RM: Ritlist og myndlist - 01.06.1947, Side 70

RM
WLADYSLAW REYMONT
Hún fór að gráta.
„Það er satt. Hann verður að
rotna, og þú verður að lifa,“ svör-
uðu þau öll og kinkuðu kolli.
„Og þetta er minn eiginn faðir,“
byrjaði hún aftur. „Höfum við ekki
hugsað um hann, Antek og ég, unnið
iyrir honum baki brotnu, alveg eins
og þau hin? Ekki vildi ég selja eitt
einasta egg, ekki hálft pund af smjöri,
heldur tróð því öllu í liann; og þenn-
an litla mjólkurdropa hef ég tekið frá
barninu og gefið honum, af þvi að
hann var gamall maður og faðir minn
.. . og nú tekur hann sig til og gefur
Tomek allar eigur sínar. Fimmtán
ekrur lands, húsið, kýrnar, svínin,
kálfinn, og kerruna og öll húsgögn-
in . . . minna mátti ekki gagn gera!
0 hamingjan hjálpi mér! Það er ekk-
ert réttlæti í heiminum, ekkert . . .
ó, ó!“
Hún hallaði sér upp að veggnum
og hágrét.
„Grátlu ekki, grannkona, gráttu
ekki. Guð er miskunnsamur, þótt
hann sé það ekki alltaf við fátækling-
ana. Hann umbunar þér einhvern
tíma.“
„Hálfviti, til hvers er að tala
svona?“ sagði maður konunnar, sem
hafði sagt þessi huggunarorð. „Rangt
er rangt. Gamli maðurinn fer sína
leið, en eymdin verður eftir.“
„Það er erfitt að reka uxa, sem
ekki vill hreyfa fæturna,“ sagði ann-
ar maður hugsandi.
„Ha . . . Óllu má venjast með thn-
anum, jafnvel helvíti,“ muldraði
sá þriðji og spýtti gegnum tenn-
urnar.
Litli hópurinn þagnaði. Stormur-
inn rykkti í hurðina og feykti snjón-
um gegnum rifurnar inn á gólfið.
Bændurnir stóðu berhöfðaðir og
hugsi og stöppuðu niður fótunum til
þess að hlýja sér. Konurnar þrengdu
sér saman í hnapp með hendurnar
undir baðmullarsvuntunum og horfðu
• þolinmóðar á stofudyrnar.
Að lokum kallaði bjallan þau inn
í stofuna; þau gengu inn, hvert á
fætur öðru, með troðningi og oln-
bogaskotum. Gamli maðurinn lá á
bakinu með böfuðið grafið djúpt í
koddann; gulleit bringan, þakin grá-
um hárum, sást gegnum opið skyrtu-
lnjóstið. Presturinn beygði sig yfii'
liann og lagði oblátuna á tungu hans,
sem hann teygði fram. Allir lögðust
á kné og litu upp í loftið, börðu sér
á brjóst og stundu og snökktu há-
stöfum. Konurnar beygðu sig til jarð-
ar og tautuðu fyrir munni sér: „Sjá
það guðs lamb, sem burt ber heims-
ins synd.“
Tíkin kunni illa við þennan sí-
fellda bjölluhljóm og urraði ólund-
arlega úti í horninu.
Presturinn hafði lokið síðustu
smurningunni og benti dóttur liins
deyjandi manns að koma til sín.
„Hvar er maðurinn þinn, Ant-
kowa?“
„Hvar ætti hann að vera, herra
prestur, nema við vinnu sína?“
Presturinn hikaði andartak, leit í
kringum sig á fólkið, sveipaði dýrum
64