Bjartur og frú Emilía: tímarit um bókmenntir og leiklist - 01.07.1995, Qupperneq 67

Frá elstu tíð hafa íslendingar hatast við Reykjavík, fólk var á
síðustu öld talið danskt við það eitt að búa hér. ísland var langt fram á
þessa öld eitthvert mesta og gallharðasta landbúnaðarsamfélag sem
sögur fara af, og ráðamenn þessa lands, íslenskir, töldu það sitt helsta
verkefni að koma með öllum ráðum í veg fyrir eðlilega þéttbýlis-
myndun hér, settu lög sem bönnuðu að þorp mynduðust við sjávar-
síðuna eins og landshagir kröfðu, en hröktu þess í stað fólk upp á
heiðar og inn til dala í óskiljanlegt hokur eða ánauð vinnumennsk-
unnar. Það var Tómas, og blessaður sé hann fyrir það, sem fyrstur
sagði: Reykjavík! Þetta er
indæl borg, hér eru meira
að segja lóur í Vatnsmýr-
inni sem eru að æfa lögin
sín fyrir konsert morgun-
dagsins og vesturbærinn er
heimur með sálir sem
syrgja og gleðjast. Alls
staðar sá hann lífið að
verki. Hann var þessi
frómi og hrekklausi sveita-
piltur sem gat meira að
segja fórnað höndum og hrópað upp yftr sig: Ja hérna, öll þessi hús!
En ósköp þurfti hann að láta sér sjást yfir margt til þess að geta gefið
okkur þessa sjálfsmynd. Öll hreysin, skíturinn og drullan, aurinn á
götunum, rónarnir og vitfirringamir og þeir beygðu og þeir brotnu og
þeir útþrælkuðu; og rigningin og rokið sem við vitum ósköp vel að
rfkja yfir lífi okkar, gráminn, auðnin, moldin, öll sú mold í einni borg
og allir sá sandur sem maður má bryðja hér! En það var ekki hlutverk
Tómasar að benda á það sem allir sáu og allir vissu heldur hitt sem
enginn hafði nokkru sinni hugsað um: að Reykjavík gæti haft þokka
til að bera og að hvar sem manneskjurnar hópa sig þar kviknar ástin,
þar er talað saman, spaugað og spjallað og horft og bent og vöngum