Morgunblaðið - Sunnudagur - 01.11.2015, Blaðsíða 41

1.11. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 41
„Það er ómögulegt að segja. Ég hef flakkað
fram og til baka í tíma með Erlend og Marion
Briem og hver veit nema ég geri það með
Konráð líka til að skoða fleiri hliðar á honum.
Í öllu falli enda ég örugglega nær nútímanum
eftir næstu bók.“
Brýnt að dreifa morðunum
Önnur ástæða fyrir tímaflakki Arnaldar er
umhyggja hans fyrir þessari þjóð. „Mér finnst
nauðsynlegt að dreifa morðunum, láta þau
ekki öll gerast á svipuðum tíma,“ segir hann
sposkur. „Auðvitað má allt í skáldskap en mér
finnst eigi að síður mikilvægt að gæta að trú-
verðugleikanum og hinum íslenska veruleika.
Glæpasagan þarf að vera raunsæ. Ég vil ekki
að lesendur mína reki í rogastans – það væru
svik.“
Í þeim anda kemur ekki á óvart að Arn-
aldur gerir ekki ráð fyrir að skrifa nokkru
sinni bók án morðgátu. „Ég get ekki séð það.
Ég uppgötvaði strax með Sonum duftsins
hvað bókmenntagreinin á vel við mig sem rit-
höfund. Að búa til sögu með gátum sem
þarfnast lausnar og þú þarft að halda spil-
unum þétt að þér og skapa dularfullar persón-
ur sem ekki eru allar þar sem þær eru séðar.“
Arnaldur hratt á sínum tíma af stað bylgju
sem ekki sér fyrir endann á. Hann segir stöðu
íslenskra glæpasagna mjög sterka nú um
stundir. „Það eru margir að skrifa glæpasögur
og áhuginn mikill, bæði hér heima og erlendis.
Íslenskar glæpasögur eru gefnar út í stórum
stíl erlendis og ég er ekki í nokkrum vafa um
að þær hjálpa öðrum íslenskum skáldskap í
leiðinni. Við höfum ekki hefðina, eins og til
dæmis Svíar, og erum ennþá að þreifa okkur
áfram sem er mjög skemmtilegt.“
Vill vera heima að skrifa
Bækur Arnaldar hafa verið þýddar á um
fjörutíu tungumál og selst í yfir tíu milljónum
eintaka. Hann segir mikinn tíma hafa farið í
að fylgja útgáfunni eftir erlendis, að beiðni
forleggjara, en í dag stilli hann þessu kynn-
ingarstarfi mjög í hóf. „Þetta var satt best að
segja orðin tóm vitleysa, ég var farinn að vera
fjóra til fimm mánuði á ári í útlöndum til að
kynna bækur mínar. Þetta var farið að bitna á
skrifunum. Þess vegna ákvað ég að draga
verulega úr þessu, geri eins lítið og ég mögu-
lega kemst upp með. Hef til dæmis bara farið
þrisvar utan á þessu ári. Auðvitað skil ég
þessa þörf en vil samt sem áður miklu frekar
vera heima að sinna skáldskapnum. Annars
yrðu engar bækur til.“
Sama á við um kynningarstarf hér heima,
Arnaldur heldur ekki útgáfuhóf eins og marg-
ir höfundar og mætir sárasjaldan í viðtöl.
Þetta viðtal er til dæmis það eina sem hann
ætlar að veita vegna útgáfu Þýska hússins.
„Það er alveg rétt, ég er ekki mikið í við-
tölum. Ætli ég hafi ekki farið síðast í viðtal
þegar Einvígið kom út fyrir fjórum árum.
Margir höfundar gera þetta frábærlega, það
er að koma fram og tala um sig og sínar bæk-
ur. Ég er bara ekki einn af þeim. Ég er líka á
því að lesendur eigi sjálfir að uppgötva bækur
og þurfi ekki leiðbeiningar frá höfundi. Í öðru
lagi er ég feiminn maður að upplagi og tala
yfirleitt ekki um sjálfan mig, nema við mína
nánustu. Þess utan finnst mér ég aldrei segja
réttu hlutina í viðtölum og vildi heldur hafa
sagt eitthvað allt annað.“
Hann hlær.
Arnaldur segir íslenska fjölmiðla almennt
taka þessari athyglisfeimni vel og fyrir það er
hann þakklátur. „Ég er alltaf að reyna að
vera á sama stað og þegar ég skrifaði Syni
duftsins, áður en allt húllumhæið byrjaði. Það
eina sem mig langar að gera er að skrifa. Allt
hitt er einhvern veginn sölu- og markaðsmál.“
Marg líkt með skyldum
Faðir Arnaldar, Indriði G. Þorsteinsson, var
líka þjóðkunnur rithöfundur. Sonurinn segir
þá staðreynd mögulega hafa haft áhrif á það
að hann byrjaði ekki fyrr að skrifa bækur
sjálfur. „Maður er viðkvæmari fyrir sam-
anburði þegar maður er yngri. Ég var orðinn
hálffertugur þegar mín fyrsta bók kom út og
þá hugsaði ég strax: Hvers vegna í ósköp-
unum byrjaði ég ekki fyrr?“
Hann brosir.
Indriði fagnaði innilega þeirri ákvörðun
sonar síns að gerast rithöfundur og studdi
hann með ráðum og dáð. „Hann las handritið
að fyrstu fjórum bókunum mínum og gaf mér
holl ráð. Hann var mjög hrifinn, sérstaklega
af Napóleonsskjölunum. Pabbi var svo mikið
fyrir stórtækar aðgerðir. Síðasta handritið
sem hann las áður en hann dó var Mýrin. Að
þeim lestri loknum sagði hann: Arnaldur, ég
held að þetta sé þín besta bók!“ segir Arn-
aldur og dýpkar röddina til að líkjast föður
sínum.
Spurður hvort hann sjái líkindi með skrifum
þeirra feðga nefnir Arnaldur fyrst knappan stíl.
„Pabbi var alltaf spyrtur saman við Hemingway
í því sambandi en ég held hann hafi haft stílinn
úr Íslendingasögunum. Það þurfti að fara spar-
lega með orðin því skinnið var dýrt. Ég held við
kunnum líka báðir að koma okkur að kjarna
málsins og svo er „úr sveit í borg“-þemað áber-
andi hjá okkur báðum. Pabbi fæddist á folalda-
skinni í moldarkofa norður í Skagafirði en var
kominn upp á aðra hæð í blokk í Stóragerðinu
áður en hann vissi af. Það voru mikil umskipti.“
Ekki á leið í kvikmyndirnar
Ein kvikmynd hefur verið gerð eftir skáldsögu
Arnaldar, Mýrin í leikstjórn Baltasars Kor-
máks, sem var frumsýnd árið 2006. Þá skrifaði
hann, ásamt Óskari Jónassyni, handritið að
kvikmyndinni Reykjavík-Rotterdam tveimur
árum síðar. Nýverið skrifaði Arnaldur svo und-
ir samning við þýska framleiðendur um gerð
myndar sem byggist á Napóleonsskjölunum,
sem kom út 1999. Myndin verður tekin hér
heima, ef af verður. „Maður veit aldrei hvort
samningar af þessu tagi leiði til kvikmyndar en
áhuginn er alla vega fyrir hendi,“ segir hann.
Arnaldur er mikill áhugamaður um kvik-
myndir og var á sinni tíð kvikmyndagagnrýn-
andi á Morgunblaðinu. Eigi að síður hefur
hann engin áform um að færa sig yfir á þann
vettvang sem handritshöfundur. „Ég hef ein-
faldlega ekki tíma til þess, allt slíkt myndi
þrengja að bókaskrifum mínum og það vil ég
alls ekki. Bækurnar koma á undan öllu öðru.“
Ugglaust eiga lesendur, nær og fjær, auð-
velt með að fella sig við það sjónarmið.
„Ég legg metnað í að hafa bækur mínar
á bókmenntalegum nótum og vil frek-
ar ná til lesandans gegnum textann og
sálarkröm persónanna en spennuna,
þó að hún sé vonandi þarna líka,“ segir
Arnaldur Indriðason.
* Ljóðin eru svo mikillinnblástur, ekki sísthvað varðar stíl og
hughrif. Við Íslendingar
eigum svo mörg frábær
ljóðskáld, lífs og liðin.