Sagnir - 01.06.2016, Blaðsíða 150
Drykkja kvenna þótti fyrir aldamótin 1900 reginhneisa.23
Stúkukonur fóru hins vegar ekki varhluta af því að þurfa „að hreinsa sig undan
óhróðri“. Það fékk Eh'n Snorradóttir að reyna sama ár og sagði hún sig þá úr
stúkunni á næsta fundi.24 Önnur sysdr, Estífa Benediktsdóttir, sem félagssystur
höfðu oft vakað yfir, hafði árið 1886 ekki tilkynnt flutning sinn af einu heimili yfir
á annað. Tekið var fram að hið nýja heimili Estífu, „hvernig sem dvöl hennar þar
[var] löguð, mundi fremur vera ískyggilegt dl þess að deildin gæd átt þar nokkurn
af meðlimum sínum“, eins og fundargerðabók tiltekur en skýrir ekki nánar. Esdfa
sagði sig þá úr stúkunni, en gat þess að hún héldi loforð sín um þagmælsku um störf
reglunnar. Ekki er gott að vita hvað hér var á ferð, en ljóst er að systurkærleikur i
garð Estífu náði ekki dl hins auma íverustaðar hennar, jafnvel þó hún sjálf héd að
halda heit um trúmennsku við regluna sem tekið var fram að hún ætd fyrir „heiður
skilinn“.25
Asýndin út á við var reglunni því mikilvæg. Það sýndi sig einnig þegar sýna skyldi
félögum virðingu eða samhug við útför, ekki síst lídlmögnum eða einstæðingum. Þa
var jafnan ítrekað og sérstök áhersla lögð á að reglusystkin bæru einkenni.26 Það átti
ekki að fara framhjá augum þeirra er utan stúkna stóðu, að þar væru stúkufélagar
á ferð og bróðurkærleikur í hjarta. Það var liður í meðvitaðri tækni hreyfingarinnar
til að laða að nýja meðlimi og sýna stúkuna sem vettvang umhyggju og jöfnuðar.
Oskað eftir aðhaldi
Ihlutun um siðferðilegt uppeldi meðlima og aðhald með þeim er áberandi í stúkunum
fram dl aldamóta. Nafnaskrá var lesin upp á fundum og heimsóknarnefndir voru
virkar í efdrliti með félögum sem ekki höfðu sótt þrjá fundi í röð. I Verðandi var
mönnum í upphafi ráðlagt að fara ekki einförum á skemmtanir, heldur fá með ser
félaga og standa þannig „fastar fyrir freistingunum“.27 A upphafsfundum stúkunnar
var athygh vakin á því, að þar rynnu „kolmórauðir tóbakslækir eftir gólfinu“. Bra
einnig fyrir orðrómi um að einhverjir nýliðar hefðu notað „einkenni sitt sem vas-
aklút“. Efdr rúmlega ársstarfsemi 1886 var enn verið að amast við spýtingum a
gólfið.28 Reynt var að lyfta meðhmum á hærra siðferðissdg, siðvæða þá og fága-
Shkt var tahð hlutverk kvenmeðhmanna. Söngkennsla var einn hður þess í byrjun,
og var ný stúkusystír, Ragnheiður Zoéga, fengin til kennslunnar um leið og hún
gekk í stúkuna.29
Efdr 1900 hafði almenn efdrfylgni dvínað. Sjá má að sumum var sárt um að
aðhaldið væri ekki lengur fyrir hendi. Hafnfirðingar söknuðu þá upplesturs nafna-
skrár á fundum og einnig fannst þeim „leiðinlegt“ að heimsóknarnefndir störfuðu
23 „Siðir“, Kvennablaðið 17. árg., 9. tbl., 1911, bls. 69.
24 ÞÍ. l.O.G.X/12. Morgunstjarnan (7. og 13. mars 1887).
25 ÞÍ. I.O.G.T./12. Morgunstjarnan (25. april og 9. maí 1886).
26 ÞÍ. I.O.G.T./12. Morgunstjarnan (um útför barns: 20. mars 1887); (um útför einstæðings: 15. mars 1903).
27 Þí. I.O.G.T./ 5/A. Verðandi (5. ág. 1885).
28 ÞÍ. I.O.G.T./ 5/A. Verðandi (12. júlí og 29. sept. 1885, 21. nóv. 1886).
29 ÞÍ. I.O.G.T./ 5/A. Verðandi (5. nóv. 1885).
150