Morgunblaðið - Sunnudagur - 27.09.2015, Blaðsíða 48

S
ýning á verkum Gunnars Rúnars
Ólafssonar ljósmyndara (1917-
1965) verður opnuð í Ljósmynda-
safni Reykjavíkur á 6. hæð Gróf-
arhússins við Tryggvagötu í dag.
Á sýningunni verða nýjar handstækkaðar
ljósmyndir eftir filmum Gunnars Rúnars,
myndir sem hann tók á árabilinu 1947 til
1964. Auk þess sýnir Kvikmyndasafn Íslands
valin myndbrot úr kvikmyndum hans.
Gunnar Rúnar varð ungur áhugamaður
um ljósmyndun, nam síðar fagið og kvik-
myndagerð í Bandaríkjunum og starfaði við
ljósmyndun eftir heimkomuna, til að mynda
sem lausamaður við Morgunblaðið. Verk
Gunnars Rúnars vöktu verðskuldaða athygli,
enda hafði hann afskaplega „gott auga“, var
slyngur í að fanga augnablik og finna áhuga-
verð sjónarhorf á mannlífið í landinu. Hann
lést einungis 48 ára gamall úr bráðalungna-
bólgu og er filmusafn hans varðveitt í Ljós-
myndasafni Reykjavíkur, þar sem myndir úr
því vekja sífellt meiri og verðskuldaða at-
hygli og sýna að hann var einn markverðasti
ljósmyndari landsins upp úr miðri síðustu
öld. Það er því fyllilega tímabær sýning með
úrvali verka úr safni Gunnars Rúnars sem
nú er sett upp í safninu.
Nam í Bandaríkjunum
Gunnar Rúnar fæddist í Hafnarfirði, gekk í
Barnaskóla Hafnarfjarðar og síðan Flens-
borgarskóla og lauk gagnfræðaprófi árið
1933. Næstu árin stundaði hann verslunar-
störf og sjómennsku, starfaði við síldarsöltun
og skamman tíma sem túlkur fyrir breska
setuliðið. Hann opnaði síðan árið 1942, 25
ára gamall, leikfanga- og gjafavöruverslunina
G.R.Ó. í Hafnarfirði.
Ljósmyndun varð snemma eitt af helstu
áhugamálum Gunnars Rúnars. Hann varð
sér úti um tæki til ljósmyndunar og fram-
köllunar og kynnti sér handtökin með lestri
fagbóka og tímarita. Varðveitt er nokuð af
ljósmyndum sem han tók á stríðsárunum, að-
allega athyglisverðar mannlífs- og umhverf-
ismyndir frá Hafnarfirði. Þá myndaði Gunn-
ar lýðveldishátíðina á Þingvöllum árið 1944.
Eftir að hafa starfrækt verslunina í tvö ár
seldi Gunnar hana og sigldi til Bandaríkj-
anna vorið 1945 þar sem hann hóf stutt en
hnitmiðað nám við New York Institute of
Photography, sama skóla og Ólafur K.
Magnússon (1926-1999), síðar ljósmyndari
Morgunblaðsins í 49 ár, og Jóhanna Sigur-
jónsdóttir (1914-2010) námu við ári fyrr.
Gunnar Rúnar lauk námi síðsumars 1945
og þá var unnusta hans, Þórdís Bjarnadóttir,
komin vestur og gengu þau þar í hjónaband.
Óku þau síðan vestur yfir Bandaríkin, til Los
Angeles þar sem Gunnar kynnti sér kvik-
myndagerð um hálfs árs skeið og var við
tökur á mörgum kvikmyndum.
Viðamiklar heimildarkvikmyndir
Eftir heimkomuna vorið 1946 starfaði Gunn-
ar Rúnar sem kvikmyndagerðarmaður fyrir
SÝNING Á LJÓSMYNDUM EFTIR GUNNAR RÚNAR ÓLAFSSON (1917-1965)
Veiðimaður augna-
blika og andrúmslofts
LJÓSMYNDIR GUNNARS RÚNARS ÓLAFSSONAR VEKJA VERÐSKULDAÐA OG VAXANDI ATHYGLI. Á SÝNINGU
SEM VERÐUR OPNUÐ Í LJÓSMYNDASAFNI REYKJAVÍKUR Í DAG GETUR AÐ LÍTA ÚRVAL VERKA HANS.
Einar Falur Ingólfsson efi@mbl.is
Gunnar Rúnar Ólafsson, með Rolleiflex-
myndavél á heimili sínu seint á sjötta áratugnum.
Uhro Kekkonen Finnlandsforseti stígur hér prúðbúinn út úr flugvél Finn-
air á Reykjavíkurflugvelli í ágúst árið 1957, kominn í opinbera heimsókn.
Drengir í sumarbúðum þjóðkirkjunnar á Löngumýri í Skagafirði í knatt-
spyrnu. Ólafur Örn Haraldsson þjóðgarðsvörður skallar boltann.
Börn og kennari að leik við barnaskólann á Selfossi. Kennarinn er Sigríður Österby Christensen
(1937-2008) en nemendurnir eru Guðlaug Ásgeirsdóttir og Þórunn Engilbertsdóttir.
48 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 27.9. 2015
Þær Ólöf Arnalds, söngkona og tónskáld, og
Katie Buckley hörpuleikari koma fram saman
á tónleikum í Mengi við Óðinsgötu í kvöld,
laugardag, og hefjast þeir klukkan 21.
Í tilkynningu segir að þær hafi í nokkurn
tíma dreymt um samstarf og nú sé komið að
því. Á efnisskrá er tónlist eftir Ólöfu í nýjum
útsetningum í bland við tónlist úr öðrum átt-
um, í tærum hljóðheimi söngraddar, gítars og
hörpu. Listakonurnar segja aðeins um upphaf
samstarfs þeirra að ræða því báðar eru ákafir
aðdáendur enska endurreisnartónskáldsins
John Dowland og langar einhvern tímann í
framtíðinni til að flytja dagskrá sem helguð er
honum í bland við aðra tónlist frá miðöldum
til barokktímans.
LISTAKONUR MÆTAST Í MENGI
ÓLÖF OG KATIE
Ólöf Arnalds syngur og leikur á gítarinn á tón-
leikunum en Katie Buckley á hörpuna.
Morgunblaðið/Ómar
Ein ljósmynda Ásdísar Ásgeirsdóttur af fjöl-
skrúðugu mannlífi í borginni Oaxaca í Mexíkó.
Ljósmynd/Ásdís Ásgeirsdóttir
Sýningin „Oaxaca /wa’ha’ka/“ með verkum
Ásdísar Ásgeirsdóttur ljósmyndara verður
opnuð í Mjólkurbúðinni á Akureyri í dag, laug-
ardag, klukkan 14.
Yfirskrift sýningarinnar er sótt til sam-
nefndrar borgar í Suður-Mexíkó. Ásdís tók
þar ljósmyndirnar á sýningunni þegar hún sótti
tíu daga námskeið í febrúar á þessu ári hjá hin-
um heimskunna ljósmyndara Mary Ellen Mark.
Ásdís er blaðaljósmyndari að mennt og
starfaði á Morgunblaðinu frá 1995 til 2007. Þá
settist hún aftur á skólabekk og lauk BA-námi í
listfræði. Þaðan lá leiðin í meistaranám í blaða-
og fréttamennsku og lauk Ásdís því í vor.
ÁSDÍS SÝNIR Á AKUREYRI
OAXACA
Átta íslenskir myndlistar-
menn eiga verk á sýning-
unni „Reykjavík stories“
sem verður opnuð í
Quartair galleríinu í Den
Haag í Hollandi í dag.
Listamennirnir eru þau
Jón Óskar, Hulda Hákon,
Finnur Arnar, Jóhann Lud-
wig Torfason, Ragnhildur
Jóhanns, Guðmundur Thoroddsen, Sindri
Leifsson og Dodda Maggý.
Verkin á sýningunni tengjast Reykjavík
með einum eða öðrum hætti. Út verður gef-
in vegleg bók um sýninguna og listamennina
þar sem Markús Þór Andrésson skrifar
meginmál en Bergdís Ellertsdóttir sendiherra
ritar formála. Hún mun einnig opna sýn-
inguna formlega. Sýningin er samstarf
Quartair gallerísins og art365. Sýningarstjóri
er Tim Junge.
ÁTTA SÝNA Í HOLLANDI
REYKJAVÍKURVERK
Finnur Arnar
Menning