAR HVAR FÓLK BJÓ UPPRUNALEGA,
ALLIR GÁTU FARIÐ TIL ANNARS ESB-RÍKIS, SEST ÞAR AÐ
OG STARFAÐ. NÚ ER SCHENGEN-SAMSTARFIÐ Í HÆTTU.
Jean-
Claude
Juncker
„MESTA AFREKIГ
Yfirgefin landamærastöð við Hardegg á mörkum Austurríkis og Tékklands. Ef marka má skoðanakannanir er nú vaxandi
stuðningur við það í Frakklandi, Þýskalandi og öðrum helstu ríkjum ESB að taka landamæraeftirlit upp á ný.
* Það er ekki hægt að búa til ómelettu úr soðnumeggjum. Charles de Gaulle, forseti Frakklands 1959-1969.AlþjóðamálKRISTJÁN JÓNSSON
kjon@mbl.is