Skólavarðan - 01.03.2011, Blaðsíða 24

24
Skólavarðan 1.tbl. 2011FRæÐIn
Jón Torfi Jónasson talar um bóknámsrek leikskólastarfs í bók sinni
Frá gæslu til skóla, að vinnubrögð grunnskóla haldi innreið sína í
leikskólann og að starf í leikskólum líkist starfi grunnskóla æ meir.
Aðra tilhneigingu má koma auga á í leikskólum sem hægt er að nefna
prófrek leikskólastarfs, aukna áherslu á prófun á afmörkuðum færni-
þáttum hjá börnum. Algengt er orðið á Íslandi að athugun er lögð
fyrir elstu börnin í leikskólum og flokka niðurstöður þeirra athugana
börn í slök, meðalhæf eða með góða færni á afmörkuðu sviði. Slík
vinnubrögð þykja endurspegla gildi vestrænnar millistéttar um hvað
teljist gáfur þar sem börn eru flokkuð í „slök“ á afmörkuðu sviði þrátt
fyrir hæfni á öðrum sviðum.
Samkvæmt lögum um leikskóla nr. 90/2008 er markmið leikskóla-
starfs að fylgjast með og efla alhliða þroska barna í náinni samvinnu
við foreldra og að hlúa að börnum í samræmi við þarfir hvers og eins
svo að þau fái notið bernsku sinnar. Einnig á að veita skipulega mál-
örvun í leikskóla og stuðla að eðlilegri færni barna í íslensku. Efla á
siðferðisvitund barna og stuðla að víðsýni þeirra og leggja grundvöll
að því að börn verði sjálfstæðir, virkir og ábyrgir þátttakendur í lýð-
ræðisþjóðfélagi. Rækta á hæfileika barna til tjáningar og sköpunar í
þeim tilgangi að styrkja sjálfsmynd þeirra og hæfni til mannlegra
samskipta.
Ekkert í fyrrgreindum markmiðum laga um leikskóla gefur til
kynna að auka eigi frammistöðumat á börnum. Aftur á móti eiga leik-
skólakennarar og annað starfsfólk leikskóla að fylgjast með og meta
þessa þætti í daglegu starfi. Hvernig gera þeir það? Hvað er það sem
skiptir máli í mati á framförum barna og námi?
Fræðimenn leggja áherslu á einstaklingsmiðað mat með áherslu á
samhengi náms og aðbúnaðar barna og kennslu. Áhersla er lögð á hvert
einstakt barn og persónulega getu þess til að læra á heildstæðan, heil-
brigðan og skapandi hátt. Brýnt er að hver leikskóli móti verkfæri sem
metur hið fjölbreytta, margræða og oft ósýnilega nám sem fram fer í
leikskólum og meta þær framfarir sem hvert barn tekur. Slík verkfæri
eiga ekki að bera börn saman við önnur börn heldur taka mið af hverju
einstöku barni, starfsháttum leikskóla og hugmyndafræði, af því að
börn læri best í gegnum leik og eigin upplifanir, í samskiptum við
önnur börn og fullorðna.
Fræðimenn hafa bent á að þegar nám í leikskóla er metið eigi að hafa
áhuga og hneigð barns til náms í forgrunni og framlag umhverfis, færni
Prófrek í leikskólum?
„Mat á námi barna á fyrst og fremst að
styðja við sjálfsvirðingu, sjálfsöryggi,
sjálfræði, styrk og sjálfsímynd barna.“
Texti: Anna Magnea Hreinsdóttir, Ph.D. í menntunarfræðum
Anna Magnea Hreinsdóttir