Skólavarðan - 01.03.2011, Blaðsíða 20
20
Skólavarðan 1.tbl. 2011FRæÐIn
Smæð Íslands og tollflokkun lesbretta hafa átt hvað stærstan hlut í
því að rafbækur eru enn ekki orðnar útbreiddari á Íslandi en raun
ber vitni. Í desember 2010 kom fyrsta rafbókin á íslensku í sölu og
í janúar 2011 opnaði Katrín Jakobsdóttir, menntamálaráðherra,
fyrstu íslensku rafbókasíðuna, lestu.is. En hvert er málið með raf-
bækur? Af hverju eru þær svona merkilegar og hvaða áhrif geta
þær haft á íslenskt skólakerfi?
Hvað er rafbók?
Tækninýjungar spretta fram hver á fætur annarri; þegar fólk er loksins
farið að venjast farsímum koma snjallsímarnir og þegar fólk er farið
að venjast fartölvunum koma spjaldtölvurnar. Svona heldur þetta
áfram, prófið bara að gúggla nanocomputer eða quantumcomputer!
Nú þegar spjaldtölvur ( e. tablet computer) og lesbretti (e. e-reader)
eru að verða útbreidd hefur opnast nýr heimur í notkun rafbóka. Hér
er rafbók skilgreind sem hver sá texti sem ætlað er að lesa í tölvu, les-
bretti eða öðrum rafrænum miðlum. Rafbækurnar hafa lengi verið til
en það var fyrst með tilkomu lesbretta eins og Amazon Kindle og
Sony Reader sem þær náðu vinsældum fyrir alvöru. Þær vinsældir
munu bara aukast eftir að Apple setti iPad-spjaldtölvuna á markað í
apríl 2010. En hvernig hefur þetta áhrif á skólastarf?
Betri árangur seinlæsra
Þar sem prentkostnaður er stór hluti kostnaðar við bókaútgáfu er ljóst
að rafbókin sjálf ætti að verða ódýrari en prentaða bókin. Eins ætti
að vera auðveldara að raða saman efni sem hentar námsskránni og
einstaklingsmiða námsefnið í takt við þarfir hvers og eins. Rannsóknir
benda til þess að seinlæsir nemendur nái betri árangri með notkun
rafbóka en hefðbundinna bóka. Stuðningur við nemendur með sjón-
skerðingu, lesblindu eða aðra sjónræna kvilla er einnig góður þar
sem auðvelt er að stækka letur, breyta bakgrunnslitum og leturgerð.
Rafbókavæðing myndi líka stórauka úrvalið á bókasöfnum skólanna.
Ein sterkustu rökin með rafbókum eru þau að börnin, sem eru í
grunnskóla í dag, eru af tölvukynslóð. Þau kunna sum hver átta ára
gömul betur á tölvur en foreldrar þeirra. Þau leika sér á netinu, spjalla
á netinu, þau hittast á „webba“ (tala saman í gegnum vefmyndavél) og
að hluta til læra þau á netinu. Þau skoða Wikipedia þegar þau þurfa að
komast að einhverju um Grikkland og hjálpast að við að leysa stærð-
fræðidæmi á Huga. Nemendur eru áhugasamir um rafbækur og munu
þær eflaust vekja áhuga margra nemenda sem helst ekki vilja líta við
hefðbundnum bókum.
Ekki bara til að spara
Eftir hverju er þá verið að bíða? Ekki voru allir jafn ánægðir með hug-
myndir Schwarzeneggers og félaga í Kaliforníu þegar hann stakk upp
á því að skipta öllum prentbókum út fyrir rafbækur. Innleiðing raf-
bókanna myndi kosta gríðarlegar fjárhæðir og átti Arnold erfitt með
að sýna fram á sparnað með óumdeilanlegum hætti. Gallinn var sá að
Texti: Páll Guðbrandsson
Páll er markaðs- og sölustjóri lestu.is og skólavefurinn.is
Myndir: Markús B. Leifsson
Hugleiðing um rafbækur
Katrín Jakobsdóttir menntamálaráðherra opnar
lestu.is 13. janúar 2011
Frá opnun lestu.is. F.v. Ragnheiður Tryggvadóttir framkvæmdastjóri
Rithöfundasambandsins, Andri Snær Magnason rithöfundur, Katrín
Jakobsdóttir menntamálaráðherra, Páll Guðbrandsson markaðs- og
sölustjóri lestu.is, Jökull Sigurðsson framkvæmdastjóri lestu.is og
Ingólfur B. Kristjánsson ritstjóri Lestu.is.