Þjóðmál - 01.03.2014, Blaðsíða 78

Þjóðmál voR 2014 77
Vatnsaflsvirkjanirnar Hrauneyjafoss, Sultar­
tangi, Vatnsfell, Búðarháls og Kárahnjúka­
virkjun, auk raforkuvinnslunnar á Hellis­
heiði og að nokkru leyti í Svartsengi og á
Reykjanesi, hefðu vart enn hleypt heim­
draganum af teikniborðinu án tilstuðlunar
áliðnaðarins .
Árið 1969 hófst starfræksla fyrsta álvers­
ins, ISAL í Straumsvík, og næststærsta
vatns aflsvirkjun landsins var reist á grund­
velli orkusamnings til allt að 45 ára, sem
var endurskoðaður nokkrum sinnum, og
nýr samningur til 25 ára leysti hann af
hólmi árið 2010 . Raforkunotkun landsins
jókst jafnt og þétt úr 1,5 TWh/a árið 1970
fram til ársins 1997, er hún tók stökk, þegar
þriðji kerskáli ISAL var tekinn í notkun, og
árið eftir hófst starfræksla álvers Norður áls
á Grundar tanga, sem mikið munaði um .
Á tímabilinu 1997–2002 jókst raforku­
notkun landsins úr 5,5 TWh/a í 8 TWh/a .
Stærsta stökkið á sér síðan stað með verk­
smiðju Alcoa á Reyðarfirði, Fjarðaáli, á
tímabilinu 2006–2008, er raforkunotkun
landsins jókst úr 10 TWh/a og í 16,5
TWh/a .
Það er ekki nóg með, að vinnslukostn­
að ur raforku á Íslandi sé mun lægri en ella
vegna mikils og stöðugs álags álverksmiðj­
anna, heldur er flutningskerfi rafork unnar
mun öflugra og hagkvæmara í rekstri
vegna þess, að raforkuviðskipti álveranna
gerðu nauðsynlegt að byggja upp 220 kV
flutningslínur, sem ella hefði verið gert í
mjög takmörkuðum mæli, enda hafa þessi
langtímaviðskipti þegar greitt upp megnið
af þessum stofnlínum .
Orkuflutningurinn er mun hagkvæmari
vegna álveranna en ella væri, vegna þess
að aflstuðull18 þeirra er mun hærri en al­
Raforkunotkun á Íslandi á 20 ára tímabili til 2012 . Efsta línan sýnir heildarnotkun,
næstefsta línan sýnir stóriðjunotkun, þriðja efsta línan almenna notkun, en neðsta
línan sýnir skerðanlega notkun .