Morgunblaðið - Sunnudagur - 22.11.2015, Blaðsíða 50

Bækur
50 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22.11. 2015
„Mig langar að lesa Geir-
mundar sögu heljarskinns –
Íslenzkt fornrit eftir Berg-
svein Birgisson. Ég hef fylgst
með honum frá byrjun og er
afar hrifin af bókunum hans,“
segir rithöf-
undurinn
Ingibjörg
Hjartardóttir aðspurð hvaða
þrjár nýútkomnu íslensku
bækur hana langi framar öðr-
um að lesa.
„Þá finnst
mér bókin
hennar Auðar Jónsdóttur,
Stóri skjálfti, spennandi og tit-
illinn er sérstaklega skemmti-
legur.
Að lokum langar mig að lesa
endurminningar Árna Berg-
mann; Eitt á ég samt. Ég hef
heyrt mjög vel af henni látið og spennandi og
skemmtilegir tímar sem hann er að segja frá.
Ingibjörg
Hjartardóttir
„Mig langar að lesa Endur-
komuna eftir Ólaf Jóhann
Ólafsson en höfundurinn hef-
ur verið í uppáhaldi hjá mér
alveg frá því að ég las Snigla-
veisluna,“ segir rithöfund-
urinn Ragnar Jónasson.
Ragnar var
beðinn að
nefna þrjár nýútkomnar ís-
lenskar bækur sem hann
langaði að lesa.
„Önnur er ljóðabók sem ber
langan titil; Til hughreyst-
ingar þeim
sem finna
sig ekki í samtímanum, lög
og textar og er eftir Ragnar
Helga Ólafsson og vann til
Bókmenntaverðlauna Tóm-
asar. Við erum náfrændur
og þess má geta að hann er
líka fatahönnuðurinn minn.
Ég hlakka þá til að lesa bók Páls Baldvins
Baldvinssonar; Stríðsárin 1938-1945.“
Ragnar
Jónasson
Hildur Knútsdóttir einsetti sér aðskrifa spennandi og skemmtilegabók; bók eins og hún hefði áhuga
á að lesa sjálf og útkoman varð þessi blóði
drifna ævintýrasaga, Vetrarfrí. Verkið er þó
í raun aðeins hálfnað því um tvíleik er að
ræða. Seinni hlutinn kemur út að ári.
„Þetta flokkast sem hryllingssaga,“ segir
Hildur í samtali við Sunnudagsblað Morgun-
blaðsins. „Ég hef sjálf alltaf haft gaman af
því að lesa bækur sem halda manni al-
gjörlega og held að þessi sé þannig. Ég er
reyndar í alls konar pælingum sem eru ein-
hvern veginn í bakgrunninum en veit svo
sem ekki hvort einhver tekur eftir því! Það
kemur bara í ljós. En fyrst og fremst er
þetta hryllings- og spennusaga.“
Dreymdi hluta sögunnar
Eftir að Hildur ýtti úr vör breyttist verk-
efnið að einu leyti. „Ég ætlaði bara að
skrifa eina bók en þetta var orðið svo langt
að ég ákvað að skipta henni í tvennt.“
Fyrri bækur hennar voru allt annars eðl-
is. Hvers vegna allt þetta blóð og hryll-
ingur í þetta skipti?
„Mig dreymdi hluta af sögunni! Ég skrif-
aði fyrsta uppkastið að henni 2010 en man
reyndar ekki lengur hvernig hugmyndin
þróaðist fyrst í stað. Ég er mjög hrifin af
vísindaskáldskap og heimsendasögum, þessi
er ekki beinlínis þannig en sú veröld sem
fólkið í bókinni þekkir hrynur reyndar al-
gjörlega. Mér finnst líka áhugavert að velta
því fyrir sér hve tilveran er brothætt; hve
lítið þarf til þess að allt fari á hvolf.“
Slíkar vangaveltur eiga við þessa dagana
og hún segist í því sambandi vera mjög
hugsi yfir sýrlensku flóttamönnunum sem
streyma til Evrópu. „Í fréttum er þeim lýst
sem mjög venjulegu fólki sem hafði það
gott í Sýrlandi þar til fyrir nokkrum árum;
það sýnir manni að allt getur gerst og
hvað stríð getur breytt miklu. Þegar maður
hugsar málið er stríðið og áhrif þess ekki
svo fjarri Íslandi. Hér getur allt breyst
eins og annars staðar; mér finnst reyndar
ólíklegt að örlög söguhetjanna í bókinni séu
eitthvað sem við getum búist við. Ég vil
ekki spá heimsendi hér hjá okkur … En að
mannætuskrímsli drepi meginhluta þjóð-
arinnar og þeir sem eftir lifa þurfi að
HILDUR KNÚTSDÓTTIR: VETRARFRÍ
Hef gaman af
hryllings- og
spennusögum
VIÐ NÝJAN TÓN KVEÐUR Í ÞRIÐJU – EÐA FJÓRÐU – BÓK HILDAR
KNÚTSDÓTTUR ÞAR SEM BLÓÐIÐ RENNUR OG MANNÆTUSKRÍMSLI
DREPA ÞORRA ÞJÓÐARINNAR. HANA DREYMDI HLUTA ÆVINTÝRISINS.
Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is
Margt forvitnilegt er að finna í bók Páls Valssonar rithöf-undar og listamannsins Egils Ólafssonar eins og væntamátti. Þeir kalla hana Egils sögur – á meðan ég man.
Víst er að Egill hefur frá mörgu að segja og sögurnar eru góðar.
Menningin er fyrirferðarmikil í bókinni eins og lífið sjálft í allri sinni
fjölbreytni.
Ýmislegt kemur á óvart: Mikils metið skáld sem pantaði sér gjarn-
an fjórfaldan af brennivíni í vatni á hádegisbarnum. Hvers vegna er
Jakob Frímann alltaf nýfarinn eða rétt ókominn? Er það rétt að
sumir kvikmyndaleikstjórar hafi engan áhuga á leikurum?
Páll og Egill kallast á
Bókin er þannig uppbyggð að Páll og Egill segja frá til skiptis. Var
það hugmyndin strax frá upphafi?
„Kannski ekki alveg, en mig langaði að fara nýjar leiðir,“ segir
Páll. „Mig langaði að búa til óhefðbundna ævisögu, þekkti Egil og
vissi að hann er mikill sögumaður og hugmyndin að þessu formi
kviknaði fljótlega eftir að við fórum að tala saman. Bókin á að vera
eins konar mósaíkmynd; þarna eru myndir og stemningar af merki-
legum ferli og sagðar sögur af fólki. Ég vissi að það blundaði rithöf-
undur í Agli og þess vegna langaði mig að leiða hann fram á sviðið;
gefa honum rödd; að við myndum kallast á. Það gerir bókina marg-
radda.“
Ekki stendur á svari þegar nefnt er við Pál að verkefnið hljóti að
hafa verið skemmtilegt.
„Jú, það var mjög skemmtilegt og ég vona að bókin endurspegli
það. Þegar Egill fer á flug er hann svo helvíti flottur sögumaður og
pælingin hjá mér var einmitt að segja sögu mannsins í gegnum sög-
ur hans sjálfs, í stað þess að ég segi lesandanum hvað Egill sé góður
sögumaður! Hann lýsir sér sjálfum í gegnum sögurnar. Ég held líka
að eftir lestur bókarinnar sitji eftir góð tilfinning fyrir manninum.“
Páll nefnir að Egils sögur séu mikil tíðarandabók. „Þarna er sagt
frá forfeðrum og samferðafólki og svo auðvitað frá ferli Egils sem
listamanns, sem ég vil meina að sé merkilegur hluti af okkar menn-
ingarsögu. Það er ótrúlegt hvað hann hefur komið víða við á menn-
ingarakrinum, í tónlist, á leiksviði og í kvikmyndum. Mig langaði
mikið að kafa ofan í þetta tímabil sem mér fannst svo merkilegt og
örugglega flestum sem muna áttunda áratuginn; þegar Spilverkið var
í hringiðunni, Stuðmenn og Þursarnir. Ungt fólk í dag gerir sér lík-
lega ekki grein fyrir því hve mikið hefur breyst á þessum tíma. Ég
hef sagt að Spilverksmenn séu eins konar afar krúttsins og held að
það sé rétt í ýmsum skilningi – unga kynslóðin skilur það kannski!“
PÁLL VALSSON: EGILS SÖGUR – Á MEÐAN ÉG MAN
Mósaík af merkilegum ferli
ÞAÐ ER LYGINNI LÍKAST HVE VÍÐA EGILL ÓLAFSSON HEFUR DREPIÐ NIÐUR FÆTI Í MENNINGARLÍFINU; Í MÚSÍK
OG LEIKLIST, BÆÐI Á SVIÐI OG Í BÍÓMYNDUM. NÚ ERU EGILS SÖGUR KOMNAR Á BÓK – Á MEÐAN HANN MAN.
Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is
Páll Valsson: Ótrúlegt hve Egill hefur komið víða við á menningarakrinum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
HVAÐ LANGAR
HÖFUNDANA AÐ LESA?