Þjóðmál - 01.03.2013, Blaðsíða 27

Þjóðmál - 01.03.2013, Blaðsíða 27
26 Þjóðmál voR 2013 vinnumarkaðnum, eins og í Evrópu, þar sem atvinnuleysi á meðal ungs fólks er ískyggilegt . Og það borgar sig fyrir Bandaríkjamenn að vinna, af því að þeir greiða ekki eins mikið af viðbótartekjum sínum fyrir viðbótarvinnu í skatta og Evrópubúar . Rannsóknir Edwards Prescotts, Nóbelsverðlaunahafa í hagfræði, sýna (2007), að vinnufýsi manna ræðst til langs tíma að miklu leyti af því, hversu miklu þeir mega halda eftir af sjálfsaflafé sínu . Þegar rætt er um Ísland í alþjóðlegum samanburði, hlýtur síðan að vera áhyggju- efni, að Ísland hefur síðustu árin fjarlægst önnur Norðurlönd í atvinnumálum . Árið 2010 mældist íslenska hagkerfið miklu aftar í röðinni en áður . Það var hið 65 . frjálsasta af 144 hagkerfum heims . Þá var Ísland í næst- frjálsasta fjórðungi ríkja í atvinnumálum, en önnur Norðurlönd öll í frjálsasta fjórð- ungnum, Finnland til dæmis í 9 . sæti . Árið 2010 var Ísland í hópi þeirra ríkja, þar sem atvinnufrelsi hafði minnkað einna mest árin á undan, við hlið Argentínu og Venesúela . Það skipaði þá sama sæti og Sádi-Arabía (Gwartney, 2012) . Með fullri virðingu fyrir þessum löndum, Argentínu, Venesúela og Sádi-Arabíu, eru þau ekki lönd, sem Íslendingar miða sig venjulega við . Stundum er talað um, að við eigum að fara „þriðju leiðina“ á milli hreins kapítalisma og hreins sósíalisma . En sýndi reynsla Svía af árunum 1960–1990 ekki, að þetta er kredda, sem veldur kreppu? Liggur þriðja leiðin ekki beint inn í Þriðja heiminn? Er ekki skynsamlegra að horfa til grannríkjanna, Noregs, Bretlands og Kanada? Eru hinir tekjulægstu í landinu einhverju bættari, ef efnamenn flýja land, eins og margir þeirra hafa gert hér síðustu árin, eða hætta verðmætasköpun, eins og skáldsaga Ayns Rands, Undirstaðan (2012), lýsir vel? Lokaorð ÁÍslandi hafa árin frá hruni farið til spillis . Óspart var alið á úlfúð og hatri, eins og gleggst sást í Landsdómsmálinu gegn Geir H . Haarde, þótt þar færu stjórn völd hina mestu sneypuför . Bankarnir voru ekki endurreistir með þarfir innlendra við skiptavina í huga, heldur afhentir erlendum vogunarsjóðum . Í Icesave-málinu átti að loka Íslendinga inni í skuldafangelsi, þótt sú tilraun mistækist . Tíma og kröftum var sóað í fánýtar tilraunir til að endurskrifa stjórnarskrána og þröngva Íslandi inn í Evrópu sambandið . Ekki er heldur bjart fram undan í öðrum löndum . Íbúar Evrópu og Bandaríkjanna hafa áratugum saman eytt um efni fram . Ríkin þar skulda allt of mikið . Stundum er sagt, að Vesturlanda- menn hafi eftir hrun sósíalistaríkjanna og sigur heimskapítalismans snúið aftur til þess heims, sem stóð fyrir 1914 og Stefán Zweig lýsti snilldarlega (1958) í bókinni Veröld sem var . Þá gátu menn ferðast um öll lönd Evrópu án vegabréfa að undanteknum Rússlandi keisarans og Tyrkjaveldi soldánsins . Þá gátu menn skipt gjaldmiðlum sínum í glóandi gull, hvar sem var í Evrópu . Ríkið var þá fyrir fólki lítið annað en vingjarnlegur lögregluþjónn á götuhorni . En slíkur samanburður er ekki alveg réttur . Tvenns konar munur er á ástandinu í heiminum eftir 1989 og fyrir 1914 . Í fyrsta lagi felur „velferðarríkið“ í sér víðtækar skuldbindingar við fólk, sem Kapítalisminn lifir af þærfimm bækur, sem hér hefur verið vikið að, og frjálshyggjan er sem fyrr heppilegasta leiðarstjarna þeirra, sem vilja leyfa einstaklingunum að vaxa og þroskast eftir eigin eðli og lögmáli .
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97

x

Þjóðmál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.