Morgunblaðið - Sunnudagur - 13.09.2015, Blaðsíða 28

Gulrætur eru hráefni sem hægt er að nota á mjög
fjölbreyttan hátt til að drýgja ýmsar uppskriftir, bæði
í bakstri og eldamennsku. Þannig eru rifjárn og gul-
rætur frábærir félagar þegar til þessa kemur.
 Hakkréttir verða fallegir, bragðgóðir og hollari
með því að rífa nokkrar gulrætur út í, hvort sem er
spagettí bolognese, heimagerðar kjötbollur eða
hakkabuff.
 Óvænt og gott bragð kemur af því að rífa gul-
rætur í pítsadeig og ekki síður ofan á pítsuna
sjálfa. Gulrætur passa þannig mjög vel með
parmesanosti og pepperóní, grænum
heilum pipartegundum og sterkum
áleggstegundum.
 Til eru fjölmargar uppskriftir
að brauðum þar sem gulrætur eru rifn-
ar út í deigið. Í hefðbundna stærð af upp-
skriftum er gott að setja 2-3 dl af rifnum
gulrótum og hægt er að bæta líka sam-
an við smávegis af rifnu epli með.
 Það er vinsælt um þessar mundir að skera
sætar kartöflur niður eins og um sé að ræða fransk-
ar kartöflur og baka þær og grilla í ofni. Það sama er
hægt að gera við gulræturnar og er ekki síðra. Hægt
er að gera þetta á marga vegu. Einfaldast er að salta
og pipra gulræturnar þegar þær hafa verið skornar
niður í aflangar sneiðar, hella smá ólífuolíu yfir og
baka í ofni við 200 °C í 30-40 mínútur. Þegar gul-
ræturnar eru teknar út er gott að rífa vænan bita af
parmesanosti yfir þær áður en borið er fram.
 Þegar gulrætur eru bakaðar
á þennan hátt í ofni er mjög gott
að bæta smávegis sætu við. Sé
fólk til að mynda að fara að baka
um 1 kg af gulrótum er gott að
velta þeim fyrst upp úr 3 msk. af
bragðlítilli olíu, salta og pipra og
setja inn í ofn í 30 mínútur við 190
°C. Taka þær þá út og hella yfir 2
msk. af hvítvínsediki og 2 msk. af
hreinu hunangi og baka þær áfram í
20 mínútur.
Baksturinn drýgður með gulrótum
Rósa Guðbjartsdóttir, bæjarfulltrúi og matgæðingur, tekur
fram sveppi í matargerðina þegar það fer að hausta en síð-
sumars og að hausti fer hún út í náttúruna í leit að villi-
sveppum.
„Ferskir, nýtíndir sveppir eru hreinlega guðdómlegir í súpu
sem þessa,“ segir Rósa en hún gaf Sunnudagsblaði Morg-
unblaðsins uppskrift að villisveppasúpu sem hún segir
dásamlega góða. Hún bendir á að auk þess sem gott úrval
sé til af þurrkuðum villisveppum í stórmörkuðum sé auðvelt
að skera niður, þurrka og geyma nýtínda sveppi í lokuðum
krukkum og geymsluþol þeirra sé mikið.
VILLISVEPPASÚPA
400-450 g blandaðir ferskir villtir sveppir að eigin vali, skornir í bita (sjá
neðst ef notaðir eru þurrkaðir sveppir)
1-2 msk. smjör
1 msk. ólífuolía
1 skalottlaukur, fínt saxaður
1 msk. fersk steinselja eða 1 tsk. þurrkuð
1 msk. ferskt timjan eða 1 tsk. þurrkað
salt og grófmalaður pipar að smekk
1 lítri kjúklinga- eða grænmetissoð
½ dl púrtvín (má sleppa)
1-2 dl rjómi
Steikið sveppi í ólífuolíu og smjöri í stórum potti við frekar háan hita í upphafi.
Lækkið hitann og látið krauma í nokkrar mínútur. Takið þá um 1 dl af sveppunum úr
pottinum til að nota síðar. Bætið svo skallotlauk í pottinn og mýkið í olíunni með
sveppunum. Bætið steinselju og timjan út í og saltið og piprið að smekk. Hellið síðan
soðinu saman við og látið suðuna koma upp. Lækkið þá hitann aftur og bætið púrtvíni
út í ef þið notið það. Látið malla saman í nokkrar mínútur. Ef þið sleppið púrtvíni í
súpunni þá mæli ég með að þið notið frekar grænmetissoð. Takið pottinn af hitanum
og maukið súpuna með töfrasprota eða í blandara. Það er smekksatriði hve mikið
súpan er maukuð. Setjið síðan aftur á hitann, blandið rjóma að smekk út í og einnig
sveppunum sem teknir voru fyrr úr pottinum. Ef þið viljið ekki hafa sveppabitana of
stóra þá saxið þá frekar áður en bætt er aftur út í. Smakkið til og kryddið að smekk
með salti og pipar. Berið fram með ristuðu brauði, brauðteningum, léttþeyttum rjóma
og brúnuðum sveppum til skrauts.
ÞURRKAÐIR SVEPPIR
Ef þið eigið þurrkaða sveppi þá þarf 80-90 g af þeim í súpuna. Leggið þá fyrst í bleyti í
heitt, soðið vatn í um 20 mínútur. Látið síðan renna af þeim og þerrið og þá eru þeir
tilbúnir til matreiðslu og meðhöndlaðir eins og ferskir sveppir. Tilvalið er að nota
bæði þurrkaða og ferska sveppi í þessa súpu, til dæmis til helminga.
Sveppirnir teknir fram
Rósa Guðbjartsdóttir
28 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13.9. 2015
Matur og drykkir
Nú þegar sveppir hafa verið tíndir og gulrætur, rabarbari, kartöflur og
fleira gott úr jurtaríkinu hefur verið rifið upp úr grænmetisbeðum er
komið að því að nýta það. Vissulega er alltaf gott að bera þetta fram á
hefðbundinn hátt, sjóða, grilla, baka og bera fram sem meðlæti, en það er
ekki síðra að leika sér með hráefnið og jafnvel ná í gamlar uppskriftir
sem hafa ekki verið notaðar í áraraðir.
UPP ÚR BEÐUNUM
Uppskeran í matinn
HÆGT ER AÐ NÝTA UPPSKERU HAUSTSINS Á FJÖLBREYTTAN HÁTT OG EKKI ÚR VEGI AÐ REYNA FYRIR
SÉR MEÐ EITTHVAÐ NÝTT Í MATARGERÐINNI OG LEIKA SÉR MEÐ HRÁEFNIÐ.
Júlía Margrét Alexandersdóttir julia@mbl.is