Morgunblaðið - Sunnudagur - 13.12.2015, Blaðsíða 44

Viðtal
44 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13.12. 2015
Þ
að er líf og fjör í Ráðhúsi Reykja-
víkur þetta hádegi. Edda Björg-
vinsdóttir, sú alkunna spéynja,
er með uppistand í gryfjunni og
þegar sendinefnd Sunnudags-
blaðs Morgunblaðsins ber að garði hefur hún
virkjað salinn í söng. Mannskapurinn gengur
í bylgjum af gleði. Á skrifstofu borgarstjóra
er maður að skreyta jólatré. „Nei, eruð þið
mættir?“ spyr hann kankvís. „Ég ætlaði að
vera búinn að þessu áður en þið kæmuð!“
Við Golli ljósmyndari höfum ekki beðið
lengi þegar Dagur B. Eggertsson snarar sér
út úr skrifstofu sinni og býður okkur í bæ-
inn. Hann er klæddur í jakka, peysu og
gallabuxur. Bindislaus. Einhvern tíma hefði
borgarstjórinn í Reykjavík ekki komist upp
með að klæða sig með þessum hætti en 21.
öldin er runnin upp með breyttum áherslum
og auknu frjálsræði. Er það vel, segja sumir.
Ekki vel, segja aðrir.
Bjart er á skrifstofu borgarstjóra og fal-
legt útsýni yfir ísilagða tjörnina og Hljóm-
skálagarðinn. Athygli vekur að Dagur er
framúrskarandi vel haldinn af skóflum í einu
horni skrifstofunnar. Af einhverjum ástæð-
um. Í því felst auðvitað mikill mokstur að
stjórna heilli borg.
Öðruvísi að vera borgarstjóri nú
Dagur er fyrsti maðurinn í sögunni til að
gegna embætti borgarstjóra í Reykjavík í
tvígang. Hann var fyrst borgarstjóri í hundr-
að daga veturinn 2007-08 og aftur frá vorinu
2014. Hann er fyrst spurður hvort það sé á
einhvern hátt öðruvísi að gegna embættinu
núna.
„Já, það er allt öðruvísi. Í fyrra skiptið
fæddist þetta út úr krísu hér í ráðhúsinu,
þar sem að þáverandi meirihluti hafði gengið
langt með að einkavæða Orkuveitu Reykja-
víkur gegnum REI. Nýi meirihlutinn var
ekki síst myndaður til að stöðva það mál og
vinda ofan af því. Mikið púður fór í það
verkefni, þótt við höfum auðvitað sinnt ýmsu
öðru á stuttum starfstíma.
Núna á þetta sér lengri aðdraganda. Ég
var auðvitað búinn að vera hér í meirihluta
með Besta flokknum og Jóni Gnarr á síðasta
kjörtímabili og við lagt grunn að ýmsu sem
féll borgarbúum greinilega vel í geð. Það er
auðvitað allt öðruvísi að taka við eftir kosn-
ingar, þar sem við fengum mikinn stuðning
og skýrt umboð til að setja mál á dagskrá.“
– Flækir það ekkert málið að flokkarnir
sem mynda meirihlutann nú eru fjórir í stað
tveggja áður?
„Í raun ekki. Þetta er vissulega fólk úr
ýmsum áttum en á það hins vegar sameig-
inlegt að vilja alls ekki hoppa ofan í ein-
hverjar gamlar skotgrafir. Þvert á móti vill
það vinna á nýjan hátt, út frá samtali án
þess þó að það bitni á ákvarðanatöku og
framkvæmdum. Samstarfið hefur gengið
mjög vel og þetta er afar skemmtilegur hóp-
ur að vinna í.“
Lendir ekki oft í þessum
aðstæðum á ævinni
– Þú fékkst gott start í stjórnmálum og
varðst borgarstjóri aðeins 35 ára gamall. Síð-
an lentirðu um tíma í minnihluta og Sam-
fylkingin fékk ekki góða kosningu 2010. Þá
tókstu ákveðna áhættu með því að fara í
samstarf við Besta flokkinn. Hafðirðu ein-
hverja hugmynd um út í hvað þú varst að
fara?
„Nei, ég get alveg verið heiðarlegur með
það. Maður lendir ekki oft í þessum að-
stæðum á ævinni en þarna þurfti ég að
fylgja ákveðnu innsæi. Ég skynjaði, eins og
svo margir aðrir, að það var sterk krafa eftir
breytingum í samfélaginu. Það var engin til-
viljun að Jón og Besti flokkurinn fengu þetta
gríðarlega fylgi og þar með umboð og mér
fannst skipta máli að þetta afl kæmist til
valda. Ég hef alltaf séð þátttöku mína í
stjórnmálum og Samfylkinguna í heild sinni
sem farveg fyrir jákvæðar breytingar í sam-
félaginu. Það að taka saman höndum með
Jóni og Besta flokknum var fyrir vikið rök-
rétt framhald af því sem hafði laðað mig að
pólitík. Ég kom á sínum tíma inn í pólitík ut-
an flokka, það var ekki fyrr en Reykjavík-
urlistinn lagðist af og hætti að bjóða fram að
ég valdi Samfylkinguna.“
– Það þurfti sumsé nýtt afl, það er Besta
flokkinn, til að breyta þessum hugsunarhætti
í pólitík?
„Já, það má alveg segja það og að mínu
mati er það gæfa íslensks samfélags að Besti
flokkurinn kom fram eftir bankahrunið en
ekki eitthvert öfgaafl eins og stundum hefur
gerst eftir efnahagslegar þrengingar eða
stóráföll í Evrópu. Sterk staða Pírata í skoð-
anakönnunum núna er að hluta til af sömu
rót. Í henni endurspeglast líka ákveðin krafa
um breytingar. En í mínum huga er það já-
kvæð krafa um breytingar.“
– Voru þínir pólitísku félagar sáttir við þá
ákvörðun að efna til samstarfs við Besta
flokkinn?
„Mínir félagar í borginni voru það en í
þingliðinu og flokknum almennt voru ekki
allir sannfærðir. Fólk átti fullan rétt á því, á
þessum tímapunkti var ómögulegt að segja
hvað þetta samstarf kynni að hafa í för með
sér. Það sem við vissum var að við stóðum
frammi fyrir gríðarlega stórum verkefnum,
bæði í fjármálum borgarinnar, þar sem loka
þurfti fimm milljarða króna gati, og ekki síð-
ur í málefnum Orkuveitunnar, sem við í
Samfylkingunni höfðum reynt að koma á
dagskrá í kosningunum. Þegar á reyndi kom
svo í ljós að vandi Orkuveitunnar var ennþá
stærri en nokkur hafði gert sér grein fyrir.
Þar þurfti að loka fimmtíu milljarða gati.
Þegar við innsigluðum meirihlutasamstarfið
á toppi Æsufellsblokkarinnar í öskufalli og
sól var alls ekki sjálfgefið að við myndum
ráða við þessi stóru verkefni.“
Hefur aldrei litið á
stjórnmál sem ævistarf
– Flestir geta verið sammála um að þú hafðir
pólitískan hag af samstarfinu við Besta flokk-
inn. Hefði þessi meirihluti ekki verið mynd-
aður, værir þú þá ennþá í stjórnmálum?
„Ég bara veit það ekki. Það er alltaf erfitt
að svara svona ef-spurningum. Ég fer hins
vegar alltaf vandlega yfir það fyrir hverjar
kosningar hvort ég eigi að bjóða mig fram
aftur. Mér finnst það alls ekki sjálfgefið; ég
hef aldrei litið á stjórnmál sem ævistarf. Ég
yfirgaf á sínum tíma mjög spennandi vett-
vang til að setjast í borgarstjórn, sem er
læknisfræðin og lýðheilsan, og sá vettvangur
heillar mig enn.“
– Sumir segja að þú hafir í reynd stjórnað
borginni í tíð Jóns Gnarrs. Er það rétt?
„Nei. Þetta var hópvinna, eins og allt gott
samstarf er. Það á við um núverandi sam-
starf líka. Ég settist ekki í meirihluta með
Besta flokknum með mína persónulegu hags-
muni í huga. Ég nálgaðist samstarfið frekar
þannig að nýta mætti reynslu mína og ann-
arra í Samfylkingunni til að búa til áhuga-
verða blöndu með Besta flokknum og þeim
fersku straumum sem fylgdu því nýja afli í
þágu borgarbúa. Það held ég að hafi tekist.“
– Þú hefur talað afar vel um Jón Gnarr.
Hvað lærðirðu helst af honum?
„Ég lærði mjög margt. Ég kem af óflokks-
bundnu raungreinafólki, hálfgerðum grúsk-
urum sem rýna mikið í tölur og staðreyndir.
Jón er reyndar miklu meiri grúskari en hann
vill láta uppi en hann hefur líka alveg sér-
stakt innsæi og einstaka gáfu til að miðla því
sem hann vill koma á framfæri. Ekki bara
með því hvað hann segir, heldur hvernig
hann segir það. Fyrir vikið nær hann á auga-
bragði í gegn skilaboðum sem tekur aðra
kannski mörg ár. Það sem hrundi með bönk-
unum var traustið í samfélaginu og styrkur
Jóns var að koma til dyranna eins og hann er
klæddur. Hann sagði alltaf hvað honum bjó í
brjósti hverju sinni og ég fann að það skapaði
mikið traust. Ekki bara í okkar samskiptum,
heldur ekki síður í samskiptum hans við fólk-
ið í borginni. Í stóru máli eins og Orkuveitu-
málinu, sem var mjög erfitt, skipti höfuðmáli
að meirihlutinn hefði tiltrú hjá fólki. Það
nægði okkur að lýsa vandanum eins og hann
var og biðja borgarbúa að taka þátt í að
leysa hann með okkur. Ég held að Jón hafi
átt stóran þátt í því.“
Málum of oft
miðlað á
kostnað
Reykjavíkur
DAGUR B. EGGERTSSON BORGARSTJÓRI ER ÞEIRRAR SKOÐUNAR AÐ MÁL-
UM HAFI OF OFT VERIÐ MIÐLAÐ Á KOSTNAÐ REYKJAVÍKUR OG HÖF-
UÐBORGARSVÆÐISINS Í ÍSLENSKRI PÓLITÍK. VIÐ HÖFUM Á KÖFLUM Í SÖGU
LANDSINS VERIÐ OF UPPTEKIN AF ÞVÍ AÐ REYNA AÐ HAMLA VEXTI BORG-
ARINNAR OG LITIÐ Á ÞAÐ SEM ÓGNUN VIÐ AÐRA HLUTA LANDSINS EF
VEL GENGUR Í REYKJAVÍK. „ÉG ER EINDREGIÐ ÞEIRRAR SKOÐUNAR AÐ ÞAÐ
SÉU HAGSMUNIR LANDSINS ALLS AÐ REYKJAVÍK VAXI OG DAFNI OG
DRAGI AÐ SÉR FJÁRFESTINGU OG FÓLK,“ SEGIR DAGUR SEM ER EKKI Á LEIÐ
Í ÞINGFRAMBOÐ. SEGIR KRAFTA SÍNA NÝTAST BEST Í BORGINNI.
Texti: Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
Myndir: Kjartan Þorbjörnsson golli@mbl.is